تنها چند روز مانده به پایان دوران ریاست جمهوری باراک اوباما، بعدازظهر پنجشنبه ۱۲ ژانویه / ۲۳ دی، او بالاترین نشان ملی آمریکا به نام «مدال جمهوری برای آزادی» را به جو بایدن معاونش اهدا کرد.
در مراسمی که در واقع به عنوان خداحافظی در کاخ سفید برگزار شده بود، اوباما با اهدای این جایزه غیرمنتظره بایدن را چنان غافلگیر کرد که احساساتش غلیان کرد و اشک هایش سرازیر شد.
اوباما در سخنانش انتخاب بایدن را «بهترین گزینه نه تنها برای من، بلکه برای همه ملت آمریکا» دانست و او را «شیر تاریخ آمریکا» خواند. اوباما همچنین گفت که بایدن «بهترین انسانی است که خدا خلق کرده است».
بایدن که آشکارا احساساتی شده بود، در پاسخ به اوباما گفت گرفتن این مدال افتخاری برای اوست، ولی خود را شایسته آن نمیداند. آنگاه در مورد اوباما گفت «او انسانی والاست که کارهای فوقالعادهای برای این کشور انجام داده است». بایدن همچنین گفت که اوباما همیشه رفتارش با او همچون یک شریک در حکومت بوده است.
جو بایدن ابتدا رقیب انتخاباتی اوباما بود اما پس از آنکه اوباما رئیسجمهوری شد، او را به معاونت خود برگزید. او بارها گفته بود که انتخاب بایدن برای معاونتش بهترین گزینهای بوده که تاکنون داشته است.
جو بایدن سومین معاون رئیس جمهوری آمریکاست که چنین مدالی نصیبش میشود. مدال آزادی آمریکا به کسانی اهدا میشود که نقش ویژهای در جهت امنیت یا منافع ملی آمریکا و صلح جهانی داشتهاند و یا در زمینههای فرهنگی و اجتماعی کاری چشمگیر انجام داده باشند.