دانشمندان در یک تحقیق گروهی تخمین زدهاند که در حال حاضر ۰۴. ۳ هزار میلیارد درخت بر روی کره زمین وجود دارد. این تعداد هفت و نیم برابر مقداری است که دانشمندان پیش از این تحقیق برآورد کرده بودند.
اما خبر بد این است که انسانها سالانه ۱۵ میلیارد درخت را نابود میکنند و از آغاز تمدن بشری، تقریباً نیمی از درختان روی زمین را از بین بردهاند.
محققان با استفاده از تصاویر ماهوارهای در بیش از ۵۰ کشور و در تمام قارهها این سرشماری را انجام دادهاند. بر اساس این تحقیق به ازای هر انسان ۴۲۲ درخت وجود دارد.
این تحقیق در ۱۴ منطقه با آب وهوا، خاک و به طور کلی مکاننگاری متفاوت صورت گرفته و شامل مناطقی از قبیل بیابانها، دشتها و کوههای مرتفع میشود که به طور طبیعی شامل پوشش گیاهی نیستند. از این رو یکی از کاملترین پژوهشهای صورت گرفته درباره پوشش درختان است.
بر اساس این تحقیق که با تلاش نشریه «نیچر» صورت گرفته، بیشترین تعداد درخت با آمار ۳۹. ۱ هزار میلیارد در جنگلهای استوایی یافت شده است. این مقدار بیش از ۴۳ درصد کل جنگلهای موجود بر روی کره زمین است.
پس از مناطق استوایی متراکمترین پوشش گیاهی مربوط به مناطق اسکاندیناوی، اطراف قطب شمال در روسیه و آمریکای شمالی است که ۲۴ درصد از کل درختان جهان را در خود جای داده است.
نواحی معتدل نیز ۲۲ درصد از درختان موجود در جهان را شامل میشوند.
توماس کروتر، بوم شناس از دانشگاه جنگلداری و محیط زیست دانشگاه ییل و نویسنده ارشد این مطالعه میگوید: «درختان با جذب و ذخیره مقدار عظیمی از کربن و تبدیل آن به اکسیژن، برای چرخه تولید آب و هوای با کیفیت و تولید مواد مغذی ضروریاند و از این رو خدمات بیشماری به انسانها میکنند.»
به گفته کروتر: «سرشماری از درختان به دانشمندان کمک میکند تا درک بهتری از توزیع گونههای گیاهی و جانوری در جهان و همچنین تغییرات آب و هوایی داشته باشند.»
تخمینهای قبلی نشان میداد که در بهترین حالت تنها ۴۰۰ میلیارد درخت، یعنی ۶۱ درخت به ازای هر انسان بر روی کره زمین وجود دارد.
اما تحقیق اخیر امیدوارکننده به نظر میرسد، به طوری که ۳۹۰ میلیارد درخت تنها در آمازون موجود است.
با این حال آنچه شگفتانگیز مینماید کاهش ۴۶ درصدی درختان از پایان عصر یخبندان تا کنون است. این رقم نشان میدهد با رشد جمعیت انسانی سالانه ۱۵ میلیارد درخت از روی کره زمین قطع شده و جنگلها به طرز بیسابقهای پاکسازی شدهاند.
کروتر در اینباره گفت: «ما به وضوح اثرات جنگلها بر محیط زیست و سلامت انسان را مشاهده میکنیم و این مطالعه نشان میدهد که به احیای جنگلها بیاندازه نیازمندیم.»
به گفته بسیاری از دانشمندان، یافتههای ارزشمند تحقیق اخیر به سیاستگذاران محیط زیست، نحوه مدیریت پایدار جنگلها را میآموزد.
با توجه به وضع فعلی پوشش جنگلی و درختان در جهان و آمار ناامید کننده قطع ۱۵ میلیارد درخت در سال (که با این روند تا ۲۰۰سال آینده جهانی عاری از درخت خواهیم داشت) آنچه بیش از پیش مهم است، دستیابی به شیوه مدیریت پایدار جنگلها است.
بانک جهانی در برآورد خود در سال ۱۳۸۴به رقم ۱۲۵ هزار هکتار ویرانی جنگلهای ایران در سال اشاره کرد. برخی از مطالعات و گزارشها، حتی میزان ویرانی را تا حدود ۲۰۰ هزار هکتار در سال تخمین زدهاند. آماری که هر انسانی را نسبت به آینده ناامید میکند. این در حالی است که سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری مدعی مدیریت پایدار جنگلها است.
ایران جزو ۵۶ کشوری است که دارای پوشش جنگلی کم در جهان تلقی میشود و با توجه به منابع آبی محدود، تبخیر شدید و فرسایش بالای خاک انتظار میرود که مدیریت آن از اهمیتی دو چندان برخوردار باشد.