گروه «دستادست» قرار است ۷ تا ۹ مهرماه در بازارچه خیریه از طریق فروش کتاب‌های دست دومی که هریک از ما برای آن ارسال می‌کنیم، برای ۱۵ زن مهاجر افغانستانی که در روستای خیرآباد، اطراف شهر ری زندگی می‌کنند، تبلت تهیه کند تا این زنان بتوانند کارهای دستی خود را بدون واسطه به فروش رسانده و از طریق اینترنت صدای‌شان را به گوش اهالی دنیای مجازی برسانند.
این ۱۵ زن گروهی به نام «وحدت» تشکیل داده‌اند؛ پس‌اندازهای‌شان را در صندوقی به اشتراک گذاشته‌اند و به طور منظم جلسات فراگیری کارهای هنری برگزار می‌کنند. حالا می‌خواهند هنرهای دستی‌شان را از طریق دنیای مجازی به فروش برسانند تا بلکه کمی از بار زن، مهاجر و فقیر بودن‌شان کاسته شود.
در صورتی‌که مبلغ جمع‌آوری شده از طریق فروش کتاب‌های دست دوم ما به مبلغی کمتر از ۵ میلیون تومان برسد، «دستادست» که یک گروه کسب و کار مجازی است، تبلتی با «احتمال خرابی و آسیب‌پذیری کم» برای آنها خریداری خواهد کرد. بقیه این پول صرف تامین هزینه استادان و اعزام آنها به محل و همچنین تامین هزینه مواد اولیه، ابزار و نخستین بازاریابی‌ها خواهد شد. یک تبلت برای این ۱۵ نفر می‌تواند دنیای جدیدی به دور از مهاجر بودن و در طبقه فقیر قرار گرفتن بگشاید.
به شکل عادی و معمولی، زنان مهاجر و کم‌سواد شرایط کاری سختی دارند. در صورتی‌که بتوانند در کارگاهی مشغول به کار شوند از حداقل دستمزد زنان ایرانی هم کمتر حقوق دریافت می‌کنند. به عنوان نمونه بسیاری از آنها به ازای ۸ ساعت کار در روز، ماهیانه ۲۰۰ هزار تومان دستمزد می‌گیرند. این در شرایطی است که تبعیض‌های جنسیتی هم در میان است. زن بودن خودش به تنهایی می‌تواند عاملی باشد که دستمزدها نابرابر شوند، چه برسد به روزگار اسفناک مهاجرت و فقر.
بسیاری از زنان مهاجر حتی دسترسی به بازار کار نیز ندارند. هدف نخست دستادست ایجاد دسترسی عادلانه به بازار کار برای چنین افرادی‌ست. زنانی که نه دیده و نه صدای‌شان شنیده می‌شود. حتی اگر دستان هنرمندی هم داشته باشند، مهارت پیدا کردن خریدار ندارند و در بازاری که هر روز بر زندگی مردم بیشتر سایه می‌افکند، بی‌جا و مکان هستند.
برای همین قرار است با کمک گرفتن از این تبلت، آموزش‌هایی در زمینه‌های مختلف مثل فعالیت در دنیای مجازی، اصول مدیریت مالی و ترفندهای مربوط به هنرهای دستی به آنها آموزش داده شود. تا شاید مثل بی‌شمار شبکه و کانال مجازی که استارت‌آپ‌های موفقی برای زنان بوده‌اند، این گروه مشخص نیز در چرخه بازار هنرهای دستی قرار بگیرند. هدف این آموزش‌ها رسیدن به پایداری برای زنان است تا بتوانند بی‌نیاز از هر واسطه و بی‌عدالتی خودشان محصولات‌شان را به فروش برسانند.
آن زمان که اینترنت دنیای معمولی بشر را دست‌خوش تغییر کرد، بسیاری از متخصصان بر این باور بودند که اینترنت کمک‌حال افرادی می‌شود که در دهک‌های پایین درآمدی قرار دارند تا بلکه از چرخه فقر خارج شوند. اما بازار چنان آن را در چنگال خود گرفت که ابزارهای رایگان یا کم‌هزینه در خدمت ارتقای توانایی اقشار کم‌درآمد بی‌معنا شد.
به طوری‌که طبق گزارش توسعه جهانی در سال ۲۰۱۶ حدود ۶۰ درصد جمعیت جهان به اینترنت دسترسی ندارند و همان‌طور که پیشرفت‌های دیجیتالی با شتاب به جلو حرکت می‌کند، مسیر طبقات کم‌درآمد هم به سمت فقر شدیدتر به پیش می‌رود. بیشتر از یک میلیارد و ۷۰۰ میلیون زن در کشورهای توسعه نیافته با درآمد کم و متوسط از دسترسی به تلفن همراه شخصی محروم‌اند. احتمال در اختیار داشتن این ابزار برای زنان جنوب آسیا ۳۸ درصد کمتر از مردان برآورد شده است. در واقع پیشرفت محصولات دیجیتالی به نوعی نابرابری جنسیتی را خصوصا برای اقشار کم‌درآمد در وضعیت نامطلوب‌تری قرار داده است
طبق این آمار که دستادست به آن استناد کرده، از هر ۱۰ نفر ۶ نفر به اینترنت دسترسی ندارند و نزدیک به ۲۱ درصد خانواده‌هایی که در ۴۰ درصد پایینی توزیع درآمد کشورهای خود قرار گرفته‌اند، تلفن همراه ندارند. برای همین آنها می‌خواهند تبلت و اینترنت را برای از بین بردن نابرابری مورد استفاده این گروه از زنان قرار دهند و اگر موفق شوند، این فعالیت خود را تعمیم بخشند.
اساسی‌ترین هدف اجتماعی دستادست افزایش توان تولیدکننده‌های کارهای دستی به ویژه زنان است و در حال حاضر بیشترین تولیدکنندگان این فروشگاه آنلاین، زنان هستند. دستادست با سازمان‌های غردولتی و گروه‌های محلی همکاری می‌کند و هدف دیگرش حذف واسطه‌ها در بازار است.
فعالیت این فروشگاه آنلاین از سال ۹۲ در ارومیه آغاز شد. در ابتدای کار تنها افرادی تحت حمایت و پوشش قرار می‌گرفتند که در ارومیه ساکن بودند اما به تدریج استان‌های دیگر مثل کرمانشاه و تهران نیز در حوزه فعالیت این گروه قرار گرفت. در حال حاضر ۱۵ استان را پوشش می‌دهند.
ترجیح آنها برای کاهش فقر اقدامات پایداری‌ست که با روش‌هایی مثل خیریه و کمک‌های نقدی دست‌کم برای بلندمدت کارساز نیست. در نتیجه تصمیم گرفته‌اند هزینه‌ها را صرف بسترسازی برای خود افراد کنند. مثل ارایه آموزش در زمینه‌های مختلف. طبق آیین‌نامه داخلی، آنها حق برداشت سود از فروش کارهای دستی که در این فروشگاه عرضه می‌شود را ندارند و تا به حال بیشتر فعالیت‌های‌شان داوطلبانه بوده است. با این وجود در تلاش‌اند تا در سال‌های آینده از کار داوطلبانه بکاهند تا خودشان به پایداری برسند.
در کنار گروه‌های مشخص مثل این ۱۵ زن مهاجر افغانستانی، با تولیدکنندگان مستقل و خانگی نیز همکاری می‌کنند. پروژه‌های دیگری هم داشته‌اند. مثلا در کمپینی مشترک با »دامون» برای زنان دو روستا خرخ خیاطی تهیه کرده‌اند. این طرح در راستای معیشت جایگزین برای احیای دریاچه ارومیه بود.
حالا تهیه این تبلت برای این گروه از زنان روستای خیرآباد پروژه جدید آن‌هاست که اگر با حمایت مردمی به موفقیت برسد، قصد تکرارش را دارند. اگر هریک از ما کتاب‌های دست‌دوم خود را که در کتاب‌خانه‌های‌مان یا کارتن‌هایی در انباری‌ها خاک می‌خورد برای دستادست ارسال کنیم، این زنان خواهند توانست با استفاده از تبلت تهیه شده و فراگیری آموزش‌های لازم محصولات خود را با پیدا کردن مشتری، خودشان به فروش برسانند.
شعار این کمپین «ماندگار شویم» است. به باور راه‌اندازان آن، مشارکت مردمی در این پروژه‌ها می‌تواند به «ماندگاری» ختم شود. ارسال تنها چند جلب کتاب دست دوم می‌توان زندگی گروهی از زنان که درد مهاجرت، تبعیض و فقر را هر روزه بر دوش می‌کشند برای همیشه دست‌خوش تغییر کند. هفته اول مهر ماه می‌تواند گامی در جهت ماندگاری حرکتی مردمی در سرنوشت هم‌زبانان خود باشد.
سایت دستادست
نشانی برای ارسال کتاب: تهران، خیابان وصال شیرازی، کوچه نایبی، پلاک ۲۳، طبقه همکف، موسسه ایوان خانه ماهان، برسد به دست دستادست.
کد پستی ۱۴۱۶۸۳۴۳۵۱