در ویدئویی که در شبکههای مجازی منتشر شد، یک سرهنگ افغانستانی درحال رابطه جنسی با زنی است که از این مقام تقاضای ارتقای شغلی داشته است. این زن مخفیانه از این صحنه فیلمبرداری کرده است. چهره زن دیده نمیشود.
رسانههای افغانستان گزارش دادهاند که این زن میخواسته در اداره ارشد قوای هوایی افغانستان کار کند. هویت سرهنگی که در این ویدئو با زن رابطه جنسی دارد، مشخص شده اما این فرد آن را انکار کرده است.
یکی از خلبانان که نمیخواست نامش فاش شود به گاردین گفته است: «میدانم که این سرهنگ بارها با زنان مختلف این کار را کرده است.» خلبانی دیگر نیز گفته که این سرهنگ عادت داشت زنان را به اتاق کار خود دعوت کند و برای آنها جوکهای ناخوشایند تعریف کند. هر دو خلبان به گاردین گفتهاند که تاکنون از ترس از مجازات دراینباره حرفی نزده بودند.
محمد رادمنش معاون سخنگوى وزارت دفاع ملى افغانستان به رسانههای افغانستان گفته است که معاونت حقوقی وزارت دفاع ملی افغانستان، در مورد ویدئوى نشرشده تحقیقات را آغاز کرده و نتیجه را پس از پایان تحقیقات با رسانهها درمیان خواهد گذاشت.
این ویدئو خشم بسیاری را برانگیخت. با این حال، تجربه آزار و خشونت جنسی برای بسیاری از زنان افغان، تجربهای بسیار آشناست. پژوهشها نشان میدهند بیش از ۹۰ درصد زنان در تمام مکانها، از مدرسه گرفته تا محل کار، زندان یا خیابانها بیرحمانه مورد آزار جنسی قرار میگیرند.
به نظر میرسد آزار و اذیت جنسی یکی از بزرگترین موانع برای افزایش نیروی کار زنان افغان است. از سال ۲۰۰۱ تاکنون، نرخ مشارکت زنان در محل کار از ۱۴.۵% به ۱۷.۶% رسیده است.
آزار و اذیت جنسی زنان را از جستوجوی کار بازمیدارد و به این ترتیب استقلال آنان را از بین میبرد زیرا باعث دلسردی مردان میشود تا به زنان یا دختران یا خواهرانشان اجازه دهند، وارد بازار کار شوند. به نظر این مردان، کار برای زنان هم خطر به همراه دارد و هم آبروی خانواده خواهد رفت.
نورجان اکبر، کنشگر مدنی افغان که در ایالات متحده آمریکا زندگی میکند، به گاردین گفته است: «برای زنان افغان، [سخن گفتن از آزار جنسی در محل کار] مانند یک شمشیر دولبه است.» «اگر زنی از آزار جنسی که تجربه کرده سخن بگوید، مردم میگویند: ببینید، گفته بودیم که نباید اجازه دهیم زنان کار کنند.» و اگر در اینباره سکوت کنید ، مردم میگویند: « اگر شما برای پشتیبانی از زنان دیگر از آزار جنسی که تجربه کردهاید سخن نگوید این فرآیند قطعا ادامه خواهد یافت.»
زنی که سالهای بسیاری در سازمانهای دولتی مختلف افغانستان کار کرده، به گاردین گفته است: « در برخی از وزراتخانهها، درخواست همخوابگی برای یک شغل یا ارتقای شغلی زنان، یک پیشنیاز است.» به گفته این زن اگر کسی شما را حمایت نکند، کار پیدا کردن بسیار مشکل است. «اگر بستگان قدرتمندی ندارید باید با یکی از افراد قدرتمند همخوابه شوید.»
به گفته این زن، درخواست رابطه جنسی از سوی همکاران همسن و سال نیز صورت میگیرد. « اگر تقاضایشان را نپذیرید، درباره شما بدوبیراه میگویند.»
به گفته نورجان اکبر، زنی تقاضای همخوابگی با همکارش را نپذیرفت. همکار او به رئیس گفت که این زن در ملاعام نوشیدنی الکلی مصرف کرده است (مصرف الکل در افغانستان یک جرم است). اغلب در این موارد به زنان اجازه نمیدهند که واقعیت را بگویند.
کنشگری برای از بین بردن آزار جنسی در افغانستان تقریباً وجود ندارد، بخشی به این دلیل که بسیار خطرناک است. در۲۶ فوریه ۲۰۱۵، کبری خادمی، تنها و با جلیقهای آهنین، هشت دقیقه در یکی از خیابانهای کابل راه رفت تا به مزاحمتهای خیابانی مردان اعتراض کند. کبری هدف تهدید و بدگوییهای بسیاری، به ویژه مردان قرار گرفت تا آن حد که به فرار او از افغانستان منجر شد.
سیلی غفار، فعال مدنی به گاردین گفته است:«تا زمانی که مجرمان از اجرای قانون مصون میشوند، برای زنان خطرناک خواهد بود که درباره آزار جنسی که متحمل شدهاند، سخنی بگویند.»
به گفته او اگر یکی از اعضای مجلس که از زنان سوءاستفاده جنسی میکند، در ملا عام مجازات شود، دیگران جرأت چنین کاری را نخواهند کرد.
مصونیت از مجازات هنگام سوءاستفاده جنسی از زنان یک مردان، از سوی جوامع بینالمللی نیز مورد حمایت قرار گرفته است. فرماندهان نظامی ایالات متحده به سربازان میگویند که از سوء استفاده جنسی از پسران در نیروهای امنیتی افغانستان چشمپوشی کنند. افرادی که سوءاستفادههای جنسی را گزارش دادند، مجازات میشوند و جایگاه شغلی خود را از دست میدهند.
برخی استدلال میکنند که زنستیزی در افغانستان نتیجه سرکوب فرهنگی و جنسی است. نورجان اکبر اما معتقد است که این یک استدلال ساختگی است.
به گفته او مسئله بر سر «مالکیت بر بدن زنان» است. وقتی یک زن به فضای عمومی میرود، بدن او خودبهخود به عنوان مالکیت عمومی مردان شناخته میشود.
دولت افغانستان اقداماتی برای تقویت حقوق زنان انجام داده است، از جمله لایحهای برای از بین بردن خشونت علیه زنان که سال ۲۰۰۹ به صورت قانون تصویب شده اما توسط مجلس به تصویب نرسیده است.
سیلی غفار به گاردین گفته است:«حکومت برای اجرای قوانین خود چندان فعال نیست.مسئله حقوق زنان برای غربیها اهمیت دارد. برخی مردان زنستیز به قدرت رسیدهاند که به حقوق زنان صرفاً به عنوان یک جور کسب و کار نگاه میکنند.»
ناامنی زنان افغان در جامعه و محیط کار چنان فراگیر است که نگرانیهای فعالان و سازمانهای حقوق بشری را سالهاست برانگیخته است.
سازمان دیدبان حقوق بشر در سال ۲۰۱۵ در گزارشی اعلام کرده بود که عدم دسترسی بانوان پلیس در افغانستان به تسهیلات ابتدایی از جمله تشناب/توالت و رختکن، سبب آزار جنسی بانوان پلیس شده است.
بیشتر بخوانید: