از هر چهار مورد مرگ‌ومیر در جهان، یک نفر به دلیل عوامل زیست‌محیطی جان خود را از دست می‌دهد. این چکیده تازه‌ترین ارزیابی سازمان بهداشت جهانی (WHO) از مخاطرات رو به گسترش محیط زیست در سرتاسر جهان است.

۲۳ درصد تمامی موارد مرگ‌ومیرها در سطح جهان ناشی از عوامل محیط زیستی است
۲۳ درصد تمامی موارد مرگ‌ومیرها در سطح جهان ناشی از عوامل محیط زیستی است

بنابر ارزیابی‌های صورت گرفته مخاطرات زیست‌محیطی دست‌کم در بروز بیش از ۱۰۰ بیماری و آسیب خطرناک در جهان نقش عمده دارند. بیماری‌هایی که هر سال به مرگ ۱۲ میلیون و ۶۰۰ هزار انسان منجر می‌شود.

سازمان بهداشت جهانی در گزارش خود خاطرنشان می‌کند که عوامل زیست‌محیطی ‌دست‌کم ۲۳ درصد تمامی موارد مرگ‌ومیر‌ها را رقم می‌زنند.

در این میان، به‌طور میانگین در هر سال بیش از دو سوم یعنی عددی معادل تقریباً هشت میلیون و ۲۰۰ هزار نفر، بر اثر بیماری‌های غیرمسری مانند سکته مغزی، بیماری‌های قلبی و سرطان جان خود را از دست می‌دهند. به‌گفته نویسندگان این گزارش این شکل از مرگ در ۱۰ سال اخیر افزایش چشمگیری یافته است.

از سوی دیگر، مرگ‌ومیرهای ناشی از بیماری‌های عفونی همچون اسهال و مالاریا از سال ۲۰۰۶ کاهش یافته و بیماری‌های غیرمسری که پیوسته مرتبط با تغییرات اقلیمی، آلودگی هوا و قرار گفتن در معرض مواد شیمیایی مصنوعی است شدیداٌ سیر صعودی داشته است.

باید خاطرنشان کرد که سازمان بهداشت جهانی از سال ۲۰۰۶ تاکنون چنین گزارش جامع و تکان‌دهنده‌ای منتشر نکرده بود، که این خود نشان از وضعیت فاجعه‌بار و وخیم‌تر شدن اوضاع محیط زیست در جهان دارد.

اگر موشکافانه‌تر این گزارش را مورد نظر قرار دهیم: دو میلیون و ۵۰۰ هزار نفر در پی سکته مغزی، دو میلیون و ۳۰۰ هزار نفر بر اثر بیماری قلبی، یک میلیون و ۷۰۰ هزار نفر به علت سرطان و چیزی در حدود یک میلیون نفر در پی امراض اسهالی جان خود را هر ساله از دست می‌دهند، همه و همه به علت شیوع خطرات زیست‌محیطی.

همچنین در سال‌های اخیر وضعیت برای کودکان بسیار وخیم شده و کار به جایی رسیده که بیماری‌های تنفسی ناشی از آلودگی هوا سالانه جان دو میلیون کودک زیر پنج سال در جهان را می‌گیرد.

طبق گزارش سازمان بهداشت جهانی، مخاطرات و معضلات زیست‌محیطی در حال تبدیل شدن به اصلی‌ترین بلای جان انسان است.


بیشتر بخوانید: فجایع آب ‌و هوایی در جهان: ۶۰۰ هزار کشته در ۲۰ سال


مارگارت چان، مدیرکل سازمان جهانی بهداشت درباره این تحقیق گفت: «محیط‌ زیست سالم زیربنای یک جمعیت سالم است. اگر کشور‌ها در جهت سالم‌سازی محیط‌ زیست و برای زندگی و کار بهتر انسان‌ها اقداماتی اتخاذ نکنند، میلیون‌ها انسان در پی ابتلا به انواع بیماری به مرگ زودهنگام دچار شده و جوان‌مرگ می‌شوند.»

بر پایه این گزارش، اغلب مرگ‌ومیرها با فقر و رشد فزاینده شهرنشینی ارتباط وثیقی دارند. عواملی که خود باعث افزایش آلودگی هوا در فضاهای باز و بسته می‌شود.

آلودگی هوا، رشد فزاینده صنعتی شدن در چین، هند و بسیاری از مناطق دیگر در جنوب شرق آسیا عمده‌ترین عامل در مرگ‌ومیر و بیماری ناشی از محیط زیست در این گزارش ذکر شده است. افزایش چشمگیر تولید صنعتی، شهرنشینی و مالکیت خودرو، محیط زیست این مناطق را به‌قدری ناسالم کرده که سالانه بیش از هفت میلیون و ۳۰۰ هزار نفر در این مناطق جان خود را از دست می‌دهند.

در ایران نیز اوضاع به همین منوال است. ۳۵ میلیون ایرانی در معرض سرطان ناشی از آلودگی هوا و ریزگرد‌ها قرار دارند. افزون بر این و طبق آخرین آمار میزان مرگ‌ومیر مرتبط با آلودگی هوا روزاﻧﻪ ۳۱۰ ﻧﻔﺮ تنها در ﺗﻬﺮان بر اثر پیامدهای آلودگی هوا جان خود را از دست می‌دهند.

سوخت‌های فسیلی، بنزین غیراستاندارد، شمار روزافزون خودرو‌ها و موتورسیکلت‌ها و غیراستاندارد بودن موتورهای آن‌ها، نابودی و تخریب جنگل‌ها و همچنین خشک شدن تالاب‌ها از دلایل اصلی آلودگی‌های زیست‌محیطی در ایران به‌شمار می‌روند.