حوزه هنری و همه صندلی‌های خالی‌اش برای سینمای مذهبی

از سال ۹۱ تاکنون حوزه هنری فیلم‌هایی را تحریم می‌کند و در سینماهایش نمایش نمی‌دهد. فیلمسازان سینمای اجتماعی ایران به این سانسور دوگانه و اعمال سلایق شخصی مدیران حوزه هنری معترض‌اند. شامگاه گذشته، شبکه خبر تلویزیون جمهوری اسلامی ایران میزگردی را به این موضوع اختصاص داده بود.

در سال ۱۳۹۳ به دستور آیت‌الله خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی ۲۷ سالن سینما در اختیار حوزه هنری قرار گرفت و تعداد سالن‌های سینمای حوزه به بیش از ۱۰۰ سالن افزایش پیدا کرد.

محسن مؤمنی شریف، رئیس حوزه هنری در همان زمان اعلام کرده بود: «فیلم‌هایی که مورد تزلزل خانواده‌ها» شود و یا «با آرمان‌های انقلاب» فاصله داشته باشد‌ در سینماهای حوزه هنری به نمایش درنمی‌آید.

«گشت ارشاد»، «خصوصی» و «لانتوری» از فیلم‌های تحریمی بودند. اما بعدها فیلم‌های دیگری هم به این فهرست اضافه شدند. حتی فیلم «نفس» ساخته نرگس آبیار که با مؤسسه «موج» وابسته به سپاه پاسداران نیز همکاری می‌کند در فهرست فیلم‌های تحریمی حوزه هنری قرار گرفت. نرگس آبیار در اعتراض گفته بود:

«حوزه هنری ادعای کار فرهنگی دارد و از نمایش فیلم “لانتوری” به خاطر نامناسب ارزیابی کردن آن‌، سر باز می‌زند، الان فیلم روحوضی نمایش می‌دهد. همین حوزه هنری در عین حال از سالن دادن به ما خودداری می‌کند. ما از ابتدا با ۲۳ سالن شروع کردیم و الان ۱۶ سالن داریم. “نفس” همواره با سالن پر و ظرفیت خوب اکران شده، اما وضعیت سانس‌دهی و سالن‌دهی به ما بسیار بد است.»

در میزگرد شبکه خبر که با شرکت محمد حمزه‌زاده رییس سازمان سینمایی حوزه هنری و مهرداد فرید، دبیر شورای عالی تهیه‌کنندگان سینما برگزار شد، رئیس سازمان سینمایی حوزه هنری یک بار دیگر در مقام پاسخگویی برآمد و گفت:

«سینماگران تصور می‌کنند اگر سراغ تصویر کردن خطوط قرمز در فیلم‌شان بروند، بیشتر جلب توجه می‌کنند. ما نمی‌توانیم فیلمی که آرمان‌های انقلاب و جنگ و باورهای مردم را زیر سؤال می‌برد و مردم را ناامید می‌کند و روزگار را تیره و تار نشان می‌دهد، نمایش دهیم.»

تحریم یا انتخاب؟

پس از آنکه در فروردین ۹۳ به دستور آیت‌الله خامنه‌ای ۲۷ سینمای دیگر در اختیار حوزه هنری قرار گرفت و این موضوع به نگرانی‌هایی در میان سینماگران اجتماعی ایران دامن زد، حجت‌الله ایوبی، رئیس سازمان سینمایی کشور  خاطرنشان کرد که سازمان سینمایی کشور با حوزه هنری جلسات مختلفی برگزار کرده و بین این نهاد فرهنگی وابسته به بیت رهبری و سازمان سینمایی کشور تعامل و تفاهم وجود دارد. او در دیدار با گروهی از سینماگران ایرانی وعده داده بود که شورای صنفی نمایش درباره اکران فیلم‌ها تصمیم می‌گیرد.

اما در سه سال گذشته، در عمل نهاد بازدارنده‌ دیگری به موازات سازمان سینمایی ایران به وجود آمد با این پیام: اگر آنچه را که ما می‌پسندیم از کار درنیاوری، سالن سینما در اختیارت قرار نمی‌دهیم.

مهرداد فرید، دبیر شورای عالی تهیه‌کنندگان سینما که فیلم «بی‌تابی بیتا»ی او هم در فهرست تحریمی‌ها قرار گرفته، در میزگرد شبکه خبر در انتقاد از حوزه هنری به عنوان یک نهاد موازی بازدارنده که به سینمای ایران تحمیل شده، مدیران حوزه هنری را به اعمال سلیقه شخصی متهم کرد:

«فیلمی که دارای پروانه نمایش است، قابلیت نمایش در همه سالن‌ها را داراست. اینکه سازمان دیگری وارد جریان بازنگری به فیلم‌ها شود، در اینجا سلیقه خود را وارد می‌کند. چه بسا نظرات شخصی مدیران در این میان از هرچیز دیگری بیشتر تعیین‌کننده است.»

محسن مؤمنی شریف، رئیس حوزه هنری در فروردین ۹۳ گفته بود که حوزه هنری «تحریم» نمی‌کند بلکه «انتخاب» می‌کند.

انجمن تهیه‌کنندگان سینما با صدور بیانیه‌ای در سال ۹۱ هشدار داده بود که چنین تحریم‌ها و اعمال سلیقه‌هایی به مرگ سینمای اجتماعی ایران می‌انجامد. حوزه هنری اما به نوسازی سالن‌های سینما و افزایش تعداد صندلی‌ها اشاره می‌کند. به گفته مدیر سازمان سینمایی حوزه هنری، این نهاد وابسته به بیت رهبری، چهار هزار صندلی به سینماهای کشور اضافه کرده و قرار است، چهار هزار صندلی دیگر هم ایجاد کند. صندلی‌های خالی؟

حوزه هنری برای این پرسش هم پاسخی آماده دارد: صندلی در سالن‌های سینما برای آن‌ها که تقید مذهبی دارند.

محمد حمزه‌زاده در یکی از سخنرانی‌هایش گفته بود ممکن است تعداد چنین تماشاگرانی اندک باشد اما در آینده با تغییر داستان فیلم‌ها، آن‌ها قطعاً با سینما آشتی می‌کنند و آنگاه فروش فیلم‌ها جابجا خواهد شد: آرزویی که تا برآورده شود، صندلی‌های سینماهای متعدد حوزه هنری همچنان خالی خواهد ماند و سینمای اجتماعی ایران هم همچنان در انتظار تماشاگر بیشتر و رونق گیشه.

بیشتر بخوانید:

حوزه هنری فیلم «جاودانگی» را تحریم کرد