یک سال از امضای توافق هستهای یا برجام که در کوچه و خیابان های ایران برای آن جشن گرفتند، گذشت . جمهوری اسلامی با امضای برجام انتظار داشت مشکلات اقتصادی کشور را حل کند و در های کشور به روی سرمایه گذاران خارجی باز شود. اما انتظارات برآورده نشد. برخی تحریم ها − که در رابطه با فعالیت های اتمی بودند − در این مدت به حالت تعلیق در آمدند، اما برخی دیگر − به دلیل نقض حقوق بشر، فعالیت های موشکی یا حمایت ازسازمان های تروریستی − همچنان پابرجاست . بانکهای بزرگ جهانی همچنان از معامله با ایران تردید دارند. هواپیماسازی بویینگ آمریکا نمی تواند به جمهوری اسلامی هواپیما بفروشد . فعالیت های موشکی رژیم تهران در دستور کار آخرین نشست پیمان آتلانتیک شمالی – ناتو – در ورشو قرار داشت.
یک سال پس از برجام خواستهای معیشتی مردم برآورده نشده مانده است. رکود اقتصادی و بیکاری ادامه یافته و افزایش پیدا کرده است.
برجام مخالفانی جدی در داخل دارد و همچنین مخالفانی در خارج. کشورها و محافلی پرنفوذ در غرب با برجام مخالفاند.
گفتوگو با بهروز بیات و مهران مصطفوی
برای بررسی بیلان برجام پس از یک سال پرسش های زیر را با دو کارشناس پرونده ی اتمی ایران، آقایان بهروز بیات در وین و مهران مصطفوی در ژاپن، در میان گذاشتهایم:
- چرا توقعهای اقتصادی دولت ایران از توافق برجام برآورده نشد؟ مخالفان توافق در داخل حکومت توافق برجام را تحمیل و فریبی از سوی غرب میدانند، اما دولت به موانع عینی و روانیای اشاره میکند که باعث میشود توقعات اقتصادی برآورده نشوند، چیزی که به نفس برجام برنمیگردد، بلکه برمیگردد به مثلا احتیاط بانکهای خارجی در معامله با ایران یا تحریمهای مربوط به نقض حقوق بشر یا فعالیتهای موشکی. در توضیح برآورده نشدن توقعها حق با کیست: روحانی و ظریف یا مخالفان آنان؟
- روی هم رفته دستاورد برجام را چگونه باید ارزیابی کرد: با پیشرفتهای اقتصادیای که در مدت یک سال اخبر حاصل شده یا در مقایسه با حالتی که برجام وجود نمیداشت و تحریمها تشدید میشدند؟ اگر حالت دوم درست باشد، پس آیا میشود گفت برجام فقط بخشی از عوارض منفی را زدوده و خود دستاورد مثبت مشخصی نداشته است؟
- با روندی که در سنا و مجلس نمایندگان آمریکا در جریان است، آیا احتمال میرود که تا سال آینده برجام به هم بخورد یا برای ایران کاملا بدون دستاورد شود؟