در میان ابراز نگرانی و اعتراض فعالان کارگری و دانشجویی، طرح کارورزی روز چهارشنبه ۲۱ تیر وارد فاز اجرایی می‌شود. فعالان کارگری می‌گویند دولت با اجرای این طرح عملا قانون کار و قانون اساسی را زیر پا می‌گذارد و نیروی کار فعلی را بی‌ثبات‌تر و آسیب‌پذیرتر می‌کند. دانشجویان آن را طرح «بیگارورزی» نامیده‌اند. یک عضو شورایعالی کار از شکست رایزنی‌ها برای برطرف کردن اشکالات طرح خبر داده و خواستار ابطال آن از سوی دیوان عدالت اداری شده است.
ثبت‌نام نزدیک به ۷۰ هزار دانش‌آموخته
طرح کارورزی یکی از طرح‌های اشتغالزایی دولت برای ایجاد ۹۷۰ هزار شغل در سال ۹۶ است. دولت امیدوار است از طریق این طرح سالانه ۱۵۰ هزار دانش‌آموخته جویای کار شاغل شوند.
دانش‌آموختگان واجد شرایط یک دوره ۴ تا ۶ ماهه نزد کارفرمایان بخش خصوصی و تعاونی به کارآموزی می‌پردازند. طی دوره کارورزی، دولت به دانش‌آموختگان کارمزدی حداکثر معادل ۳۱۰ هزار تومان می‌پردازد. کارفرما پس از این دوره تعهدی در برابر کارورز ندارد اما دولت بخشودگی‌ها و تسهیلاتی برای کارفرمایان در نظر گرفته تا آنان به استخدام کارورز پس از دوره کارآموزی ترغیب شوند.
دولت می‌گوید کارفرمایان «استقبال خوبی» از طرح کرده‌اند. یک عضو اتاق بازرگانی نیز از دولت خواسته دوره معافیت کارفرمایانی که کارورزان را استخدام می‌کنند از پرداخت حق بیمه را از دو سال به ده سال افزایش دهد.
علاءالدین ازوجی مدیر کل سیاستگذاری بازار کار و توسعه اشتغال وزارت کار در گفتگو با رسانه‌های داخلی اعلام کرد فاز اجرایی طرح کارورزی روز چهارشنبه ۲۱ تیر آغاز می‌شود. به گفته او از اول تیر تاکنون ۳۸۶ هزار نفر در سامانه مربوط به این طرح ثبت نام کرده‌اند که ۶۸ هزار و ۶۰۰ نفر آنان دارای مدارک دانشگاهی و مشمول طرح هستند.
ازوجی گفته بخش خصوصی نیز به خوبی از بکارگیری دانش‌آموختگان در قالب کارورزی استقبال کرده است. کار شناسایی واحدهای اقتصادی متقاضی در جریان است و در روزهای آینده وزارت کار دستورالعمل اختصاص یارانه‌ها و مشوق‌های دولتی برای کارفرمایان را نیز به استان‌ها ابلاغ خواهد کرد.
به گفته مدیر کل توسعه اشتغال وزارت کار، تاکنون سازمان نظام مهندسی کشاورزی اعلام کرده حاضر به پذیرش ۳۰ هزار کارورز در بخش کشاورزی است. بخش دامپزشکی ۵ هزار نفر، حمل و نقل ۵ تا ۷ هزار نفر و بخش تعاون پذیرای ۱۵ هزار کارورز خواهد بود و سایر بخش‌ها از جمله اصناف نیز از طرح استقبال کرده‌اند.
شکایت به دیوان عدالت اداری
تشکل‌های مستقل و فعالان کارگری طرح را نقض کننده قانون کار و حقوق بنیادین کار می‌خوانند. تشکل‌های کارگری نزدیک به دولت نیز به این طرح معترض اند.
حسین حبیبی، بازرس کانون عالی شوراهای اسلامی کار در واکنش به آغاز اجرای طرح کارورزی گفته است در حالی که فعالان کارگری پیگیر بازگشت لایحه اصلاح قانون کار بودند، دولت طرح‌های جنجال برانگیز اشتغالزایی را به تصویب رساند.
حبیبی وعده‌های حسن روحانی به کارگران در زمان تبلیغات انتخابات ریاست جمهوری را یادآوری کرد که قول داد دولت لایحه اصلاح قانون کار را پس می‌گیرد. به گفته او اکنون معلوم شده که در همان زمان، «دولت سرگرم تصویب برنامه‌های ضدکارگری اشتغالزایی خود در قالب طرح‌های کارورزی و مهارت‌آموزی بوده است.»
حسن پورطالبیان دبیر خانه کارگر شهرستان اسلامشهر هم دولت را متهم کرده که با اجرای این طرح، از قانون اساسی و قانون کار تخطی و در محیط‌های کار تنش ایجاد می‌کند.
محمد یاراحمدیان رئیس «مجمع نمایندگان کارگران ایران»، پیش‌تر از شکایت تشکل‌های کارگری به دیوان عدالت اداری خبر داده بود. او گفته بود کارورزی همان طرح استاد‌شاگردی دولت احمدی‌نژاد است که دولت روحانی عنوان دیگری برآن گذارده و در صدد اجرای آن است.
علی خدایی یک عضو شورای عالی کار،روز سه‌شنبه ۲۰ تیر و در آستانه اجرای فاز اول طرح، اعلام کرد مذاکراتی میان نمایندگان تشکل‌های کارگری نزدیک به حاکمیت با مسئولان برای توقف طرح در جریان بوده که نتیجه نداده است. خدایی طرح کارورزی را مغایر با قانون کار و مقاوله‌نامه‌های بین‌المللی سازمان جهانی کار خواند و خواهان صدور حکم ابطال طرح از سوی دیوان عدالت اداری شد.
دانشجویان: نه به طرح #بیگارورزی
واکنش‌های اعتراض‌آمیزی نیز از سوی دانشجویان و دانش‌آموختگان در فضای مجازی نسبت به طرح کارورزی و کاج ابراز شده است. آن‌ها معترض اند که دولت از طریق طرح‌های کارورزی و کاج، نیروی دانش‌آموختگان را به بهای ارزان و بدون برخورداری از حقوق پایه‌ای از جمله حق تشکل و اعتراض، در اختیار کارفرمایان قرار می‌دهد.
هشتگ‌های زیر در فضای مجازی از جمله در تویتر و تلگرام جوهر مخالفت و اعتراض فعالان دانشجویی و دانش‌آموختگان را بیان می‌کنند:
#نه_به_کارورزی_اجباری_فارغ_التحصیلان،
#نه_به_کاج
#نه_به_ارزان_سازی_نیروی_کار.
درباره طرح کارورزی بیشتر بخوانید: