تصویری از ۱۶۷سال گرمایش زمین

میزان گرم‌شدن سیاره‌ زمین طی سه‌ دهه‌ گذشته به طور چشم‌گیری شتاب گرفته‌ و در سه‌ سال اخیر، هر سال رکورد گرم‌ترین سال کره‌ زمین شکسته شده‌ است. اکنون یک پژوهشگر آمریکایی روند این گرمایش را از ۱۶۷سال پیش تا کنون تصویرسازی کرده است.

اد هاوکینز، یکی از پژوهشگران دانشگاه ریدینگ در بریتانیا نخستین بار نموداری از گرم‌شدن کره زمین تهیه کرده‌ بود که به «مارپیچ گرم‌شدن» معروف است. این نمودار که ویدیوی بالا مشاهده می‌کنید نشان می‌دهد چه‌طور طی سه‌ دهه اخیر نرخ گرم‌شدن زمین افزایش یافته و تا رسیدن به حداکثر گرم‌شدن، یعنی دو درجه سلسیوس، چیز زیادی باقی نمانده است.

اکنون او مجموعه‌ای از ۱۶۷ نقشه‌ حرارتی زمین را منتشر کرده ‌است که میزان حرارت سالیانه سیاره را از سال ۱۸۵۰ تا ۲۰۱۶ پوشش می‌دهند. هاوکینز که یکی از دانشمندان «مرکز ملی علوم جوی» (NCAS) بریتانیا است، از طریق این نموداربندی روند فزاینده گرم‌شدن کره‌ زمین را آشکارا به نمایش می‌گذارد (تصویر یک).

همچنین با نگاه به این تصویرپردازی می‌توان به راحتی مشاهده کرد که چگونه نرخ افزایش دما در سه‌ دهه گذشته افزایش چشم‌گیری یافته ‌است. در نموداربندی هاوکینز هر محلی که میزان داده‌های تغییرات حرارتی برای آن کمتر از شش‌ماه بوده ‌است، با مربع خاکستری نشان داده‌شده و میزان گرم‌شدن نیز با رنگ قرمز به نمایش درآمده ‌است. البته مربع‌های خاکستری به مرور زمان و با پیشرفت تکنولوژی‌های سنجش آب‌و‌هوا کاهش یافته‌اند.

داده‌های به کار رفته در این نمودارها از مرکز هواشناسی ملی بریتانیا برگرفته شده ‌است.

هاوکینز از روش «تکثیر تصویرهای کوچک» که به «نمودار شبکه‌ای» نیز معروف است و در مصورسازی داده‌ها به کار می‌رود، استفاده کرده و ۱۶۷ تصویر کوچک از «تغییرات حرارتی متوسط سالیانه» کره‌ زمین مربوط به ۱۶۷ سال گذشته را کنار یکدیگر قرار داده‌ است. این تکنیک به بیننده اجازه می‌دهد تا با در دست داشتن اطلاعات زیاد، توانایی ساختن الگو از این داده‌ها را داشته باشد و در مورد خاص گرم‌شدن کره زمین به دلیل ناهمگون بودن تغییرات حرارتی سطحی بسیار سودمند است.

از الگو‌های مشهود در این نمودار می‌توان به گرم‌شدن فزاینده‌ قطب شمال اشاره کرد. در نمودار می‌توان دید که چگونه رنگ قرمز هرچه بیشتر در آن منطقه فراگیر می‌شود. گرم‎‎‌شدن قطب شمال یکی از مهم‌ترین تهدیدهای گرم‌شدن کره زمین به شمار می‌رود. با آب‌شدن یخ‌ها در قطب شمال و بالارفتن سطح آب‌های آزاد، تغییرات آب‌و‌هوایی شدیدی در سرتاسر سیاره به‌وقوع می‌پیوندند.

به‌علاوه، همان‎طور که از نمودار مشخص است، سال‌های ۲۰۱۴، ۲۰۱۵ و ۲۰۱۶ هر یک پس از دیگری رکورددار گرم‌ترین سال کره‌ زمین شده‌اند. همچنین در بالاترین نقطه‌ی گرین‌لند کماکان سرما در سال‌های اخیر به طور عجیبی حفظ شده‌است که دانشمندان آن را به ورود انبوهی از آب‌های سرد حاصل از آب‌شدن یخ‌ها مربوط می‌دانند.

درحالی‌که آخرین نمودار هاوکینز حاکی از روند فزاینده گرم‌شدن کره زمین حکایت دارد، دیروز روزنامه بریتانیایی گاردین در مطلبی گزارش داد که دانشمندان هواشناسی، تغییرات شدید آب‌و‌هوایی و رویدادهای بعضاً تخریب‌گر مرتبط با آن را در سال‌های اخیر مستقیماً با پدیده گرم‌شدن جهانی و دخالت انسانی در طبیعت پیوند می‌زنند. برای مثال، وقتی باران‌های سیل‌آسای اوایل آگوست امسال به کشته‌شدن ۱۳ نفر در لوئیزیانا انجامید، تیمی از دانشمندان ظرف کمتر از یک ‌ماه آن را به تأثیرات انسانی بر طبیعت و به‌طور خاص گرم‌شدن کره زمین مرتبط دانستند.

محققان بر این باورند که از زمان ثبت داده‌های مربوط به دمای هوا در سال ۱۸۸۰، فوریه سال ۲۰۱۶ رکورد روند گرمایش زمین را شکسته‌ و دانشمندان را غافلگیر کرده است.