رابطه میان تاجیکستان و ایران بحرانی است، اگر چه بحران جلوه ظاهری چشمگیری ندارد.
دولت‌های دو کشور بر سر چه اختلاف دارند؟
بر سر بابک زنجانی و اموال او در تاجیکستان؟
◄روابط ایران-تاجیکستان و قضیه بابک زنجانی
و یا اینکه اختلافات دو کشور به دخالت کشورهای دیگر برمی‌گردد؟
◄تاجیکستان و کشاکش دو فیل: ایران و عربستان
یکی از دلایل بحرانی شدن روابط بین ایران و تاجیکستان را حضور محی‌الدین کبیری، رهبر حزب نهضت اسلامی تاجیکستان در جلسه سال گذشته کنفرانس وحدت اسلامی در تهران عنوان کرده‌اند.
فعالیت‌های حزب نهضت حدود دو سال است در تاجیکستان ممنوع اعلام شده و اعضا و هواداران آن تحت تعقیب قرار دارند. محی‌الدین کبیری معتقد است که حضور او در کنفرانس وحدت اسلامی در تهران نباید به عنوان پشتیبانی جمهوری اسلامی ایران از حزب مخالف دولت تاجیکستان تفسیر شود.
در گفت‌وگویی که با محی‌الدین کبیری داشتم او گفت که سالانه در این جلسات شرکت کرده و دعوت جمهوری اسلامی ایران را به عنوان یک جریان معمولی و همیشگی پذیرفته است. هرچند او می‌گوید پس از واکنش “عصبانی” دولت تاجیکستان دیگر به ایران سفر نکرده است و دعوت‌های او نیز از جانب مقامات ایران بدون پاسخ مانده است.
واکنش عصبانی دولت تاجیکستان از نظر او برای دولت ایران نیز غیرقابل چشمداشت بوده است. هرچند دولت تاجیکستان از این اقدام دولت ایران رسما شکایت کرد و میزبانان کنفرانس وحدت اسلامی را وادار ساخت که از دعوت محی‌الدین کبیری، رهبر حزب ممنوع مخالفان از دولت تاجیکستان معذرت‌خواهی کنند. اما دولت تاجیکستان از آزردگی خود دست برنداشت. او می‌گوید حالا که دولت تاجیکستان موفق شده است قدرت‌های بزرگ جهانی را در خاک خود گردهم آرد نیاز چندانی به دولت ایران ندارد و عصبانیت خود را بدون نگرانی از پیامدهایش به نمایش می‌گزارد. آقای کبیری معتقد است که دولت تاجیکستان به خاطر آزردن دولت ایران همکاری‌های خود را با کشورهای عربی نیز بهبود می‌بخشد.
گفت‌وگو با محی‌الدین کبیری
در ادامه سری برنامه‌های خود در پیگیری سردی روابط بین کشور ایران و تاجیکستان، این بار در گفت‌وگو با محی‌الدین کبیری به تاریخچه پشنبانی‌های عینی و احتمالی دولت جمهوری اسلامی ایران از زمان جنگ‌های داخلی تاجیکستان تا حال می‌پردازیم. آقای کبیری حدود دو سال است که مجبور به ترک تاجیکستان شده است و به عنوان پناهنده سیاسی در آلمان به سر می‌برد.
حزب نهضت اسلامی تاجیکستان با رهبری محی‌الدین کبیری ماه سپتامبر سال گذشته به اتهام دست داشتن در تروریسم در سایت پلیس بین‌الملل تحت پیگرد اعلام شد. در حالی که محی‌الدین کبیری معتقد است که دولت تاجیکستان همان گونه که دیگر مخالفان خود را از صحنه سیاسی دور کرده است، فعالیت‌های حزب آنها را نیز در خاک تاجیکستان ممنوع کرده است.
- آیا فعالیت‌های مذهبی جمهوری اسلامی و پشتبانی‌های آن از احزاب مخالف دولت تاجیکستان، به‌ویژه حزب نهضت اسلامی تاجیکستان ریشه سردی روابط بین این دو کشور است؟
- دولت ایران از کفیلان صلح در تاجیکستان دانسته می‌شود و دولت تاجیکستان بارها اعلام کرده است که بدون دخالت دولت ایران جنگ داخلی این کشور پایان‌پذیر نبود. دولت ایران در مقابل این همه خدماتی که به تاجیکستان داده چرا باید چونین پاداشی دریافت کند؟
- آیا دولت تاجیکستان نگران استقلال خود است؟
محی‌الدین کبیری، رهبر حزب ممنوع نهضت اسلامی تاجیکستان به این پرسش‌ها پاسخ می‌دهد:
گزارش‌های قبلی زمانه در همین زمینه