کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل در عراق اعلام کرده است که گروه دولت اسلامی (داعش) بیش از ۱۰۰ هزار نفر از ساکنان موصل را به عنوان سپر انسانی به گروگان گرفته است. آن‌ها به برق، به غذا و به سوخت دسترسی ندارند. از خانواده‌ها از یکسو به عنوان سپر انسانی سوءاستفاده می‌شود و از سوی دیگر در معرض انتقامجویی قرار دارند. سازمان ملل هشدار داده که سرنوشت آن‌ها سرنوشت جامعه مدنی عراق را هم رقم می‌زند.
به گزارش خبرگزاری رویترز، کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل در گزارشی که جمعه ۱۶ ژوئن درباره وضع اهالی موصل منتشر کرده، گفته است که اگر ساکنان موصل بخواهند پای پیاده یا با قایق از دجله عبور کنند و خود را به مکانی امن‌تر برسانند، تروریست‌های گروه دولت اسلامی (داعش) آن‌ها را با گلوله می‌زنند.
برونو گدو، نماینده کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل که از محله قدیمی موصل دیدن کرده است، می‌گوید:
«از غیر نظامیان ساکن محله قدیمی موصل اصولاً به عنوان سپر انسانی سوءاستفاده می‌شود. آن‌ها نه به غذای کافی دسترسی دارند، نه به برق و نه به سوخت. این غیرنظامیان در ترس زندگی می‌کنند و از هر طرف محاصره شده‌اند.»
عملیات آزادسازی موصل ۱۷ اکتبر با پشتیبانی جنگنده‌های نیروهای ائتلاف به رهبری آمریکا آغاز شد. اکنون داعش به بخش قدیمی موصل عقب رانده شده است. نماینده کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل می‌گوید:
«بخش قدیمی موصل به هزارتویی شبیه است از کوچه‌های تنگ. برای آزادسازی این بخش باید جنگ خیابانی و تن به تن کرد. تک‌تیراندازهای داعش به غیرنظامیانی که قصد فرار از این بخش از موصل داشته باشند تیراندازی می‌کنند. از وقتی که موصل تحت کنترل داعش درآمده، عده زیادی قصد فرار از این شهر را داشتند.»
با سقوط موصل، پایان دوران خلافت اسلامی در عراق هم فرامی‌رسد. ابوبکر بغدادی، رهبر داعش سه سال پیش در این شهر اعلام خلافت کرد. وزارت دفاع روسیه جمعه ۱۶ ژوئن اعلام کرده که ابوبکر بغدادی در یک بمباران در ماه مه به قتل رسیده. وزارت دفاع آمریکا اما این گزارش را تأیید نکرده است.
در ماه مه تخمین زده می‌شد که بیش از ۲۰۰ هزار نفر در بخش قدیمی موصل زندگی می‌کنند. اما این آمار تصحیح شد و به ۱۰۰ هزار نفر کاهش پیدا کرد.
موصل بیش از ۸۰۰ هزار نفر جمعیت داشت. یک سوم جمعیت شمال عراق در این شهر زندگی می‌کردند. اما بخش عمده‌ای از ساکنان این شهر باستانی بعد از اعلام خلافت داعش، از این شهر گریختند. کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل برای این جنگ‌زدگان و آورگان اردوگاه‌هایی تأسیس کرده و غذا و بهداشت و سایر نیازهای اولیه زندگی آن‌ها را تأمین می‌کند.
برونو گدو، نماینده کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل عمیقاً از انتقامجویی از خانواده‌هایی که با گروه دولت اسلامی (داعش) همکاری کرده‌اند، اظهار نگرانی کرده است. او می‌گوید ممکن است در جامعه‌ای که عمیقاً قبیله‌ای بوده است عده‌ای در صدد «مجازات عمومی» این خانواده‌ها برآیند: اموال آن‌ها را غارت و یا خانه‌هایشان را تصاحب کنند.
گدو اعتقاد دارد که سرنوشت این خانواده‌ها در بخش قدیمی موصل ممکن است برای آینده جامعه مدنی در عراق هم تعیین‌کننده باشد. او هشدار داده که فقط دادگاه‌ها مسئول رسیدگی به جرایم و جنایت‌های احتمالی هستند.
بیشتر بخوانید: