مشارکت عمومی شهروندان در خواندن محتواهای مربوط به علوم زیستی و پزشکی منجر به ایجاد جامعه مدنی‌ای می‌شود که آگاهانه‌تر، دقیق‌تر و صریح‌تر در مورد نگرانی‌هایشان با پزشکان، درمانگران و سیاست‌گذاران حوزه سلامت و بهداشت رابطه می‌گیرد.

اطلاعات پزشکی قرار نیست که «راز تجارت» درمانگران باشد. هرچه شهروندان ارتباط راحت‌تری با دانش تولیدشده در این حوزه داشته باشند، بهتر خواهند توانست که شرایط بهداشت و سلامت خود را ارزیابی کنند و با درمانگران هم رابطه مفیدتری می‌گیرند.

بخش پزشکی «دانش و فناوری» در «زمانه» مجله تخصصی علمی نیست اما به‌مرور زمان سعی کرده محتواهایی تولید کند که برگرفته از تازه‌ترین پژوهش‌های کارشناسی باشند. در مسائل مربوط به سلامت انسان هدف ما ایجاد آگاهی است و نه برانگیختن امید، یا ترس، یا هیجان بی‌اساس. در مورد خطرات هم هدف ما این بوده که بدون نسخه‌پیچی، جایگزین‌ها، عادات‌های سالم، مصرف مواد غذایی مفید، انواع ورزش و روش‌های پیش‌گیری بیماری را پیشنهاد کنیم.

نزدیک به ۸۷۰ هزار مقاله علمی در سال ۲۰۱۶ به موتور جستجوی «مدلاین» (MEDLINE) – بانک داده‌های علوم زیستی و پزشکی – اضافه شده‌اند. اما اطلاعات تولیدشده توسط پژوهش‌های تخصصی، بیش‌ازحد برای ذهن شهروندان غیرمتخصص پیچیده است.

روزنامه‌نگاری بهداشت، سلامت قرار است پل ارتباطی شهروندان با دنیایی باشد که گام‌های سریع پژوهش‌های پزشکی را برمی‌دارد، دانش تولید می‌کند اما وظیفه ندارد که سویه همه‌فهم و آگاهی‌بخشی این دانش را به مخاطب عام منتقل کند. این روزنامه‌نگاری همچنین افق‌ها و چالش‌های پیش رو را هم ترسیم می‌کند؛ نزدیکان کسی که با بیماری آلزایمر مبارزه می‌کند، به کمک انتقال این دانش است که خواهند فهمید علم در حوزه یافتن داروهای کمکی چقدر پیشرفت کرده است.

این مجموعه، منتخبی از مطالبی است که با هدف اطلاع‌رسانی دقیق و انعکاس همه‌فهم مفاهیم و نتایج پژوهش‌های علوم پزشکی و به قصد افزایش آگاهی عمومی تولید شده‌اند. در تمام مقالات این مجموعه مخاطب نقطه تقاطع علوم زیستی و پزشکی را با مشکلات اجتماعی، محیط زیستی و جنبه‌های انسانی خواهد یافت.

در این مجموعه «زمانه» خواسته که بدون تقلیل داده‌ها، پل ارتباطی‌ای باشد که با زبان ساده پذیرای ذهن شهروندان جویای دانش پزشکی است:

به نظر شما وظیفه یک پزشک در قبال بیمارش چیست؟ آیا پزشک وظیفه‌ای برای پاسخگویی به سئوال ات و دغدغه‌های بیمارش دارد یا تنها مسئولیتش تلاش برای درمان بیماری و رهایی بیمار از درد و رنج ناشی از آن است؟ آیا بایستی نوعی همکاری در رابطه میان پزشک و بیمار در جهت شناخت نیازها و ارزش‌های بیمار و انتخاب روش درمانی متناسب با آنها شکل گیرد؟

مقاومت به آنتی‌بیوتیک‌ها دربازه زمانی طولانی رخ می‌دهد و شاید به همین دلیل باشد که هشدارهای فعالان عرصه بهداشت درباره افزایش مقاومت به این رده داروی موثر نبوده است.

گفت‌وگو با کارل گرمر  – آیا ادراک زیبایی یک امر تربیتی و فرهنگی است؟ زیست‌شناسانی وجود دارند که معتقدند اصل این ادراک با انتخاب طبیعی شکل گرفته یعنی یک پدیده تکاملی یا فرگشتی است.

دو پژوهش تازه می‌گویند قارچ‌های توهم‌زا، می‌توانند آرامش برای بیمارانی به همراه بیاورند که مراحل سخت و دردناک مبارزه با سرطان را تحمل می‌کنند،

بزرگ‌ترین ضعف هوش مصنوعی، ناآگاهی از بدیهیات است. مثلا هیچ راننده‌ای به خاطر کاغذی که باد به خیابان آورده ترمز نمی‌کند اما خودرو بدون راننده به این امر واقف نیست.

دارویی که به‌تازگی آزمایش‌های انسانی را پیش رو گذاشته، می‌تواند ناتوانی‌های ناشی از بیماری آلزایمر را تا ۸۰ درصد در بخش قابلیت انجام کارهای عادی زندگی کاهش دهد.

پروستات چه ارگانی است؟ چه کارکردی دارد؟ سرطان پروستات چه راه علاجی دارد؟ توضیحاتی توسط دکتر نادر نادری.

دکتر نادر نادری در این ویدئو به زمینه‌های بیماری‌ها و مشکلات کلیه و مجاری ادرار می‌پردازد و به راه‌های درمان آنها اشاره می‌کند.

پژوهشی برای بازسازی عصب‌های مغز بیماران مرگ‌مغزی‌شده اکنون از ناظران بهداشتی ایالات متحده آمریکا مجوز گرفته است که برنامه خود را بر ۲۰ بیمار در هند آزمایش کند.

پژوهشگران دانشگاه «کوینز» کانادا در طی یک آزمایش نشان دادند که ختنه کردن نوزادان لذت جنسی آن‌ها از سکس را در بزرگسالی کاهش نخواهد داد.

روز دوم آوریل به‌عنوان فرصتی برای آگاهی‌بخشی بیشتر در مورد اوتیسم و جلب‌توجه دولت‌ها و سازمان‌های مردم‌نهاد به اهمیت ارائه خدمات توان‌بخشی استفاده می‌شود.

پژوهش‌های مختلف نشان داده‌اند استفاده از پودر نشاسته و سیلکون در دستکش‌های لیتکس می‌تواند در بیماران و کادر درمانی حساسیت‌های مزمن و عفونت ایجاد کند.

پژوهشگران دانشگاه ویک فارست در آمریکا اعلام کرده‌اند که با استفاده از سلول‌های زنده در بیو-پرینترهای سه‌بعدی می‌توانند اندام‌های بدن انسان را برای پیوند زدن بسازند.

مصرف الکل بین مردم ایران رشد روزافزون دارد؛ در این مقاله در مورد چگونگی جذب الکل به بدن و اینکه چه میزان از الکل کم‌خطر یا مفید است، خواهید خواند.

جامعه سرطان آمریکا در مورد غربالگری سرطان پستان سن آغاز ماموگرافی را برای زنان دارای ریسک معمولی به ۴۵ افزایش داده است.

مجموعه‌ای از راهکار‌ها مانند طب سوزنی، ماساژدرمانی و روش‌های ذهنی برای مقابله با درد موثرند و مکانسیم عملکرد آن‌ها در پژوهش‌های علمی مورد بررسی قرار گرفته است.

در آلزایمر دو پروتئین در نورون‌ها تجمع می‌کند و به مرور سلول‌های مغزی را نابود، زندگی انسان‌ها را مختل و بار مالی جهانی معادل با ۸۱۸ میلیارد دلار ایجاد می‌کنند.

استنشاق خاک اطراف دامداری‌ها می‌تواند پروتئین محافظی را در غشای مخاطی ریه تولید کند که مانع شکل‌گیری آسم و حساسیت‌های تنفسی در کودکان می شود.

نقش موسیقی در درمان بیماری‌ها از دیرباز مورد توجه بوده است. تا جایی‌ که بر اساس منابع موجود اولین بار افلاطون و ارسطو از موسیقی در درمان انواعی از بیماری‌ها استفاده کردند.

سکس علاوه بر لذتی که به طرفین در رابطه جنسی می‌بخشد اثراتی بسیار مثبت بر سلامت آن‌ها دارد که در این مطلب به بررسی گروهی از این اثرات خواهیم پرداخت.

پژوهشگران دانشکده پزشکی دانشگاه ویرجینیا معلوم ساختند که مغز از طریق عروق لنفاوی‌ که سابقاً تصور وجودشان نمی‌رفته، به دستگاه ایمنی بدن متصل است.

پژوهشگران مرکز علوم سلامت دانشگاه تگزاس در هوستون به این نتیجه رسیده‌اند که نوشیدن دو تا سه فنجان قهوه در روز ممکن است موجب کمتر شدن اختلال نعوظ در مردان شود.

ورزش‌های زبان، حلق و دهان، شدت خروپف را در افرادی که به انواع خفیف و متوسط وقفه تنفسی در خواب دچاراند تا میزان ۵۶ درصد کمتر کرده است.

لوله تنفسی ایمپلنت با در نظر گرفتن شاخص رشد بیمار به شکل انعطاف‌پذیری طراحی شده و توسط پرینتری سه‌بعدی ساخته شده است. این لوله با رشد نوزاد، قابلیت بزرگتر شدن دارد.

آلوک میرشا، متخصص پاتولوژی مولکولی نشان داده که زردچوبه می‌تواند از ابتلا سلول‌ها به عفونت ویروسی پاپیلومای انسانی یا‌‌ همان HPV در منطقه دهان و منطقه تناسلی جلوگیری کند.

ترس از آفتاب که نتیجه آگاهی‌رسانی نسبت به اثرات مخرب نور خورشید بر پوست انسان‌ها بوده موجب شده که بسیاری از انسان‌های امروزی از کمبود ویتامین دی رنج ببرند.

به عنوان یک قانون کلی هرگاه بروز یکی از علائم گوارشی از حالت موردی خارج شده و تبدیل به وضعیتی مزمن شد نیاز به پیگیری تشخیصی و درمانی خواهد داشت

سرطان دهانه رحم در برنامه‌های تبلیغی هفته مبارزه با سرطان در ایران جای ندارد و این موضوع می‌تواند به شیوه انتقال عامل این بیماری، یعنی فعالیت‌های جنسی مرتبط باشد.

پژوهشگران می‌گویند برخی از داروهای ضد حساسیت، خواب‌آور، ضد افسردگی و داروهایی که برای کنترل ادرار تجویز می‌شوند، ریسک ابتلا به بیماری فراموشی و آلزایمر را افزایش می‌دهند.

ویروس عامل بیماری ایدز هم‌اینک طوری تطور یافته که قدرت تأثیرگذاری آن، نسبت به سابق کمتر شده است.

در سال‌های اخیر، چاقی و اضافه‌وزن به یکی از عوامل خطرساز بروز بسیاری از بیماری‌ها تبدیل شده‌اند. چاقی، معضلی است که به یک منطقه جغرافیایی یا اقتصادی خاص محدود نبوده و تقریباً تمامی دنیا را تحت تأثیر خود قرار داده است.

دانشمندان موسسه سلول‌های بنیادی دانشگاه هاروارد یک راه جدید برای استفاده از سلول‌های بنیادی در مبارزه با سرطان مغز معرفی کرده‌اند.

تصور کنید برخلاف حالت معمول در هنگام انجام عمل لقاح، سه ماده وراثتی از سه شخص مختلف مشارکت داشته باشند. وضعیتی که منجر به پدید آمدن فرزندانی با سه والد می‌شود.

ویروس پاپیلوم انسانی (اچ پی وی) که از آن به عنوان «زگیل تناسلی» هم یاد می‌شود، هنگام آمیزش جنسی از فردی به فردی دیگر منتقل می‌شود. این ویروس ممکن است خود به خود از بین برود و معمولاً هیچگونه نشانه یا عارضه‌ای به وجود نمی‌آورد، اما اگر درمان نشود و مدت زیادی در بدن فرد بماند، احتمال ابتلا به سرطان رحم را در زنان افزایش می‌دهد.

داریوش مظفریان، پژوهشگر دانشگاه هاروارد با گردآوری و بررسی داده‌هایی از ۶۶ کشور جهان نشان داده که مصرف بیش از حد نمک طعام، جان ۱/۶۶۶ میلیون نفر را به خطر انداخته است.

امروزه دانشمندان معتقدند فعال یا غیرفعال شدن ژن‌ها یا گروه‌های ژنی مختلف حتی می‌تواند از لحظه‌ای به لحظه دیگر دچار تغییرات اساسی شود.

جایگزین کردن یک تصویر ایده‌آل ذهنی از شکل فیزیکی بدن با تصویری واقعگرایانه و در عین حال سالم، مهمترین گام برای انتخاب سبک زندگی و روش تغذیه مناسب است.

به‌طور معمول تنگ آب جزء جدانشدنی چیدمان سفره غذاست. با این همه پرهیز از نوشیدن آب در حین غذا، باوری قدیمی است که توصیه‌های به‌ظاهر علمی و منطقی به کمک آن می‌آیند.

بیش از ۵۰ سال است که ترکیباتی تحت عنوان ضد آفتاب برای مبارزه با اثرات منفی اشعه فرابنفش خورشید ابداع‌ شده که با گذشت زمان، دارای تنوع و اثربخشی بیشتری شده‌اند.

همدلی آموختنی است؛ حتی خودشیفتگان و جانیان روان‌پریش هم می‌توانند خود را به‌جای دیگران بگذارند – به این شرط که انسان آنها را به چنین مرحله‌ای برساند.

یک برنامه سم‌زدایی خوب بهتر است بر مبنای کاهش میزان مواد سمی دریافتی توسط بدن، تأمین مواد غذایی تقویت‌کننده سیستم سم‌زدایی بدن و تقویت عملکرد ارگان‌های تخصصی این امر یعنی کبد، کلیه‌ها و روده بنا…

زنان بالای ۳۰ سال که فعالیت ورزشی کمتری دارند، بیشتر از بقیه انسان‌ها در معرض خطر بیماری‌های قلبی و عروقی قرار دارند.

در بیماری خستگی مزمن، احساس کمبود انرژی و خستگی از حالت مقطعی خارج شده و به یک مشکل تقریباً همیشگی بدل می‌شود.

مواد مخدر معمولا چیزهای از این دست را تداعی می‌کنند: بزهکاری، محیط بد، انزوا، سقوط. ولی یک چیز بیش از همه با مواد مخدر مربوط است و آن‌هم اعتیاد است. مواد مخدر خیلی کارها می‌کنند، ولی پیش از همه اعتیادآورند. آیا این ادعا درست است؟

همه انسان‌ها گاهی در مورد زندگی جنسی و میزان رضایت خود از آن می‌اندیشند. سکس خوب، می‌تواند سبب ایجاد آرامش روانی شده، وضعیت عمومی سلامت جسمانی را بهبود بخشیده و سیستم ایمنی را نیز تقویت کند.

مغز انسان از یک نظر بر کامپیوتر برتری دارد؛ مغز با کم شدن سرعت عمل، “برنامه” را با وضعیت جدید انطباق می‌دهد.

سیستم بهداشت و درمان در ایران به سلامتی زنان و مشکلات پیش روی آنها توجه ویژه ندارد و زنان پزشک و متخصص بهداشت با تبعیض‌های نهادی درگیرند.

برای نخستین بار، یک فرد معلول که دست چپ‌اش را از دست داده بوده، به لطف یک عضو مصنوعی تازه توانسته احساسی شبه‌طبیعی از حس لامسه را تجربه کند.

مدیریت استرس یعنی کنترل افکار، عواطف، برنامه‌ها و چگونگی مواجهه شدن با مسائل مختلف زندگی.

دو متخصص حوزه علوم مغز و اعصاب، و نیز اخلاق پزشکی توضیح می‌دهند که چرا تعریف مفهوم مرگ مغزی، نقش تعیین‌کننده‌ای در درک چرایی جر و بحث‌هایی دارد که درباره‌اش درمی‌گیرد.

صحبت از رابطه جنسی و بیماری‌های مرتبط با آن در ایران بسیار دشوار است و تا حد زیادی به صورت یک تابو در آمده است. این مشکل تا حدی بغرنج است که بسیاری از افراد در صورت ابتلا به بیماری‌های مقاربتی به پزشک مراجعه نمی‌کنند.

تا به امروز، پژوهش‌های مختلفی در فواید سکس منتشر شده‌ است: از معرفی نزدیکی جنسی به عنوان یک ورزش گرفته تا نشان‌دادن اثر سکس بر سلامت روحی و درمان افسردگی. اما سکس و اثر مثبت آن بر هوش و  کیفیت حافظه، حرف تازه‌ای ا‌ست.

بیماری‌های مربوط به رابطه جنسی در مورد زنان عوارض اجتماعی بیشتری دارند. این نوشتار اثرات روحی نمود بیماری زگیل تناسلی را در بدن زنان و در اجتماع بررسی می‌کند.

در بیماری استئوآرتریت یا آرتروز، غضروفی که سطح استخوان را پوشانده است و سبب شکل دادن به فضای مفصلی می‌شود، نازک و کم‌اثر شده و توانایی‌اش را برای حمایت و حفاظت از استخوان‌ها از دست می‌دهد.