آکادمی نوبل پنجشنبه ۵ اکتبر برنده نوبل ادبی را اعلام خواهد کرد. نگوگی واتینگو، نویسنده کنیایی همچنان مانند سالهای گذشته از بختهای نوبل ادبی در سال ۲۰۱۷ به شمار میآید.
۱۸ عضو آکادمی نوبل که مسئولیت انتخاب نویسنده برنده نوبل ادبی را به عهده گرفتهاند از میان زبانشناسان، نویسندگان، منتقدان ادبی، فیلمنامهنویسان و مترجمان برگزیده شدهاند. هر کدام از آنها دارای یک کرسی مادامالعمر هستند که از ۱ تا ۱۸ شمارهگذاری شده است.
از سپتامبر سال گذشته تا ژانویه سال جاری آنها پیشنهادهایی را که از سراسر جهان از سوی برندگان پیشین نوبل ادبی، اساتید دانشگاهها، انجمنهای قلم و کانونهای نویسندگان به دستشان رسیده گرد آوردهاند. معمولاً هر سال از ۷۰۰ کارشناس ادبی نظرخواهی میشود. بر اساس پیشنهادهای آنها فهرستی تهیه میشود که از آن فهرست، تا ماه مه هر سال، پنج نامزد انتخاب میشود.
سال گذشته در یک اقدام غافلگیرکننده، نوبل ادبی به باب دیلن، خواننده و آهنگساز و شاعر آمریکایی تعلق گرفت. سارا دانیلز، دبیر دائمی آکادمی سوئد از شعر «بلوند بر بلوند» دیلن به عنوان نمونهای از اندیشه روشن و تسلط دیلن بر قافیه و ردیف دانشته بود. دیلن بعدها در سفر به سوئد و شرکت در مراسم اهدای نوبل ادبی تعلل کرد و آکادمی نوبل را در تنگنا قرار داد.
روزنامه گاردین که هر سال گمانهزنیهایی درباره بختهای نوبل ادبی انجام میدهد، از نگوگی واتینگو، نویسنده کنیایی به عنوان مهمترین بخت جایزه نوبل ادبی در سال ۲۰۱۷ نام برده است.
هاروکی موراکامی، نویسنده ژاپنی که در ایران هم خوانندگان پرشماری دارد مانند سالهای گذشته یکی دیگر از بختهای نوبل ادبیست.
مارگرت آتوود، نویسنده کانادایی که اخیراً یک مجموعه تلویزیونی پرطرفدار بر اساس یکی از رمانهای او نامش را مجدداً بر سر زبانها انداخته، کو اون، نویسنده کره جنوبی و آموس اوز، نویسنده اسرائیلی از دیگر بختهای نوبل ادبیاند.
میانگین سنی نویسندگانی که نوبل ادبی را نصیب خود کردهاند ۶۴ سال است. تنها ۲۰ نویسنده زیر ۵۴ سال به دریافت این جایزه نائل شدهاند و هیچیک از آنان هم زیر ۴۰ سال سن نداشتهاند.
بین سالهای ۱۹۶۶ تا ۱۹۹۱ نویسندگان زن از نوبل ادبی بینصیب مانده بودند. از سال ۱۹۹۱ تا به امروز اما به طور میانگین هر چهار سال یک بار این جایزه را زنان تصاحب کردهاند. هرتا مولر در سال ۲۰۰۹ نوبل ادبی را به دست آورد. دو سال پیش هم نوبل ادبی به سوتلانا آلکسیویچ، روزنامه نگار بلاروس رسید. در بیانیه کمیته نوبل آمده بود: «آلکسویچ در آثار چندصدایی اش، از رنج و شهامت انسان ها در عصر کنونی یک یادمان ادبی می سازد. او با کنار هم نشاندن صدای انسان ها، ما را به شناخت ژرف تری از یک دوره تاریخی می رساند.»
دو نویسنده تاکنون از دریافت این جایزه سر باز زدهاند. نوبل ادبی فقط یک بار در سال ۱۹۳۱ به نویسندهای مرده اهدا شد. در سال ۱۹۷۴ نیز اساسنامه بنیاد نوبل طی اصلاحیهای اهدای جایزه پس از مرگ نویسنده را ناممکن اعلام کرد.
همه اطلاعات مربوط به نامزدها، تحقیقات و نظر اعضای آکادمی درباره پیشنهادهای مطرحشده برای ۵۰ سال مخفی باقی میماند.
بیشتر بخوانید: