بوریس جانسون، وزیر خارجه بریتانیا در دیدار با مقام‌های ارشد ایرانی در تهران بر حمایت کشورش از توافق هسته‌ای قدرت‌های ۱+۵ با ایران تأکید کرد. دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران در دیدار با او از لندن به خاطر فروش سلاح به عربستان و بحرین به سختی انتقاد کرد. مسئله بیت‌المقدس (اورشلیم) نیز در این دیدار مطرح شد.
وزیر خارجه بریتانیا شنبه ۹ دسامبر / ۱۸ آذر به تهران وارد شد. او در دیدار با محمد جواد ظریف، همتای ایرانی‌اش درباره موضوعات متفاوتی از جمله روابط اقتصادی، بانکی و تجاری، مسائل منطقه‌ای و بین‌المللی به رایزنی پرداخت.
آزادی نازنین زاغری، زندانی بریتانیایی‌ـ‌ایرانی نیز یکی دیگر از موضوعات این رایزنی‌ها است. جانسون پیش از سفر به تهران گفته بود که «نگرانی عمیق» کشورش از وضعیت این زندانی را به اطلاع مقام‌های ایرانی خواهد رساند. هرچند خبرگزاری‌های ایران تا کنون خبری از گفتگو بر سر این موضوع منتشر نکرده اند.
رسانه‌های بریتانیایی گزارش کرده بودند که پرداخت ۴۵۰ میلیون پوند بدهی بریتانیا به ایران بابت معامله لغوشده تحویل ۱۳۱۵ تانک چیفتن پس از انقلاب ۱۳۵۷ به ازای آزادی نازنین زاغری در دستور کار سفر جانسون به ایران قرار دارد.
-
بیشتر بخوانید: بوریس جانسون در تهران: آیا نازنین زاغری آزاد خواهد شد؟
برجام
«برنامه جامع اقدام مشترک» (برجام)، حاصل توافق هسته‌ای ایران و قدرت‌های جهانی یکی از محورهای مذاکرات بود.
بوریس جانسون در دیدار با ظریف تأکید کرد که برجام برای بریتانیا از «اهمیت و ارزش بالایی» برخوردار است. او بر تعهد لندن به اجرای کامل برجام تأکید کرد.
او در دیدار با علی شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی نیز بر این موضع پای فشرد و برجام را به نفع صلح و ثبات جهانی دانست.
جانسون وعده داد که بریتانیا برای رفع مشکلات بر سر اجرای برجام، به‌ویژه در بخش مبادلات مالی و روابط بانکی تلاش خواهد کرد.
علی شمخانی در این دیدار گفت که «در حال حاضر و در شرایط پسابرجام مبادلات و همکاری‌های اقتصادی میان دو کشور رضایت‌بخش نیست و تسهیل روابط بانکی در این زمینه می‌تواند مقدمه‌ای برای گسترش همکاری‌ها در دیگر بخش‌ها باشد.»
سرنوشت برجام پس از به قدرت رسیدن دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری ایالات متحده در پرده ابهام فرو رفت. او ۱۳ اکتبر از تأیید پایبندی ایران به برجام سرباز زد و سرنوشت آن را به کنگره آمریکا سپرد.
توسعه برنامه موشکی ایران نیز یکی از دلایل مخالفت آمریکا با برجام است. اروپا در محکوم‌کردن برنامه موشکی ایران کنار واشنگتن ایستاده.
با این حال، مقام‌های اروپایی گفته اند که آمریکا به دنبال حفظ برجام است. رکس تیلرسون، وزیر خارجه این کشور نیز هفته گذشته در گفت‌وگو با فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا از توافق هسته‌ای ایران با قدرت‌های جهانی حمایت کرد.
هرچند اروپا از برجام حمایت می‌کند، اما موسسه‌های مالی و بانک‌های بزرگ همچنان در هراس از جریمه بابت تحریم‌های آمریکا با ایران همکاری نمی‌کنند.
شمخانی در این دیدار بار دیگر هشدار داد که ایران در صورت عدم کارایی برجام به شرایط پیش از توافق بازخواهد گشت: «جمهوری اسلامی ایران با توجه به انفعال طرف‌های دیگر در برابر رفتارهای ناشایست واشنگتن بر اساس منافع ملی و مسوولیت‌های خود، تصمیمات لازم را در مقابله با اقداماتی از این دست و در صورت لزوم بازگشت به شرایط پیش از توافق اتخاذ کرده است.»
-
بیشتر بخوانید: موگرینی: کنگره آمریکا بنا دارد برجام را زنده نگه دارد
انتقاد از رابطه بریتانیا با عربستان و بحرین
به ادعای رسانه‌های ایران، علی شمخانی در دیدار با وزیر خارجه بریتانیا به تندی از فروش سلاح به عربستان و بحرین انتقاد کرده است.
او مدعی شد که کشورهای غربی علاوه بر عدم توقف فروش سلاح به ریاض، اجازه رسیدگی به «جنایات عربستان در یمن» را نمی‌دهند و گفت که « در حالی که تمامی نهادهای بین‌المللی، محاصره و بمباران مردم مظلوم و بی‌دفاع یمن را محکوم کرده‌اند قطعا شرکای این جنایت نیز در دادگاه افکار عمومی بین‌المللی محکوم و ناقض حقوق بشر معرفی خواهند شد.»
او همچنین اتهام‌ها علیه حمایت ایران از تروریسم را انکار کرد و مدعی شد که در صورت عدم مداخله ایران در عراق و سوریه، «داعش [گروه «دولت اسلامی»] به همسایگی اروپا رسیده بود.»
عربستان و متحدانش همچون آمریکا، ایران را به حمایت از تروریسم متهم می‌کنند. شنبه و همزمان با دیدار شمخانی و جانسون، ترکی فیصل، رئیس سابق نهاد اطلاعاتی عربستان سعودی در نشست امنیتی «گفتگوهای منامه» ایران را به «ویران‌کردن شهرهای بحرین» متهم کرده بود.
تهران اتهام ارسال سلاح برای مخالفان شیعه در بحرین را همواره انکار کرده است.
-
بیشتر بخوانید: انتقاد از آمریکا و ایران در آغاز گفتگوهای امنیتی منامه
انتقاد از تصمیم ترامپ درباره بیت‌المقدس
دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران در دیدار با وزیر خارجه بریتانیا، با انتقاد از تصمیم ترامپ برای به رسمیت‌شناختن بیت‌المقدس (اورشلیم) به عنوان پایتخت اسرائیل، سرنوشت اسرائیل را «حذف از نقشه جهان» دانست.
او اسرائیل را «رژیم کودک‌کش صهیونیستی» خطاب کرد.
بوریس جانسون نیز با تکرار دوباره موضع بریتانیا، با تصمیم واشنگتن برای به رسمیت شناختن بیت‌المقدس به عنوان پایتخت اسرائیل مخالفت کرد و گفت که «اقدامات یکجانبه دستیابی به صلح را دشوار می‌کند.»
تصمیم ترامپ از سوی متحدان آمریکا در اروپا و خاورمیانه با انتقادهای جدی رویارو شده است.
وزیر خارجه بریتانیا با علی لاریجانی، رئیس مجلس شورای اسلامی ایران نیز دیدار کرد.