دیوان عالی ایالات متحده آمریکا به دولت دونالد ترامپ اجازه داد که فرمان سوم مهاجرتی را که شامل ممنوعیت صدور ویزا برای ایرانیان است، به طور کامل اجرا کند.
روز دوشنبه ۴ سپتامبر/ ۱۳ آذر، دیوان عالی آمریکا پس از بررسی سومین نسخه فرمان مهاجرتی ترامپ که صدور ویزا را برای شهروندان ایران، پنج کشور مسلمان، کره شمالی و مقامات ونزوئلایی ممنوع می‌کند اعلام کرد که دولت اجازه دارد که فرمان را اجرا کند.
۷ نفر از ۹ قاضی این دادگاه رأی دادند که فرمان مهاجرتی سوم تا زمانی که چالش‌های حقوقی آن در دادگاه‌های بدوی و استیناف در جریان هستند، توسط دولت «قابل اجرای کامل» است.
دستور دیوان عالی حکم تعلیق اجرای فرمان سوم در دادگاه‌های بدوی را لغو کرد و فرمان مهاجرتی سوم از لحظه صدور این حکم به بعد قابل اجراست. چالش‌های حقوقی از این به بعد در دادگاه‌های استیناف ادامه خواهند یافت اما در همین حین فرمان هم اجرا خواهد شد.
آخرین فرمان مهاجرتی ترامپ که سومین نسخه بازبینی‌شده آن بود اواخر ماه سپتامبر اعلام شد. پیش از تاریخ اجرای آن در ماه اکتبر، شکایت‌ها در دادگاه‌های بدوی فدرال در ریچموند (ویرجینیا) و سانفرانسیسکو (کالیفرنیا) مطرح شد و قضات این دادگاه‌ها بلافاصله فرمان سوم را به حالت تعلیق در آوردند.
بیشتر بخوانید:
ترامپ پذیرش مهاجر و مسافر از ایران را برای همیشه ممنوع کرد
اکنون اما با حکم عالی‌ترین مقام قضایی در آمریکا، فرمان سوم اجازه دارد که اجرا شود.
اتحادیه آزادی‌های مدنی آمریکا (ACLU) که از سازمان‌هایی است که با شکایت از دولت، فرمان را به چالش حقوقی کشیده در توئیتر اعلام کرد که حکم دیوان عالی در مورد «قانونی بودن» فرمان سوم نیست:
«این یک حکم نهایی در مورد قانونی بودن ممنوعیت نیست. ما مبارزه را ادامه می دهیم. روز جمعه در دادگاه استیناف استدلال خواهیم کرد که ممنوعیت مسلمانان باید از بین برود.»
قانونی بودن فرمان مهاجرتی سوم ترامپ در چارچوب قانون اساسی ایالات متحده آمریکا همچنان باید بررسی شود و دیوان عالی هنوز در این مورد حکم نداده است. اما استدلال شاکیان دولت در دادگاه‌های بدوی مطرح شده و به مرحله دادگاه استیناف رسیده است. پس از بررسی شکایت‌ها در دادگاه‌های استیناف، پرونده‌های مطرح شده علیه دولت روند حقوقی را طی خواهند کرد تا به دیوان عالی برسند.
وقتی بررسی قانونی فرمان به دیوان عالی رسید، قضات این مرجع قضایی مجدد باید فرمان سوم را بررسی کند و تصمیم بگیرد که آیا این فرمان، مفاد آن و اختیارات دولت چنانچه در این فرمان تعریف‌شده بنا به قانون اساسی آمریکا، قانونی است یا نه.
فرمان سوم شامل شهروندان ایران، لیبی، سومالی، سوریه، یمن، چاد و کره شمالی و مقامات سیاسی از کشور ونزوئلا می‌شود. به موجب این فرمان بیشتر ویزاهای مهاجرتی و غیر مهاجرتی، همچنین برنامه پناهنده‌پذیری آمریکا از این کشورها متوقف شده است.
بنا به تغییراتی که دولت ترامپ در فرمان سوم ایجاد کرد، ممنوعیت صدور ویزا توسط وزارت امور خارجه ایالات متحده شامل کسانی که به آمریکا «پیوند نزدیک» دارند نخواهد شد. پیوند نزدیک شامل ارتباط خانوادگی درجه اول، زندگی کردن در آمریکا با ویزای قانونی، داشتن ویزای کار و دانشجویی می‌شود.
در فرمان سوم آمده که کسانی که پیوند نزدیک با آمریکا دارند، درخواست ویزاشان به‌صورت مجزا بررسی می‌شود. اما این موضوع به آن مفهوم نیست که دولت اجبار قانونی دارد که برای آنها ویزا صادر کند.
فقط دو تن از ۹ قاضی دیوان عالی – روث بیدر گینزبرگ و سونیا سوتومایور – مخالفت خود را با اجرای فرمان ترامپ اعلام کردند. در زمان بررسی قانونی فرمان به احتمال زیاد این دو قاضی علیه دولت رأی خواهند داد.
اما حمایت ۷ قاضی دیگر از دولت خبر خوبی برای شاکیان دولت نیست. باید صبر کرد و دید که این ۷ قاضی در هنگام بررسی قانونی بودن فرمان سوم مهاجرتی ترامپ چه رأیی خواهند داد.
شکایت‌های حقوقی مطرح‌شده علیه فرمان مهاجرتی در دادگاه‌های بدوی این موضوع را مطرح کرده‌اند که فرما ترامپ عملاً به معنای «منع ورود مسلمانان» به آمریکاست و این امر در نظر شاکیان پرونده به معنای نقض متمم اول قانون اساسی آمریکا و موضوع آزادی مذهبی و عقیده است.
همچنین عدم صحت ادعاهای دولت در مورد اینکه شهروندان کشورهای منع‌شده خطر تروریستی برای آمریکا هستند به‌عنوان یک استدلال دیگر مطرح شده است. استدلال سوم این است که دولت در تنظیم و اجرای این فرمان «حسن نیت» قانونی ندارد و در این قسمت صحبت‌های خود رئیس‌جمهوری، اعضای کابینه و مشاوران ریاست جمهوری علیه مسلمان به‌عنوان ادله «عدم حسن نیت» استفاده شده است.