بیژن روحانی ـ موزهٔ بریتانیا در لندن میزبان بیش از دویست اثر تاریخی از افغانستان است که نشان‌دهنده پیشینهٔ باشکوه فرهنگی و هنری در این سرزمین باستانی است. این نمایشگاه که با نام «افغانستان چهار راه جهان باستان» در روز سوم ماه مارس گشایش یافته است تا سوم ماه جولای ادامه خواهد داشت.
آثار تاریخی به نمایش درآمده شامل اشیای زرین، سیمین، مجسمه‌های سنگی، سفالین و عاج و همچنین سرستون از چهار محوطهٔ مشهور در افغانستان است.
تپهٔ فلول، شهر باستانی آی خانم، بگرام و طلا تپه مناطقی هستند که سال‌ها پیش در آن‌ها کاوش‌های باستان‌شناسی صورت گرفت و این آثار تاریخی از آن مناطق به دست آمدند.
برخی از اشیای این نمایشگاه حدود چهارهزار سال قدمت دارند. این نمایشگاه پیش از این به کشورهای دیگری همچون فرانسه، ایتالیا، آلمان، هلند و آمریکای شمالی نیز سفر کرده بود.
در مراسم گشایش نمایشگاه آثار تاریخی افغانستان در لندن، حامد کرزای رئیس جمهور این کشور نیز حضور داشت.
رییس جمهور افغانستان در بخشی از سخنان خود اشاره کرد آن‌چه امروز در این نمایشگاه از میراث فرهنگی افغانستان می‌بینیم یادآور افغانستانی دیگر است که مردم در آن با صلح در کنار یکدیگر زندگی می‌کردند.
آثاری که اکنون به خارج از افغانستان سفر کرده‌اند برای سال‌های طولانی از دیده‌ها پنهان بودند و بسیاری از باستان‌شناسان در دنیا می‌پنداشتند این آثار به طور کلی از میان رفته‌اند.
در دههٔ ۷۰ میلادی و پس از وقوع کودتا در افغانستان و سپس هجوم ارتش شوروی، این کشور برای مدتی طولانی گرفتار جنگ‌های متعدد شد که هرکدام خسارت‌های جبران‌ناپذیری به میراث فرهنگی وارد کردند. با به دست گرفتن قدرت توسط طالبان بار دیگر آثار تاریخی در این کشور در معرض تهدید و تخریب قرار گرفت، اما از همان سال‌های دههٔ ۷۰ میلادی، تعدادی از کارکنان موزهٔ کابل با دوراندیشی و فداکاری خود توانستند بخشی از اشیای موزه را در صندوق‌هایی نهاده و در چند نقطهٔ مختلف ازجمله در زیرزمین خزانهٔ بانک مرکزی واقع در کاخ ریاست جمهوری و همچنین وزارت اطلاعات و فرهنگ پنهان کنند. آن‌ها محل مخفی کردن این اشیا را به مدت سه دهه همچون رازی درون سینهٔ خود حفظ کردند تا سرانجام در سال ۲۰۰۳ این صندوق‌ها بازگشایی شدند و حیرت بسیاری از باستان‌شناسان را در جهان برانگیختند.
«تپهٔ فلول» یکی از محوطه‌های بسیار مهم تاریخی در شمال افغانستان است که قدمت برخی از آثار آن به حدود چهارهزار و ۲۰۰ سال پیش و به عصر مفرغ می‌رسد. از این محوطه کاسه‌ها و ظرف‌هایی طلایی به نمایش گذاشته شده که نشان‌دهندهٔ هنر فلزکاری مردمان ساکن این منطقه است.
این ظرف‌های طلایی با نقش‌های هندسی و همچنین تصاویر حیوانات تزیین شده‌اند. برخی از باستان‌شناسان تصاویر گاوهای ریش‌دار روی برخی از این ظرف‌ها را با نقش‌های مشابهی در می‌انرودان مقایسه کرده‌اند. این تصاویر نشان‌دهندهٔ ارتباطات تجاری و فرهنگی میان مناطق بسیار دور از یکدیگر در دنیای باستان است.
شهر باستانی «آی خانم» نیز یکی از مشهور‌ترین محوطه‌های باستانی در شمال افغانستان و در نزدیکی مرزهای تاجیکستان است که گواهی بر حضور و تاثیر فرهنگ یونانی در این منطقه به شمار می‌آید.
این شهر توسط سلوکیان یا همان جانشینان اسکندر مقدونی ساخته شد و دارای ساختمان‌هایی مانند کاخ سلطنتی، معبد، آرامگاه، تئا‌تر و «ژیمنازیوم» یا محل آموزش‌ها و تمرین‌های جسمی و فکری است. از این مکان‌ها سرستون‌هایی مشابه با سرستون‌های معماری کلاسیک یونان به دست آمده است. با این حال شیوهٔ کاخ‌سازی در آن را متاثر از شیوهٔ کاخ‌سازی هخامنشیان می‌دانند. یکی از اشیای جالب توجه این شهر بشقابی نقره‌ای است که روی آن صحنهٔ ارابه‌رانی ایزدبانوان «طبیعت» و «پیروزی» با ورقه‌های طلا نقش بسته است.
شهر بگرام در شرق افغانستان در حدود یک سده پس از میلاد مسیح محل فرمانروایی کوشان‌ها بوده و بر سر راه ابریشم قرار داشته است. باستان‌شناسان در محوطهٔ باستانی بگرام توانستند دو مخزن مهر و موم شده را بیابند که پر از اشیای هنری کم نظیر از سرتاسر دنیای باستان بود. حضور این تعداد اثر گرانب‌ها در بگرام نشانی از رونق تجارت و ارتباطات گستردهٔ تجاری و فرهنگی با نقاط مختلف دنیاست.
در این اتاق‌ها اشیایی از هند تا اسکندریهٔ مصر یافت شدند. گلدان‌های شیشه‌ای بسیار زیبا که روی آن‌ها به ظرافت نقاشی شده است در اسکندریهٔ مصر که آن زمان جزو امپراتوری رم باستان بود تولید و به بگرام آورده شده بود. همچنین مجسمه‌هایی از جنس عاج فیل که نشان‌دهندهٔ ایزدبانوان هندی «گنگا» هستند از دیگر اشیای بسیار جالب توجه این نمایشگاه است.
آخرین محوطه‌ای که اشیای فوق‌العادهٔ آن در موزهٔ بریتانیا به نمایش درآمده «طلا تپه» است. در دههٔ ۷۰ میلادی در این منطقه شش قبر یافت شدند که متعلق به یک مرد و پنج زن بودند. این اجساد همراه با اشیاء و لباس‌هایی به خاک سپرده شده بودند که در مجموع دارای حدود ۲۰ هزار قطعهٔ طلا و جواهر بودند. این اشیاء مربوط به سدهٔ نخستین پس از میلاد مسیح هستند و از گورهای اقوام کوچ‌نشین به دست آمده‌اند و شامل تاج طلا، غلاف و شمشیر طلایی، گردنبد و دیگر زینت‌آلات بسیار نفیس است.
مقامات افغان امیدوارند این نمایشگاه بتواند سفیر فرهنگ و هنر افغانستان در سرتاسر جهان باشد.