دوازده سال از حمله به کوی دانشگاه در روز ۱۸ تیر ۱۳۷۸ می‏گذرد و هنوز بسیاری سئوالات در باره‏ی دلایل و عواقب این حمله باقی مانده است. این روز به نمادی برای جنبش دانشجویی تبدیل شده و هرساله گروه‏های دانشجویی و حقوق بشری در کشورهای مختلف و در ایران مراسم‏هایی را در یادبود روز ۱۸ تیر برگزار می‏کنند.

«جبهه‏ی متحد دانشجویی» امسال از انجمن‏های دانشجویی سراسر کشور دعوت کرده بود که مراسم‏هایی را برای یادبود کوی دانشگاه برگزار کنند.

یادبود در تورنتو

در بسیاری از شهرهای اروپایی و امریکایی، مراسم‏هایی به این مناسبت برگزار شدند.

در شهر تورنتو “جبهه‏ی متحد دانشجویی در کانادا”، مراسمی را در شهر تورنتو برگزار می‏کند. در این مراسم، از حسن زارع‏زاده‏ اردشیر، فعال دانشجویی، دعوت به سخنرانی شده است.

در باره‏ی این مراسم، با محمود صفی یکی از برگزارکنندگان مراسم ۱۸ تیر در تورنتو، گفت‏وگویی داشتم.

آقای صفی، ارتباط شما با جبهه‏ی دانشجویی در ایران چگونه است؟

«جبهه‏ی متحد دانشجویی در کانادا»، دقیقاً ادامه‏ی فعالیت‏های «جبهه‏ی متحد دانشجویی» در ایران است و در حال حاضر هم حتی کسانی که این‏جا فعالیت می‏کنند، جزو افرادی هستند که با جبهه‏ی متحد و جریانات جنبش دانشجویی در ایران، در تماس هستند.

برگزاری‏ مراسم‏های یادبود در خارج از ایران، چه تاثیری روی جنبش دانشجویی یا هر جنبش دیگری در داخل ایران می‏گذارد؟

این یادبودها و برگزاری چنین مراسمی چندین تأثیر دارد: در وهله‏ی اول این‏که نشان خواهد داد که در خارج از کشور، هنوز کسانی هستند که جنبش دانشجویی و اصولاً جنبش مردمی و آزادی‏خواهانه‏ی مردم ایران را حمایت می‏کنند.

از جهت دیگر، می‏دانیم که بسیاری از سران فعال دانشجویی الان در زندان‏اند و در بند هستند. با این حرکتی که در خارج انجام می‏شود، به شکلی از روحیه‏ی مقاوم آن‏ها سپاسگزاری می‏شود.

تأثیر که این مراسم‏ها بر روی جنبش دانشجویی داخل هم صد‏درصد زیاد است. با توجه به سرکوب شدید در داخل ایران، این جنبش می‏داند که صدای‏اش به خارج می‏رسد.

یادبود در برلین

شنبه ۱۸ تیر، مراسم دیگری به همین مناسب در برلین، توسط «کانون پناهندگان سیاسی ایرانی» برگزار می‏شود. در این باره، با حمید نوذری از اعضای این کانون، گفت‏وگویی داشتم.

در ابتدا، از او در باره‏ی «کانون پناهندگان سیاسی ایرانی» پرسیدم:

حمید نوذری: «کانون پناهندگان سیاسی ایرانی» ۲۵ سال است که تشکیل شده است. کار اصلی ما دادن مشاوره به پناهندگانی است که به خاطر مسائل سیاسی، اجتماعی، جنسیتی، مذهبی و یا هر نوع نقض سیستماتیک حقوق بشری در ایران که در ارتباط با مخالفین، منتقدین و کسانی که نوع دیگری از زندگی را دارند اعمال می‏شود، از ایران خارج شده‏اند.

ما امکاناتی را برای آن‏ها، از قبیل گذاشتن کلاس زبان ، به پیش وکیل بردن و… فراهم می‏کنیم. این‏ها بخشی از کارهای روزانه‏ی کانون است. پروژه‏ی ما از طرف دولت ایالتی برلین نیز حمایت می‏شود.

علاوه بر آن، ما پیشینه‏ی خودمان را فراموش نمی‏کنیم. تقریباً ۹۹درصد فعالین ما و کسانی که با ما کار می‏کنند، به خاطر مسائل سیاسی و اجتماعی از ایران خارج شده‏اند و اعتراض به نقض حقوق بشر در ایران و توجه افکار عمومی را به این مسئله جلب کردن، یکی از کارهای همیشگی و پیوسته‏ی ماست و مراسم روز ۱۸ تیر نیز با همکاری با «کمیته‏ی دفاع زندانیان سیاسی» به همین خاطر است.

فکر می‏کنید برگزاری این مراسم در برلین و اصولاً خارج از ایران، چه تأثیری دارد؟

دو، سه تأثیر مشخص خواهد داشت که یکی از آن‏ها این است که ما یاد این مقاومت را گرامی می‏داریم.

ما در کشوری مانند آلمان زندگی می‏کنیم که فرهنگ مقاومت و فراموش نکردن جنایات و مسائلی که بر سر ملت می‏آید، به صورت یک بخش جدی از فرهنگ‏شان درآمده است. یاد‏آوری مسائلی که آن زمان فاشیست‏ها و نازی‏ها بر سر دگراندیشان، اقلیت‏های ملی- مذهبی درآورده‏اند، در آلمان دارای ریشه‏ی زیادی است و ما هم از آن تأثیر گرفته‏ایم.

علاوه بر آن، این مراسم خوشبختانه در تمام دنیا برگزاری می‏شود و این به خاطر آن است که به فعالین و مبارزین در ایران بگوییم که صدای آن‏ها بدون پژواک نمی‏ماند. از طرف دیگر، به کشورهایی که در آن زندگی می‏کنیم می‏گوییم که مسئله‏ی ایران، تنها مسئله‏ی امنیتی، اتم و این‏ها نیست و با توجه به وجود یک حکومت مذهبی دیکتاتور، روزانه به‏طور سیستماتیک، حقوق بشر در ایران نقض می‏شود.

فکر می‏کنید برگزاری چنین مراسمی در شهری خارج از ایران، تأثیری در روند جنبش دانشجویی در ایران خواهد داشت؟

ممکن است، ممکن است! بعضی وقت‏ها حرکات خارج از کشور، هنگامی که منسجم باشد، در بسیاری از شهرها برگزار بشود، خوب سازماندهی شده باشد و با مقامات مسئول هماهنگی شده باشد، باعث تلاش بیشتر آن‏ها و گاه عقب‏نشینی‏هایی هم از سوی رژیم خواهد شد.

در هر صورت، این مراسم نشان‏دهنده‏ی آن است که ما اجزایی از یک پیکر به‏هم پیوسته هستیم.

همان‏طوری که در شیراز، اصفهان، قم، مشهد و دیگر شهرها، حرکت‏هایی صورت می‏گیرد، ما و بچه‏های دیگر هم خودمان را از این جنبش می‏دانیم و می‏خواهیم بگوییم که صدای مقاومت خاموش نمی‏شود.

این‏ها مسائلی هستند که ممکن است امروز به فردا جواب ندهد، ولی در یک روند تاریخی که به‏خاطر شدت مسائل زیاد هم طولانی نیست، جواب‏گو خواهد بود و روشن‏گر بعضی از نکته‏ها خواهد شد.

در این مراسم، عکس‏های ۳۰ دانشجوی سیاسی و بقیه‏ی زندانیان سیاسی، عکس‏های ۱۸ تیر ۱۳۷۸ و حوادث دو سال گذشته، به نمایش گذاشته می‏شود و گروه رپ «داد» ترانه‏ای به نام «آزادی» را اجرا می‏کند.