حسن شریعتمداری – فعال سیاسی

shariatmadarihassan

نظام جمهوری اسلامی نظامی مبتنی بر تبعیض است. این تبعیض‌ها در مواد قانون اساسی تبلور یافته و در قوانین مملکتی جای گرفته‌اند. ساختارهای قدرت نیز بر اساس این نظام تبعیض، نهادینه ایجاد شده و روپوشی از ایدئولوژی مذهبی را وسیله توجیه و تحکیم خود قرار داده است

با این نظام نمی‌توان موافق بود و باید برای تغییر و تبدیل آن به نظامی مبتنی بر دموکراسی و حقوق بشر و تفکیک نهاد دین از حکومت کوشش کرد ولی با این وجود، امروز جمهوری اسلامی یک واقعیت موجود است، هرچند که واقعیت مطلوب ما نیست.

از ابتدای وقوع انقلاب اسلامی و بدون وقفه، انتخابات متعددی انجام شده که همواره با معیارهای شناخته شده و بین‌المللی انتخابات آزاد و منصفانه، فاصله بسیار واضحی داشته‌اند.

علاوه بر اینکه مخالفان را هیج‌گاه راهی به کاندیدا شدن و انتخاب گردیدن نیست، تبدیل نظارت عمومی شورای نگهبان به نظارت استصوابی اهرمی را در اختیار حاکمیت قرار داده است که آرایش نمایندگان مجلس و چیدمان آن‌ها را کنترل می‌کند و آرایش دلخواه از آنان را به عنوان خروجی نهایی نظام انتخاباتی از آن بیرون می‌آورد و یا شخص مورد نظر رهبری را رئیس جمهور مملکت می‌‌کند.

با همة این‌ها و با وجود اهرم‌های دیگر تقلب و کنترل در انتخابات که در سیستم اجرایی انتخاب و وزارت کشور و شورای انجام انتخابات تعبیه شده است، مدتی است که انتخابات که قاعدتاً باید وسیله افزایش مشروعیت و ایجاد ثبات برای نظام شود، خود وسیله‌ای برای ایجاد تنش و مشروعیت زدائی وبحران آفرینی و بی‌ثباتی بیشتر در نظام سیاسی جمهوری اسلامی شده است.

امروز احتمال وقوع بحران در حین و پس از انتخابات برای نظام یک سناریوی جدی و محتمل است و ریسک این که ممکن است با وجود همه تمهیدات در نظر گرفته شده چیدمان دلخواه رهبری و ساختارهای مافیای قدرت از درون این سیستم انتخاباتی سر برنیاورد و یا شخص دیگری به جای گزینه مورد نظر رهبری رئیس جمهور شود، قابل ملاحظه و زیاد است.

تنش در این مورد حتی به انتخابات مجلس خبرگان نیز، که قاعدتاً تا کنون بی‌دردسرترین انتخابات برای نظام بوده نیز کشیده شده است.

نظام از پروسه انتخاباتی، بیشتر برای بازتولید مشروعیت خود به شرکت هرچه فراوان‌تر مردم در انتخابات توجهی ویژه دارد؛ به حدی که ترس از پایین آمدن نسبت مشارکت، دو بار است که آقای خامنه‌ای را وامی‌دارد که حتی از مخالفان خود و نظام دعوت کند که به پای صندوق‌های رأی بروند. اما و از سوی دیگر، در این دوره انتخابات مجلس، افزایش نرخ ثبت‌نام کاندیداها، بسیار تندتر از درصد نرخ مشارکت افراد برای رأی دادن است.

این افزایش چشمگیر نامزدها، که در میان آن‌ها افراد سرشناس و نسبتا مزاحمی نیز برای حاکمیت وجود دارند، تنور انتخابات را می‌تواند داغ و انتخابات را رقابتی، ولی کنترل کار را نیز دشوارتر کند.

رد فله‌ای مزاحمان به وسیله شورای نگهبان، هرچند را هکاری موثربرای کنترل انتخابات است ،ولی می‌تواند مردم را نیز مایوس و دلزده کند و نرخ مشارکت را بسیار پایین ‌آورد. بنابراین نظام برسر دوراهی کنترل موثر انتخاباتی و افزایش مشارکت مردم در اثر ایجاد رقابت‌های انتخاباتی دچار مشکلی اساسی و گیج‌کننده شده است.

این مشکل به ساختارهای معیوب نظام انتخاباتی کشور و عدم وجود احزاب و آزادی احزاب برمی‌گردد و به آسانی قابل رفع نیست. در چنین موقعیتی، اپوزیسیون بهتر است به جای مطلق‌گرایی، خود را با وضعیت واقعی صحنه انتخابات وفق بدهد. در صورت رقابتی شدن بیشتر انتخابات باید مردم را به شرکت در آن و به هم زدن توازن قدرت تشویق کرد. اما در صورت رد صلاحیت فله‌ای چنین انتخاباتی باید تحریم شود.

در صورت مماشات بیشتر و قبول پاره‌ای از کاندیدای مستقل و یا کمتر وابسته به رهبری، باید انتخابات را به عنوان راهکاری برای ایجاد شکاف و بحران در درون نظام دید و آن را مورد استفاده قرار داد.

من اخیراً به همراه عده‌ای دیگر از مخالفان سرشناس سیاسی نظام بیانیه‌ای دایر بر خواسته لغو نظارت استصوابی امضا کرده‌ام. به باور ما شاه کلید این نظام انتخاباتی نظارت استصوابی آن است. به نظر من علاوه بر آن عدم وجود یک مجمع ملی نظارت بر روند انتخابات و گزارشگری و افشای تقلبات آن به جهان ،دست نظام را به‌شدت دراعمال تبعیض و تقلب در انتخابات بازگذاشته است.

باید بر اساس این دو محور و برای تحقق این دو خواست کوشش کرد تا راه برای مطالبات وسیع‌تر هموار شود. با این وجود من برای آنانی که همواره و در هر انتخاباتی انتخابات را در حضور نظام تحریم می‌کنند، به‌عنوان آرمان‌گرایان وفادار ارزش‌ها و اصول، احترامی ویژه قائلم.

امید آن که روزی مخالفان بتوانند، دست در دست هم به طور واقعی از طریق انتخابات به‌مثابه اسلحه موثر ، میلیون‌ها نفر را از رفتن پای صندوق‌های رأی باز دارند وبا تحریم انتخابات راه گذار به نظامی مبتنی بر دموکراسی و حقوق بشر را تسهیل کنند.


چرا خامنه‌ای موقع انتخابات به یاد مخالفان می‌افتد؟

نظر شیرین عبادی، بوالحسن بنی‌صدر، ژاله وفا، فرخ نگهدار، شهرنوش پارسی‌پور، حسن شریعتمداری، مهران مصطفوی، الاهه بقراط، محمدرضا شالگونی، سهراب مبشری و … درباره انتخابات