با وجود این‌که چند هفته از بسته شدن رسمی اردوگاه پناهجویی استرالیا در جزیره مانوس می‌گذرد اما همچنان حدود ۴۰۰ پناهجو در آن باقی مانده‌اند. اکنون پلیس وارد عمل شده و این اردوگاه را برمی‌چیند. مدافعان حقوق پناهجویی این اقدام را محکوم کرده‌اند. بهروز بوچانی، پناهجوی ایرانی این اردوگاه بازداشت شد.
اردوگاه مانوس توسط استرالیا در «پاپوآ گینه نو» دایر شده تا پناهجویانی که قصد ورود به استرالیا را دارند به آن‌جا منتقل شوند. دیوان عالی «پاپوآ گینه نو» سال گذشته حکم به غیرقانونی بودن این اردوگاه را صادر کرد و ۳۱ اکتبر / ۹ آبان سال جاری، این اردوگاه به‌طور رسمی بسته شد و پس از آن مواد غذایی به اردوگاه ارسال نشد و آب و برق آن نیز قطع شد.
از پناهجویان که به ماندن طولانی خود در این اردوگاه معترض هستند، خواسته شده که به سه مرکز «موقت» نقل مکان کنند اما آن‌ها نگران امنیت خود هستند.
مقام‌های «پاپوآ گینه نو» تا تاریخ ۱۱ نوامبر / ۲۰ آبان به پناهجویان مهلت دادند که این اردوگاه را ترک کنند اما به‌جز حدود ۲۰ نفر از آن‌ها، بقیه در شرایط دشوار در این اردوگاه ماندند.
در ساعات نخست بامداد پنج‌شنبه ۲۳ نوامبر / ۲ آذر پناهجویان اردوگاه مانوس از طریق شبکه‌های اجتماعی توئیتر و فیس‌بوک از یورش پلیس خبر دادند.
عبدالعزیز محمد، پناهجوی اهل دارفور که حدود چهار سال است در این اردوگاه به‌سر می‌برد، نوشته است: «ما می‌ترسیم.»
برخی از پناهجویان به پشت‌بام‌های پناهگاه‌هایشان رفتند تا از خروج اجباری بگریزند. عبدالعزیز محمد افزوده است: «آن‌ها اتاق‌های ما را ویران می‌کنند و وسایل‌مان را دور می‌ریزند. می‌خواهیم جهان شاهد آن‌چه که ما در حال حاضر تجربه می‌کنیم باشد، اوضاع خوب پیش نمی‌رود.»
ویدئوهای منتشرشده نشان می‌دهند که برخی از پناهجویان را به اتوبوس‌ها منتقل می‌کنند. شاهدان عینی می‌گویند آن‌ها را مجبور به ترک اردوگاه کرده و به خارج از آن می‌برند. گزارش‌ها حاکی از آن است که پلیس پناهجویان را کتک زده اما این گزارش‌ها تأیید نشده است.
بهروز بوچانی، روزنامه‌نگار و پناهجوی ایرانی که از سال ۲۰۱۴ در جزیره مانوس زندگی می‌کند و نماینده پناهجویان محسوب می‌شود، در صفحه توئیتر خود نوشته است: «آن‌ها همه چیز را نابود می‌کنند. سرپناه‌ها، مخازن آب، تختخواب‌ها و هر چه که متعلق به ماست. آن‌ها بسیار خشن رفتار می‌کنند و وسایل ما را به سطل‌های زباله می‌ریزند.»
برخی از مأموران پلیس پناهجویان را تهدید می‌کنند. بوچانی نوشته است: «اتفاق وحشتناکی در حال وقوع است.»
شاهدان عینی گفته‌اند که کمی پس از یورش پلیس، مأموران، بهروز بوچانی را بازداشت کردند. بسیاری از پناهجویان تصاویری از حمله پلیس منتشر کرده‌اند که در آن‌ها دستگیری بوچانی نشان داده شده است. بوچانی در ماه‌های گذشته یکی از پناهجویان فعال در این اردوگاه بود که برای حقوق پناهجویان تلاش‌های فراوانی کرد. او بارها با رسانه‌های جهانی از جمله روزنامه «گاردین» درباره اوضاع این اردوگاه مصاحبه کرده و مطالبی نوشته بود. بوچانی حدود سه ماه پیش جایزه سازمان عفو بین‌الملل استرالیا را دریافت کرد. او همچنین امسال جایزه سالانه ایندکس برای گزارشگران ضد سانسور را برنده شد. بوچانی به‌همراه آرش کمالی سروستانی، فیلمساز ایرانی – هلندی فیلم مستندی به نام «چاوکا، لطفاً به ما بگو ساعت چند است» درباره این اردوگاه پناهجویان در جزیره مانوس ساخته است که پس از نمایش در فستیوال فیلم سیدنی در ماه ژوئن، در روز ۹ اکتبر / ۱۷ مهر سال جاری در بخش مستند جشنواره فیلم لندن به‌نمایش در آمد.
اتحادیه نمایندگان رسانه‌های استرالیا (MEAA) در بیانیه‌ای همبستگی خود را با بهروز بوچانی اعلام کرده و بازداشت او را «یورش به آزادی مطبوعات» دانسته است.
جزیره مانوس متعلق به «پاپوآ گینه نو» است. دولت مالکوم ترنبول، نخست‌وزیر استرالیا در سال‌های گذشته صدها میلیون دلار پرداخت کرده تا در این جزیره به پناهجویانی رسیدگی کند که استرالیا آن‌ها را نپذیرفته است. هر کس که بدون گذرنامه و روادید خود را به استرالیا برساند یا بازگردانده خواهد شد و یا به این جزیره و جزایر کوچک نائورو فرستاده خواهد شد.
بیشتر پناهجویان جزیره مانوس از افغانستان، ایران، پاکستان، سری‌لانکا و سوریه هستند.
بر اساس برنامه رسمی دولت، پناهجویان جزیره مانوس باید به سه اردوگاهی که در شهر لورنگائو دایر شده‌اند منتقل شوند. با این حال از آن‌جا که در گذشته پناهجویان همواره مورد حمله ساکنان جزیره قرار گرفته‌اند از ترک اردوگاه مانوس واهمه دارند. از سوی دیگر اردوگاه‌های جدیدی که پناهجویان را به آن‌ها منتقل می‌کنند هنوز آماده نیستند. سازمان ملل متحد به‌تازگی این پناهگاه‌ها را ناتمام و نامناسب نامید. سازمان ملل همچنین بارها دولت استرالیا را به‌دلیل برخوردهایش با پناهجویانی که خود را با قایق به این کشور می‌رسانند انتقاد کرده است.
واکنش سیاستمداران و مدافعان حقوق بشر
جولی بیشاپ، وزیر امور خارجه استرالیا روز چهارشنبه انتقادهای سازمان ملل را رد کرد و اردوگاه‌های جدید را «کاملاً قابل قبول» خواند.
مالکوم ترنبول، نخست‌وزیر استرالیا روز پنج‌شنبه بار دیگر از مواضع دولت خود نسبت به پناهجویان دفاع کرد و گفت پناهجویان حق ندارند به کشورش پا بگذارند.
ترنبول گفت: «آن‌ها فکر می‌کنند که می‌توانند دولت استرالیا را زیر فشار قرار دهند تا به آن‌ها اجازه دهد وارد کشور شوند. اما ما تحت فشار قرار نخواهیم گرفت.»
پیتر داتن، وزیر مهاجرت و حفاظت مرزی استرالیا در یک مصاحبه رادیویی ماندن پناهجویان در جزیره مانوس را «ظالمانه» خواند و عملیات پلیس در اردوگاه پناهجویان را تأیید کرد و آن را مسئله پلیس و مقامات «پاپوآ گینه نو» دانست. در هفته‌های اخیر، اختلافاتی در این زمینه میان دو کشور وجود داشته است، آن‌ها مسئولیت اردوگاه را به دوش یکدیگر می‌اندازند.
نیک مک‌کیم، سناتور عضو حزب سبزها و از منتقدان جدی سیاست پناهندگی دولت استرالیا مسئولیت مسائل پناهجویان را کاملاً متوجه دولت ترنبول و داتن، وزیر مهاجرت آن دانست. او گفت اگر اکنون عملیات پلیس به خشونت و خونریزی کشیده تنها به دلیل تصمیماتی است که این دو گرفته‌اند.
دیده‌بان حقوق بشر استرالیا نیز اظهارات جدید پیتر داتن را مورد انتقاد قرار داد و الین پیرسون، مدیر آن گفت «ظالمانه» این است که استرالیا پناهجویان را بیش از چهار سال در چنین شرایطی نگه داشته است. پیرسون ویدئوی تازه‌ای را از اردوگاه مانوس در صفحه توئیتر خود منتشر کرد که در آن پناهجویان در حال کمک به پناهجوی دیگری هستند که بیهوش شده است. الین پیرسون نوشته است: «استرالیا با اجازه دادن به این عملیات علیه پناهجویان اردوگاه خود را بدنام می‌کند.»
همچنین ۱۲ نفر از برندگان جایزه «استرالیایی سال» در نامه‌ای هشدار داده‌اند که پیش از آن‌که در اردوگاه مانوس کسی جان خود را از دست بدهد باید آب، مواد غذایی و امور پزشکی هر چه سریع‌تر در اختیار پناهجویان قرار گیرد.
«استرالیایی سال» جایزه‌ای است که هر سال کمیته‌ای از سوی دولت به یک شهروند به‌خاطر فعالیت‌های اجتماعی‌اش اهدا می‌کند.
آن‌ها در نامه خود درباره شرایط اردوگاه مانوس نوشته‌اند: «این وضعیت بازتاب‌دهنده استرالیایی بودن و حتی انسان بودن ما نیست. ما نباید افراد را از دسترسی به آب و غذا محروم کنیم و نباید به‌طور جدی اجاز دهیم بیماران بدون درمان و دارو بمیرند.»
بیشتر بخوانید: