خشونت علیه زنان گسترده است، تاریخی طولانی دارد و شکلهای مختلف و پیچیدهای دارد. آمار خشونت علیه زنان نه فقط در کشورهای فقیر و در حال توسعه که در کشورهای پیشرفته جهان هم تکاندهنده است. زنان هم در خلوت خانهها مورد خشونتاند، هم در شلوغی خیابانها. گاه خشونتی که بر آنها میرود جنبه عرفی دارد، گاه یک موضوع مذهبی است. بعضی از اشکال خشونت علیه زنان را قانونهای نانوشته رهبری میکنند و برخی دستپخت قانونگذاران و دولتمردانند. خشونت علیه زنان یک مساله جهانی است.
از سال ۲۰۰۰ تاکنون هر سال در ۲۵ نوامبر به مساله زنان و خشونت به طور ویژه پرداخته میشود تا افراد، سازمانها و دولتها نسبت به ابعاد این قضیه آگاه شوند. فعالان سازمان ملل امسال از مردم دعوت کردهاند تا از روز ۲۵ نوامبر تا روز ۱۰ دسامبر روز جهانی حقوق بشر، از از رنگ نارنجی در عکس پروفایل خود در شبکههای اجتماعی و در لباس استفاده کنند و توجه عمومی را به مساله خشونت علیه زنان به عنوان نقض حقوق بشر هدایت کنند.
رادیو زمانه هم به همین مناسبت پرونده ویژهای تدارک دیده که به طور خاص به موضوع خشونت علیه زنان میپردازد و در تلاش است توجه مردان را به نقش خود در مبارزه با این خشونت جلب کند. گزیدهای از مطالب این پرونده را اینجا میبینید. بر مطالب این پرونده به مرور افزوده خواهد شد.
نیلوفر جعفری- در مورد خشونت علیه زنان، مردان نقش مهم و اساسی دارند. آنها هم باید تلاش کنند تا در زندگی شخصی خود مرتکب انواع خشونت علیه زنان نشوند و هم باید حامی تغییر برای پایان دادن به هر نوع خشونت رایج علیه زنان باشند. به عنوان یک مرد، شما باید در مقابل خشونتهای سیستماتیک علیه زنان نیز موضعگیری کنید. در جامعهای که مردان صدای بلندتری دارند چرا از این ابزار علیه خودش استفاده نمیکنید؟
وقتی از خشونت نسبت به زنان حرف میزنیم، از یک واقعیت فراگیر حرف میزنیم که شکلهای مختلف و گاه پیچیدهای دارد. ۲۵ نوامبر روز جهانی منع خشونت علیه زنان است، روزی برای به آگاهیرسانی درباره شکلهای عجیب و پیچیده خشونت جنسیتی.
چندبار، دانسته یا ندانسته، بر اساس حقی که گمان میکردید تربیت و عرف و قانون به شما که یک مرد هستید داده، نسبت به زنی در نزدیکیتان خشونت کردید؟ آیا میتوانید درباره خشونتهایی که خودتان به زنان روا داشتهاید حرف بزنید و بنویسید؟ زمانه از شما برای نوشتن این روایتها دعوت میکند.
علیاصغر رمضانپور- حدود ۱۲سال پیش برای اولین بار و آخرین بار، تا این لحظه، به گوش یک زن سیلیای زدم که هنوز شرم جانکاه آن را مثل دردی در دستم حس میکنم. زنی که بیش از هر کس دیگر او را دوست داشتم. از آن روز صدها بار به آن لحظه برگشتهام و خودم را مرور کردهام، اما این اولین بار است که درباره آن مینویسم.
رضا حقیقت نژاد- نخستین تجربه جدی خشونت در زندگی را علیه همسر سابقم انجام دادم، ۲۸ ساله بودم. مهم نیست کنش رخ داده چه بود، مهم این است که به او سیلی زدم، دستش را گرفتم، پیچاندم، طوری که افتاد روی تخت. به او گفتم می خواستم ثابت کنم که میتوانم واکنش نشان بدهم.
شهابالدین شیخی- اولین بار که متوجه خشونت جنسیتی شدم، زمانی بود در بچگی. اردویی گذاشته بودند که از هر خانواده یک کودک برای آن انتخاب شد. از خانواده ما خواهر کوچکترم انتخاب شد. اما گفتند چون دختر است و سنش کمتر است، تو را به اردو میفرستیم. اردو خیلی خوش گذشت ولی من به این فکر میکردم اگر به جای خواهرم مثلا برادرم بود، او این اردو را میآمد. این خشونتی نبود که من مرتکب شده باشم، خشونتی بود که جامعه با عاملیت من علیه زنان مرتکب شدم.
محمود صباحی- شاید شرم، مانعِ بیانِ این حقیقت از سوی زنان زندگی من شود که بگویند من بارها با ایشان بسیار ناهموار و ناروا بودهام. اما من خود اعتراف میکنم که چه رفتارها که با آنان نکردهام که اکنون آنها را به خشونت تعبیر میکنم و نیز چه روابطی را که با آنها برقرار نکردهام که امروزه آنها را در ذهن خود تجاوز درمییابم و چه خیانتها که به آنها نکردهام در مقام همسر، همدم و معشوقه!
محسن فرشیدی- در سالهای گذشته، اشاعه تفکر برابری جنسیتی و مقابله با خشونت در شبکههای اجتماعی ایرانیان نیز گسترش داشته و امروزه تعداد کمپینها و صفحههای مرتبط با حقوق زنان از تعداد انگشتان دو دست نیز فراتر رفته است. سایت ماچولند یکی از آن حرکتهای نوین است. به همین مناسبت با سوده راد بنیانگذار و سردبیر ماچولند که ساکن پاریس است گفت و گویی انجام دادهایم.
نیلوفر جعفری- از هر سه زن، یک نفر در زندگیاش با خشونت مواجه میشود در حالی که ممکن است هنوز کودک باشد. ازدواج در کودکی نمونه آشکاری از خشونت و آزار زنان است. ازدواج کودکان آنها را در مقابل انواع خشونت آسیبپذیر میکند و توجه به این نکته، ابعاد وسیع اهمیت خشونت در ازدواج کودکان را نشان میدهد.
اولین مفهومی که خانه و خانواده باید داشته باشد «امنیت» است. محیطی که در آن همه اعضا ترسی از ابراز واقعیت نداشته باشند و بدانند که وجود آنها به همان شکلی که هست؛ پذیرفته شده است. اما زمانیکه همین خانه و خانواده به جای امنیت٬ ناامنی به ارمغان میآورد؛ دروغ و دورویی٬ روشهای دور زدن برای نجات پیدا کردن جای آن را میگیرد.