۱۵ سال پیش در چنین روزی لری سنگر، یکی از بنیانگذاران ویکی‌پدیا در نخستین صفحه «ویکی‌پدیا» نوشت:
This is the new WikiPedia
با این جمله نخستین دانشنامه شهروندی جهان به وجود آمد.
ویکی‌پدیا در این مدت بیش از ۳۶ میلیون مدخل به ۲۹۰ زبان منتشر کرده و به این ترتیب به لحاظ وسعت هفتمین وب‌سایت جهان است و بر اساس آماری که سایت آلکسا منتشر کرده در جایگاه پنجاهم در جهان آن‌لاین قرار دارد.
موفقیت روزافزون ویکی‌پدیا سبب شد که بنیاد ویکی‌مدیا چندین پروژه مشابه دیگر را هم اجرا کند: ویکی‌واژه، ویکی‌کتاب، ویکی‌گفتاورد، ویکی‌خبر، ویکی‌دانشگاه، ویکی‌سفر، ویکی‌داده و ویکی‌گونه.
ویکیپدیای فارسی ۲۸ آذر ۱۳۸۲ (۱۹ دسامبر ۲۰۰۳) فعالیتش را آغاز کرد. در این مدت با بیش از ۴۸۰ هزار مدخل در رده هجدهم ویکیپدیای جهانی قرار گرفته و بزرگ‌ترین ویکی‌پدیا در خاورمیانه به شمار می‌آید.
بی‌تردید یکی از دلایل موفقیت ویکی‌پدیا نه تنها مشارکت آزادانه شهروندان در تولید دانش است، بلکه حتی دانشگاه‌ها هم در این زمینه مشارکت دارند. در دانشگاه‌های غرب استادان از دانشجویانشان میخواهند که در تولید مدخل‌های علمی در ویکی‌پدیا مشارکت فعال داشته باشند. این تلاش هنوز در ایران مرسوم نشده است.
با مانی پارسا، از دبیران ویکیپدیای فارسی این پرسش‌ها را در میان گذاشتیم:
•تعداد مدخل‌های ویکیپدیای فارسی و میزان مشارکت شهروندان فارسی‌زبان در تولید دانش چقدر است؟
•مشارکت شهروندان در بحث‌هایی که پیرامون درستی با نادرستی محتوای تولید شده درمی‌گیرد چگونه است؟
•آیا به راستی ویکیپدیای فارسی در تولید محتوا بی‌طرف است؟
•ویکیپدیای فارسی جزو بحث‌برانگیزترین شاخه‌های ویکی‌پدیاست. علت آن چیست؟
•آیا ویکیپدیای فارسی موثق و معتبر است؟
گفت‌وگو با مانی پارسا را می‌شنوید:
به نظر من ويكي پيداي فارسي هنوز با مطلبهاي ناقص و جانبدار نقصهاي زيادي دارد.
آذر / 16 January 2016
ویکی پدیا، ارزشهای خودش دارد. در امور علمی تجربی تا حدودی معتبر و ارزشمن است. ولی منبع معتبر در امور سیاسی-اجتماعی و منزعات سیاسی و امثالهم نیست. مثلا در مورد اینکه فلان زبان واقعا زبان است یا نه. ویکی پدیا هیچ مرجع معتبری برای تشخیص اینگه فلان گونه زبانی زبان است یا لهجه یا گویش اارده نمی دهد.
هر زبانی تازه ای که به ویکی پدیا اضافه می شود بویزه در مرد حوزه تاریخی ایران کهن، ممکن است سیاسی کاری باشد.
می تواند ویکی پدیا به جای اصطلاح زبان، از اصلاح گونه زبانی استفاده کند. تا شائبه سیاسی کاری رفع شود. در مورد اصطلاح ملیت، ویکی پدیا بهتر است یک استاندارد برای خودش بر طبق همان عرف ایلات متحده که مرکزش در آنجا است بپذیرد. یعنی اتباع هر کشوری، ملیت آن کشور هستند و بحث قومیت (اتنیک) را ملیت (ناسونال) جدا کند. این را به ویراستارهایش تفهیم و دستور دهد با هرگونه نشر مطالبی خلاف این استاندادرها برخورد و جلوگیر یکنند. مثلا در بخش عربی، نام جعلی برای خلیج فارس استفاده می شود همان کار غیرقانونی و زشتی گوگل می کند!
مثلا از نکات ضعف ویکی پدیا در بخش امور سیاسی و اجتماعی و انسان شناسی و مردم شناسی همین اختلاط مفاهیم قومیت و ملیت و گونه های زبانی است، بسیاری مشکوک به فعالیتش کرده است.
برای بسیاری از مردم ایران حداقل مشخص شد با راه اندازی بخش های گیلکی و مازنی، و بخشهایی تحت عنوان آشنایی با لری و بخیتاری، در واقع گونه های زبانی هستند که بیشتر در حد لهجه و گویش هستند و معلوم شد تجزیه طلبان و قومیت گرایان و نژادپرستان کاه کوه می سازند تا یک کشور باستانی همچو ایران به جنگ قومیتی به اندازند. با مطالعه بخشهای کردی و مازنی و گیلکی و امثالهم به عمق کار ضد ایرانی تجزیه طلبان پی میبریم.
از دادن آمارهای دروغین و بدون مدرک از جمعیت و رددصها و ادعایهای دروغین تبعیض قومیتی.
یکی بزرگرتین دروغهایی در سطح اینرتنت رایج هست همین دروغ بزرگ وجود راسیسم/شوونیسم فارس و وجود ملت فارس در ایرران است که دارد ب ردیگر قومیت ها ظلم می کند. و به قول آقای گنجی تجزیه طلبان قومیت گرا، خواسته یا ناخواسته، با فروکاستن نزاع میان دموکراسی خواهی با استبداد، آن را نزاع میان قومیتها و مذاهب در خاورمیانه و آسیای مرکزی و آسیاری غربی کاعش میدهند. چیزی مطلوب حکومتهای استدبادی مذهبی و غیر مذهبی منطقه است.
مثلا هر ارشناس و فرد مطلع اهل مطالعه، می داند رژیم حاکم بر ایران، یک نظام تبعیض گر سیستماتیک مذهبی با قاردت بسیار تحریف شده از مذهب شیعه است که- در عمل- جز فساد و ظلم د رحق اکثریت مردم ایارن نمی کند. در این نظام زبان فارسی صرفا ابزاری برای حاتکمیتش است وگر موقعیتی بود فرضا زبان ترکی آذری بتواند جایش بگیرد برایش اهمیتی نداشت زبان فارسی. ولی اقتدار رگایی این رژیم را به ظلم ملت خیالی فارس بر دیگر ملیتها- افارد قومیت گرا نسبت میدهند. این قویمت گراها، در دروغ گویی که میکنند در مظالم و استمرار این نظام ظالم و فاسد شریک هستند. چرا از اتحاد مردم ایارن بر ای تغییر نظام جلوگیری می کنند و بخش بزرگی از جمعیت کشور از ترس تجزیه کشور را مجبور به سکوت و ب یتحرکی کرده اند. این نظام با چند حرکت در سرکوئب امثال ریگی و پژاک خودش مدافع تمامیت راضی کشور معرفی میکند! اری خدمتی تجزیه طلبان و قومیت گراها به نظام میکنند-شاید ناخواسته- همین است که این رژیم ضد دمکراتیک و فاسد و ظالم و تبعیض گر مذهبی قهرمان حفظ تمامیت ارضی در نزد بخش از جامعه ایران کرده اند! در این میان فعالیت اینان ویک پدیا هم موثر بوده گویا!
مانی / 17 January 2016