اوباما: به ایران ۴۰۰ میلیون دلار اسکناس دادیم اما نه برای آزادسازی زندانیان

بارک اوباما در واکنش به گزارش «وال‌استریت ژورنال» که کابینه او را متهم کرده است که ۴۰۰ میلیون دلار اسکانس را در هواپیمایی بدون نام و نشان به ایران منتقل کرده‌اند و این باج آزادسازی زندانیان آمریکا در ایران بوده است گفت: ما به کسی باج نمی‌دهیم.

بارک اوباما، رئیس‌جمهوری آمریکا، که روز پنجشنه ۴ اوت / ۱۴ مرداد با خبرنگاران در مقر پنتاگون دیدار کرد گفت: «من نمی‌دانم چرا این گزارش اکنون مطرح شده است، پرداخت ۴۰۰ میلیون دلار به ایران را ما در ۱۷ ژانویه ۲۰۱۶ به‌صورت عمومی اعلام کردیم و چیزی در مورد این پرداخت مخفی نبود.»

دولت آمریکا در مورد زندانی‌های آمریکایی و گروگان‌های این کشور سیاست نپرداختن باج به گروگان‌گیران را دنبال می‌کند؛ با این فلسفه که اگر برای آزادی گروگان‌ها پول پرداخت شود این پرداخت‌ها مشوق گروگان‌گیری‌های بیشتری خواهند شد.

وزارت امور خارجه آمریکا پرداخت ۴۰۰ میلیون دلار آمریکا به ایران را در تاریخ ۱۷ ژانویه اعلام کرده است، آنچه اعلام نشده این است که میزان به‌صورت اسکانس پرداخت شده است.

پرداخت این پول بابت چه بوده؟

اوباما می‌گوید که این پرداخت بخشی از حل‌وفصل یک دعوای حقوقی است که ایران علیه آمریکا در دهه‌های طولانی قبل در دادگاه بین المللی در لاهه مطرح کرده است و هم‌زمانی این پرداخت با آزادسازی زندانیان آمریکایی تصادفی است.

به گفته اوباما دولت ایران علیه آمریکا در دادگاه لاهه به دلیل مسدود کردن اموال ایران در آمریکا، اقامه دعوی کرده است. وکلای آمریکا در این دادگاه در آستانه به نتیجه رسیدن گفت‌وگوهای ایران و ۵+۱ به دولت اوباما توصیه می‌کنند که برای جلوگیری از اقدام‌های آتی ایران علیه این کشور، وجه توافق شده بین دو دولت را پرداخت کنند.

اوباما می‌گوید: «وکلای ما به ما گفتند که اگر این پول را نپردازیم ممکن است در آینده ناچار شویم جریمه‌های سنگینی را متقبل شویم.»

دعوای حقوقی‌ای که اوباما در مورد آن صحبت می‌کند مربوط به سال ۱۹۸۱ است. دولت محمدرضا شاه پهلوی مبلغ ۴۰۰ میلیون دلار در سال‌های ۱۹۷۰ به دولت آمریکا برای خرید تجهیزات نظامی داده بود. پس از انقلاب دولت آمریکا، تجهیزات نظامی را به ایران منتقل نکرد و پول را هم پس نداد.

به گزارش «نیویورک تایمز» در سال ۱۹۸۱ ایران علیه آمریکا در دادگاه لاهه پرونده‌ای را باز کرد که همزمان با مذاکرات ایران و ۵+۱، امکان داشت در لاهه به نتیجه برسد و دولت آمریکا ناچار شود در آینده میلیون‌ها دلار خسارت و نزول این پول را به ایران بپردازد. وکلای دولت آمریکا به آمریکا توصیه کرده بودند که در مورد این پول نیز با ایران معامله کنند.

اما چرا اسکناس نقد؟

اوباما درست می‌گوید که پرداخت این ۴۰۰ میلیون دلار به ایران و دلیل این پرداخت راز نبوده و به‌صورت عمومی توسط وزارت خارجه او اعلام شده است. اما کیفیت این پرداخت مخفی مانده است: اینکه دولت اوباما رسماً به جمهوری اسلامی اسکناس داده است.

در لحظه انجام این پرداخت‌ها، یعنی در ۱۷ ژانویه ۲۰۱۷، طبق قانون فدرال، ایالات متحده آمریکا اجازه معاملات پولی با ایران به وجه نقد را نداشته است.

رئیس‌جمهوری آمریکا می‌گوید که درست است که این معامله به‌نقد انجام شده است اما در راستای پیشرفت گفت‌وگوها بین ایران بوده و دلیل اصلی‌اش این بوده است که ایالات متحده روابط بانکی با ایران ندارد: «ما نمی‌توانستیم برای ایران چک بانکی بنویسیم.» از این رو، اوباما توضیح می‌دهد که تنها راه برای حل‌وفصل کردن دعوای حقوقی در دادگاه لاهه پرداخت وجه نقد به دلار بوده است.

زمان فرستادن پول نقد به ایران، ه‌مزمان با آزادی چهار آمریکایی بازداشت شده موجب شده که مخالفان اوباما در حزب جمهوری‌خواه این را مطرح کنند که او برخلاف سیاست همیشگی آمریکا، برای آزادسازی زندانیان آمریکایی باج پرداخت کرده است.

اوباما اما به صراحت می‌گوید این باج نیست. او می‌گوید دولت او که شبانه‌روزی برای آزادی گروگان‌های آمریکا در اقصی نقاط جهان تلاش می‌کند نمی‌تواند باج بدهد و به باج دادن باور ندارد: «ما باج برای گروگان پرداخت نمی‌کنیم.»

پیش از این، جان کری، وزیر امور خارجه آمریکا در بوئنوس آیرس به خبرنگاران گفته بود که این «داستان یک داستان جدیدی نیست» و توسط رئیس‌جمهور ایالات متحده آمریکا در همان زمان اعلام شد.

پرداخت مبلغ ۴۰۰ میلیون دلار به ایران در ماه ژانویه، روز گذشته به جنجالی در مبارزات انتخاباتی آمریکا تبدیل شد. دونالد ترامپ انتقال این مبلغ را نشانه اشتباهات سیاست خارجی دولت اوباما دانسته، اما کاخ سفید این اتهام را رد می‌کند.

در همین زمینه:

سخنگوی کاخ سفید: به ایران باج نداده‌ایم