شامگاه سهشنبه ۲ فوریه نمایشگاه «نور و چشمانداز زنانه»، مجموعهای از عکسهای نفیسه مطلق در شهرداری شهر درسدن در شرق آلمان افتتاح شد. در این نمایشگاه آنهکاترین کلپش، شهردار درسدن حضور داشت و موسیقیدانی هم به نام اشتفان ادر با سازهای قدیمی آسیای صغیر بازدیدکنندگان را همراهی میکرد.
نفیسه مطلق ۳۵ ساله است، تحصیلاتش را در رشته ارتباطات در مقطع دکتری در مالزی به پایان رسانده و در حال حاضر در دانشگاه پوترای عکاسی مستند و روزنامهنگاری تدریس میکند.
درباره مجموعه «پدران و دختران ایرانی» با او گفتوگو کردهایم:
مجموعه «پدران و دختران ایرانی» چگونه شکل گرفت؟
به ایران سفر کرده بودم. اوایل از مهمانیهای خانوادگیمان عکس میگرفتم. بهانه اصلی آن هم نشان دادن این عکسها به دوستانم در مالزی بود. چون مثل بسیاری از ایرانیهایی که خارج از کشور زندگی میکنند من هم با غیر ایرانیهای زیادی رو به رو میشوم که سوالهای عجیبی راجع به ایران میپرسند. سوالاتی که آدم را به تعجب وامیدارد. بعد از مدتی بهخاطر اتفاقی که برای پدرم افتاد دوربینم به سمت دخترها و پدرهای فامیل میچرخید. از این تنوع لذت میبردم. از اینکه در خانوادهای زندگی میکنم که بسیار متنوع اند به لحاظ مذهبی، فرهنگی و طبقه اجتماعی و همه کنار یکدیگر هستند و این چیزی بود که واقعاً دلم میخواست که در وهله اول اشخاصی که از نزدیک با آنها ارتباط دارم ببینند و بعد در معرض دید اشخاص بیشتری قرار بگیرد. در دو هفتهای که آنجا بودم بعد از حدود ده عکس که بیشتر دوستان و اقوام نزدیکم هستند، فکر کردم این موضوع را گسترش بدهم و طیفهای بیشتری را نشان بدهم. میخواستم همه طبقههای شاخص اجتماعی در عکسها باشند. عکسها را هم بر اساس پسزمینه مذهبی، سنتی و اجتماعی طبقهبندی کردم.
آیا ممکن است در چنین پروژههایی از نظر فرهنگی کژتابی پیش بیاید؟
با این مسئولیتهای سنگینی که بر دوش عکاسها بخصوص عکاسهای مستند اجتماعی یا خبرنگارها میگذارند موافق نیستم. ما مسئول نشان دادن چیزی هستیم که میبینیم و منتقلکننده اطلاعاتی هستیم که به آنها دسترسی داریم.
چه رابطهای بین دختران و پدران در فرهنگ ایران وجود دارد که شما در این مجموعه آن را نشان دادهاید؟
عکس فقط میتواند تلنگری باشد به مخاطب که اگر اهل بیشتر دانستن و شناختن است برود و بیشتر راجع به آن بداند و بخواند. انتظاری که من از این مجموعه دارم این است که تصویر واضحتری از کشوری که متعلق به گذشته، حال و آینده من است را در اختیار مخاطب بگذارد. در جوامعی مثل ایران رابطه دختر و پدر بسیار اهمیت دارد. زنهای ایرانی در سالهای اخیر در سطح اجتماعی، فعالیتهای سیاسی، بیان کردن نظرات و فعالیتهایشان در مورد حقوق زنان بسیار فعال بودند. فکر میکنم پدرهای ما نقش بسیار زیادی دارند. دخترها اگر در تحصیلات و فعالیتهای اجتماعیشان موفقاند، بخشی از این موفقیتها به این دلیل است که از حمایت پدر خود بهرهمنداند. پدرها به نسبت نسل گذشته و تربیتی که به آن ها داده شده با فشارهای جامعه تغییرات زیادی کردهاند. و با تابوها و الگوهایی که به آن ها داده شده جنگیدهاند و آنها را تغییر دادهاند و من فکر میکنم این موضوعی است که باید بیشتر روی آن کار شود. دوست دارم فرصتی برایم به وجود بیاید و درباره پدرهای جوان نسل جدید کاری انجام دهم. گذار به زندگی مدرن در ایران باید ثبت شود. این یکی از ایدههایم و امیدوارم روزی آن را انجام دهم.
در همین زمینه:
بیقراریهای یک هنرمند ایرانی در مترو تهران