در دوران «پساتحریم» هرچند که هنوز از شکوفایی و رونق اقتصادی نشانی دیده نمی‌شود، در مقابل بازداشت هنرمندان و شاعرانی که نمی‌خواهند فقط زینت مجالس باشند شتاب گرفته است. در تازه‌ترین این رویدادها، محمد رضا حاج رستم بگلو، شاعر و جامعه‌شناس ایرانی و از فعالان پیشین جنبش دانشجویی بازداشت شده است.
مادر این شاعر غزلسرای ایرانی به رسانه‌ها خبر داده است که چهارشنبه، ۲۵ آذر مأموران امنیتی به طور غیر منتظره‌ای به منزل پدر و مادر حاج رستم بگلو هجوم بردند و تبلت و کامپیوتر و برخی کتاب‌ها و دست‌نوشته‌های او را با خود بردند.
مادر حاج رستم بگلو «به خبرنگاری جرم نیست» گفته است که مأموران به این شاعر ایرانی دستبند زده بودند و از ظاهر او چنین برمی‌آمد که او را کتک زده بوده‌اند. معلوم نیست کدام نهاد امنیتی محمد رضا حاج رستم بگلو را به چه اتهامی بازداشت کرده و اکنون در کدام بازداشتگاه محبوس است.
۱۶ آذر، روز دانشجو محمد رضا حاج رستم بگلو به دعوت حزب «اراده ملت» در خیابان فاطمی تهران سخنرانی کرده بود. علی وکیلی، مدیر مسئول روزنامه ابتکار نیز یکی دیگر از سخنرانان این گردهمایی بود.
رستم بگلو همچنین گروهی به نام «واژه» را در شبکه‌های اجتماعی بنیاد گذاشته بود. این گروه تلاش می‌کرد آثاری از ادبیات زیرزمینی ایران را نشر دهد.
یکربع دادرسی، پنج سال زندان
علاوه بر این شاعر و جامعه‌شناس ایرانی، کمپین بین‌المللی حقوق بشر گزارش داده است که در آذر سال جاری مهدی رجبیان (موسیقی‌دان و بنیانگذار سایت “برگ موزیک”)، حسین رجبیان (فیلم‌ساز مستقل و عکاس) و همچنین یوسف عمادی (موسیقی‌دان) در شعبه ۲۸ دادگاه انقلاب محاکمه و به تحمل شش سال زندان محکوم شده‌اند. برای هر کدام از این هنرمندان به اتهام «توهین به مقدسات» پنج سال و به اتهام «تبلیغ علیه نظام» یک سال زندان در نظر گرفته شده است. علاوه بر این هر یک از این سه هنرمند نیز به پرداخت حدود ۲۰ میلیون تومان جریمه نقدی محکوم شده‌اند.
برگ‌موزیک در فاصله بین سال‌های ۱۳۸۷ تا ۱۳۹۲ بیش از یک صد آلبوم از هنرمندان موسیقی آلترناتیو ایران، از جمله آثاری از شاهین نجفی را منتشر کرده است. فعالیت «برگ موزیک» با بازداشت مهدی و حسین رجبیان و همچنین یوسف عمادی در سال ۹۲ متوقف شد.
کمپین بین‌المللی حقوق بشر گزارش داده است که دادگاه این سه هنرمند فقط یکربع به درازا کشید. در سال ۹۲ پس از بازداشت این سه نفر، بیش از ۴۰۰ هنرمند ایرانی در نامه سرگشاده‌ای به علی جنتی، از وزیر ارشاد اسلامی خواسته بودند که ترتیبی دهد تا نهادهای امنیتی، هنرمندان ایرانی را تحت فشار قرار ندهند.
کیوان کریمی، مستندساز ایرانی هم پاییز سال جاری به اتهام «توهین به مقدسات و رابطه نامشروع» به شش سال زندان و ۲۲۳ ضربه شلاق محکوم شد.
از «ممیز صفر» تا «فلسفه در خیابان»
مأموران امنیتی فاطمه اختصاری و مهدی موسوی، دو شاعر غزلسرای ایرانی را نیز بازداشت کرده بودند. شعبه ۲۸ دادگاه انقلاب به ریاست قاضی مقیسه این دو شاعر را در مجموع به ۲۰ سال حبس و تحمل ۱۹۸ ضربه شلاق محکوم کرده است.
ترانه «بکنیم» سروده فاطمه اختصاری و ترانه‌های «نینوش»، «ممیز صفر» و «بعد از تو» سروده مهدی موسوی با صدای شاهین نجفی اجرا شده‌اند.
یغما گلرویی هم که ترانه «رانندگی در مستی» او با صدای شاهین نجفی اجرا شده، ۱۰ آذر بازداشت اما بعد از هشت روز آزاد شد. اتهامات این شاعر همچنان نامعلوم است.
روزبه گیلاسیان و الهه سروش‌نیا، دو نویسنده ایرانی هم دوشنبه ۲۳ آذر در گرگان به اتهامی نامعلوم بازداشت شده‌اند. روزبه گیلاسیان دانش‌آموخته فلسفه و نویسنده کتاب «فلسفه در خیابان» است.
فقط زینت‌المجالس؟
حسن روحانی در بدو انتخابات ریاست جمهوری وعده داده بود که رویکردهای امنیتی در عرصه‌های هنری را از میان بردارد. او بعد از انتخابات ریاست جمهوری در سخنرانی‌ای که در تالار وحدت در جمع هنرمندان ایراد کرد، گفته بود قرار نیست که در دولت او هنرمندان فقط «زینت‌المجالس» باشند.
رییس جمهوری اسلامی در تیر سال جاری، بعد از برجام وعده داده بود که هنرمندان ایرانی از رونق اقتصادی سهم ببرند و حتی در سیاست خارجی هم نقش ایفا کنند. اما اکنون، پیش از انتخابات مجلس شورای اسلامی نه تنها هیچیک از این وعده‌ها تحقق پیدا نکرده، بلکه با بازداشت هنرمندانی که زینت مجالس نیستند، فضای هنری و فرهنگی ایران باز هم امنیتی شده است.
حسین نوش‌آبادی، سخنگوی ارشاد اسلامی تاکنون چندین بار هنرمندان موسیقی را از همکاری با شبکه‌های ماهواره‌ای منع کرده است. گروهی از هنرمندان ممنوع از کار هم در نامه سرگشاده‌ای از علی جنتی، وزیر ارشاد اسلامی خواسته بودند تبعیض در عرصه‌های هنری را از میان بردارد.
شعر تهران از محمد رضا حاج رستم بگلو