شهزاده سمرقندی – ۹ سپتامبر ۱۹۹۱ یک روز سرنوشت‌ساز در تاریخ تاجیکستان است. در آن روز بود که تاجیکستان پیوند با برادران خود در اتحاد جماهیر شوروی را گسست و اعلام کرد که یک کشور مستقل و صاحب استقلال است.

دیگر کشورهای آسیای میانه هم به همین شکل یک‌شبه به استقلال رسیدند و با وجود بی‌نظمی و نابسامانی، نقشه‌‌ها و برنامه‌های دور و درازی برای اداره کشور طرح می‌کردند. در تاجیکستان اما قرار نبود این نقشه‌ها به‌زودی عملی شود و آن آرزوها برآورده گردد. در طی یک دوره پنج ساله گروه‌ها و اقوام محلی که با هم اختلاف داشتند با هم به جنگ مسلحانه پرداختند. این دوره خونین در تاریخ تاجیکستان به‌عنوان «جنگ برادرکش» ثبت شده است. هنوز هم اثرات جنگ داخلی را بر دیوارها و بر دل‌های مردم تاجیک می‌توان مشاهده کرد.

با به امضاء رسیدن قطع‌نامه صلح هرچند درگیری‌های مسلحانه پایان یافت، اما مثل این است که نزاع‌های روحی و روانی تاجیکان هنوز باقی مانده است.

نقشه تاجیکستان پس از استقلال. اوضاع نابسامان اقتصادی چه تأثیری در ادبیات و فرهنگ معاصر تاجیکستان دارد؟ گفت‌و گو با قادر رستم، نویسنده و منتقد. (+بشنوید)

در گستره ۲۰ سالی که از استقلال تاجیکستان می‌گذرد، این کشور موفق شده با کشورهای چین، ایران، روسیه و ژاپن روابط اقتصادی برقرار کند و این روابط را روز‌به‌روز گسترش دهد. با این حال این کشور هنوز از نادارترین کشورهای سابق اتحاد شوروی به‌شمار می‌آید.
 

وضع اقتصادی تاجیکستان چنان نا‌بسامان است که تاجیان دیگر کمتر می‌توانند در رشته خود کسب درآمد کنند. آن‌ها از ناچاری به مهاجرت تن داده‌اند و در روسیه و قزاقستان به کارهای سیاه و سنگین مشغول‌اند. در کشورهایی که میزبان مهاجران تاجیک‌اند، جز کارهای پست و سخت با مزد اندک کار بهتر و آبرومندانه‌تری در اختیار تاجیکان مهاجر قرار نمی‌دهند.

آن‌ها که در کشورشان ماندگار شدند هم وضع بهتری ندارند. تنگدستی، مردم تاجیک را از کتاب و تحصیل دور کرده و فرهنگ و ادبیات از کم‌تقاضاترین رشته‌های دانشگاهی در این کشور به‌شمار می‌آید. در برنامه «با همسایگان» این هفته با قادر رستم، نویسنده و منتقد تاجیک درباره این موضوعات گفت‌گویی انجام داده‌ام که می‌توانید از طریق فایل صوتی بشنوید. (+)