اعلام نتایج کنکور سراسری امسال با اعتراض‌های گسترده‌ای در ایران همراه بوده است. معترضان افزایش سهمیه خانواده‌های «ایثارگران» را عامل آن می‌دانند اما مسئولان و رسانه‌های ایران می‌گویند این سهمیه افزایش نیافته و مشکل مسائل دیگری از جمله شمار زیاد داوطلبان گروه علوم تجربی و افزایش یک‌باره ظرفیت‌ها در مقطع فوق‌لیسانس است.

اعتراض داوطلبان کنکور اسمال به نتایج آن در ساختمان سازمان سنجش آموزش
اعتراض داوطلبان کنکور اسمال به نتایج آن در ساختمان سازمان سنجش آموزش

داوطلبان معترض کنکور سراسری ایران در چند روز اخیر به اشکال مختلف اعتراض‌های خود را نسبت به نتایج آن اعلام کرده‌اند، آن‌ها افزون بر این‌که روز شنبه ۲۵ شهریور در مقابل سازمان سنجش آموزش دست به تجمع اعتراضی زده و با برخورد مأموران امنیتی مواجه شدند، در شبکه‌های اجتماعی نیز با ایجاد هشتگ #اعتراض_کنکور سعی کردند افکار عمومی را به مسئله‌ای که به‌گفته آن‌ها تبعیض‌آمیز است، جلب کنند.

بیشترین اعتراض داوطلبان کنکور به آن است که امسال مسئولان وزارت علوم سهمیه خانواده‌های «ایثارگران» را افزایش داده و به این ترتیب آن‌ها در تعیین رشته و محل تحصیل با محدودیت‌هایی مواجه شده‌اند.

نمایندگان مجلس ایران ۲۶ دی‌ماه سال گذشته به‌هنگام بررسی و تصویب برنامه ششم توسعه، سهمیه ورود خانواده «ایثارگران» به دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی را از ۲۵ درصد به ۳۰ درصد افزایش دادند. این سهمیه برای «ایثارگران» و همسران کسانی که بیش از شش ماه در جبهه جنگ با عراق بوده‌اند و «جانبازان» زیر ۲۵ درصد و همسران‌شان تعلق می‌گیرد.

افزایش سهمیه ورود به دانشگاه‌ها و استفاده از بورس‌های تحصیلی داخل و خارج از کشور برای همسران و فرزندان «ایثارگران» در حالی صورت گرفته که این موقعیت همواره مورد سوء استفاده مدیران و مسئولان سطوح مختلف حکومت قرار گرفته و از مدخل آن شماری از فرزندان و وابستگان سران و مسئولان بدنه حکومت بدون صلاحیت علمی وارد دانشگاه‌ها و مراکز علمی کشور شده‌اند.

قرار دادن چنین سهمیه‌هایی همواره با اعتراض افکار عمومی همراه بوده است اما چنین اعتراض‌هایی راه به رسانه‌های رسمی و حکومتی جمهوری اسلامی نمی‌برند. از این سهمیه‌ها به‌عنوان ابزاری برای اعمال تبعیض یاد می‌شود.

با این حال روز یکشنبه حجت‌الاسلام محمدعلی شهیدی، معاون رئیس‌ جمهوری ایران و رئیس بنیاد شهید و امور ایثارگران هرگونه تغییر در ظرفیت «ایثارگران» در کنکور سراسری امسال را تکذیب کرد و گفت: «اعتراض‌ها به این مسئله مربوط نیست و سهمیه ایثارگران همان عدد سابق است.»

ابراهیم خدایی، رئیس سازمان سنجش نیز گفته است هنوز شمار کسانی که با سهمیه «ایثارگران» وارد دانشگاه شده‌اند، معلوم نیست و باید منتظر گزارش‌های تکمیلی در این رابطه ماند.

«افزایش ظرفیت‌ مقطع فوق‌لیسانس» یا
«بالا بودن شمار داوطلبان در گروه علوم تجربی»

علیرضا رحیمی، نماینده اصلاح‌طلب مجلس و عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی روز یکشنبه برخورد نیروی انتظامی و مسئولان سازمان سنجش با داوطلبان معترض را مورد انتقاد قرار داد و گفت: «برخورد نیروی انتظامی با معترضان فراتر از مراقبت و کنترل عادی به‌هیچ وجه قابل قبول نیست و لازم است در موارد مشابه نیروهای ناجا صبوری و حوصله بیشتری داشته باشد.» گفته می‌شود که نیروی انتظامی در این تجمع از گاز اشک‌آور استفاده کرده است.

علیرضا رحیمی از سازمان سنجش آموزش خواست تا نسبت به افزایش سهمیه «ایثارگران»، «ارزیابی مقایسه‌ای داشته باشد و روشنگری کند.»

روز یکشنبه سایت خبرآنلاین در گزارشی عدم قبولی بسیاری از داوطلبان کنکور در رشته‌های مورد نظر خود را «افزایش یک‌باره ظرفیت‌ها در مقطع فوق‌لیسانس» دانست و نوشت همین امر موجب کاهش ظرفیت لیسانس شده است.

خبرآنلاین نوشت: «امسال تغییر سیاست وزارت علوم، بخش زیادی از داوطلبان را گمراه کرد.»

به‌نوشته این سایت «آمارهای رسمی نشان می‌دهد جمعیت کنکوری‌ها در سال ۱۳۸۸ تا ۱۳۹۱، بیشتر در مقطع کارشناسی بودند و آن موج جمعیتی خود را یک پله بالاتر آورده‌اند و حالا به کارشناسی ارشد رسیده‌اند. این جمعیت امسال و سال‌های آینده حجم بالایی از متقاضیان کارشناسی ارشد را تشکیل می‌دهند و وزارت علوم امسال به بهانه پاسخ به افزایش تقاضا برای ورود به کارشناسی ارشد، بدون اطلاع و چراغ خاموش ظرفیت کارشناسی را کاهش داده است.»

اما حسین توکلی، مشاور عالی سازمان سنجش آموزش برخلاف گزارش خبرآنلاین، روز یکشنبه اعلام کرد که در سال جاری دانشگاه‌ها ظرفیت پذیرش ۷۵۰ هزار نفر را داشتند که با در نظر گرفتن این‌که امسال بیش از ۵۰۰ هزار نفر انتخاب رشته کردند، «اگر همه این افراد هم قبول می‌شدند باز ظرفیت خالی وجود داشت».

به‌گفته او مشکل در آن است که «حدود ۶۲ درصد داوطلبان در گروه علوم تجربی شرکت می‌کنند در حالی که ظرفیت گروه تجربی حدود ۱۵۰ هزار نفر است و بیشترین معترضان در این گروه آزمایشی قرار دارند.»

او از داوطلبان خواست که چنانچه نسبت به کارنامه آزمون خود اعتراضی دارند حداکثر تا ۲۰ مهرماه سال جاری از طریق سیستم پاسخگویی اینترنتی و یا از طریق تلفنی نسبت به ثبت اعتراض یا تقاضای خود اقدام کنند. کارنامه کلیه شرکت‌کنندگان روز سه‌شنبه بر روی سایت سازمان سنجش قرار می‌گیرد.

توکلی گفت به تجمع‌کنندگان روز شنبه نیز همین‌ها را گفته و «آن‌ها توجیه شدند.»

بر اساس آمار سازمان سنجش آموزش در آزمون سراسری امسال در مجموع ۹۳۰ هزار و ۲۰۸ داوطلب ثبت‌نام کردند که از این تعداد ۵۴۸ هزار و ۴۳۴ نفر زن و ۳۸۱ هزار و ۷۷۴ نفر مرد بودند. یعنی ۵۸.۶ درصد ثبت‌نام کنندگان زن و ۴۱.۴ درصد مرد بودند. ۵۶ درصد کسانی که با موفقیت کنکور امسال را از سر گذاشتند، زنان بودند.

به گفته رییس سازمان سنجش بیش از ۷۴۰ هزار داوطلب در کنکور ۹۶ پذیرفته خواهند شد.

بیشتر بخوانید:

آغاز کنکور؛ رقابتی که تقریبا همه در آن قبول می شوند
زنان ۵۶ درصد قبولی‌های کنکور سراسری ۹۶