گفت‌و‌گو با فعالان حقوق دگرباشان جنسی ایرانی

در سال‌های ۱۹۵۰ تا ۱۹۷۰ تحت تأثیر جنبش زنان و جنبش دگرباشان جنسی در ایالات متحده آمریکا، کشورهای اروپایی و استرالیا، فرهنگ عمومی نسبت به گوناگونی‌های گرایش‌های جنسی و هویت‌های جنسیتی تغییر کرد. در سال ۱۹۷۳، انجمن روان‌پزشکی آمریکا، متون مربوط به بیماری شمردن همجنس‌گرایی را از راهنمای تشخیص بیماری‌ها حذف کرد.

در ۱۷ ماه مه سال ۱۹۹۰ سازمان بهداشت جهانی اعلام کرد که گرایش جنسی به همجنس، بیماری نیست و به کشورهای تابع قوانین این سازمان و سازمان ملل متحد توصیه کرد که گرایش جنسی به همجنس را از لیست بیماری‌ها حذف کنند. ۱۷ ماه مه، پیروزی بزرگی برای جنبش‌های حق‌خواهی اقلیت‌های جنسی / جنسیتی محسوب می‌شود و به همین مناسبت هر سال روز ۱۷ ماه مه با عنوان روز جهانی مبارزه با هراس از همجنسگرا‌ها، دوجنسگرا‌ها و تراجنسیتی‌ها جشن گرفته می‌شود.

به مناسبت این روز، سری گفت‌وگوهایی را با فعالان حقوق همجنسگرایان، دوجنسگرایان و تراجنسیتی‌ها در این پرونده می‌خوانید.

■ دگرباشان جنسی و نجات از نابودی روح و روان

هوداد طلوعی – فشارهای روانی فقط از طرف حکومت و قوانین ضد‌همجنس‌گرایانه بر فرد دگرباش جنسی وارد نمی‌شود. افراد دگرباش، از دوران کودکی به خاطر رفتار متفاوت خود، در معرض آزار و اذیت خانواده و اطرافیان قرار می‌گیرند.

■ اقلیت‌های جنسی در «بررسی ادواری وضعیت حقوق بشر ایران»

شادی امین – در بررسی ادواری، ما نتیجه تحقیقمان در مورد زیست همجنسگرایان و ترنسجندر‌ها در ایران را به نمایندگان بیش از ۳۵ کشور در ژنو، ارائه کردیم.

■ سازوکارهای سازمان ملل و دگرباشان جنسی ایران

در این گفت‌و‌گو حسین علیزاده، مسئول بخش خاورمیانه و شمال آفریقای کمیسیون بین‌المللی حقوق بشر زنان و مردان همجنس‌گرا ادرباره رابطه این سازمان غیر دولتی با سازمان ملل متحد و ساز و کارهایی که نفع جنبش حق‌خواهی دگرباشان جنسی ایرانی استفاده می‌شود توضیح می‌دهد.

■ زبانی عاری از توهین و تبعیض نسبت به دگرباشان جنسی

فرید حائری‌نژاد – واژه‌ها و اصطلاحات مرسوم در سطح جامعه ایران در موضوع دگرباشان جنسی، خشونت‌آمیز هستند. لازم بود و هست که زبانی عاری از خشونت جایگزین شود.

■ دوجنس‌گرایان، جنبش زنان و جنبش دگرباشان جنسی ایران

زینب پیغمبرزاده – در حال حاضر بسیاری از فعالان و کارشناسان – گاه به صورت ناخودآگاه – به کلیشه‌های همجنس‌گراستیز، تراجنسی‌ستیر و دوجنس‌گراستیز دامن می‌زنند یا وجود این افراد را نادیده می‌گیرند. تغییر این نگرش می‌تواند به دگرباشان جنسی جرات دهد تا راحت‌تر گرایش جنسی‌شان را بپذیرند و بتوانند آشکارا از آن صحبت کنند.

■ دوجنس‌گراهراسی و نیاز به آگاهی‌رسانی

سوده راد – در جوامعی که این‌روز‌ها در آن زندگی می‌کنیم نوعی تک‌جنس‌گرایی (monosexism) رایج است. یعنی شما یا باید تنها به همجنس خود گرایش داشته باشید یا تنها به جنس دیگری جز جنس خودتان. این نگاه هم در جامعه همجنس‌گرایان و هم در جامعه دگرجنس‌گرایان موجب نگاهی منفی می‌شود که فرد دوجنس‌گرا را «خودی» نمی‌بیند.

■ «رانده از ایران»؛ برنده جایزه بهترین مستند فستیوال نور

رامتین شهرزاد – «رانده از ایران» برنده جایزه بهترین مستند جشنواره فیلم نور شد. این فیلم به وضعیت پناهجویان دگرباش جنسی می‌پردازد.

■ در رگ‌های آبی کم‌خون

الهام ملک‌پور – در این گفت‌و‌گو سپیده جدیری مترجم «آبی گرم‌ترین رنگ است» از فرهنگ سازی کتاب در توصیف روابط عاطفی و جنسی دو زن می‌گوید.

■ یادداشتی پیرامون روز ملی اقلیت‌های جنسی ایرانی

نیاز توکلی – جنبش همجنس‌گرایان، دوجنس‌گرایان و تراجنسیتی‌ها (LGBT) در کشورهای مختلف، روزهای مختلفی را به عنوان روز افتخار(Gay Pride) جشن می‌گیرند. همچنین ماه‌های خاصی برای آگاهی‌رسانی و حق‌خواهی در مورد حقوق اقلیت های جنسی، نام‌گذاری شده‌اند.  این روزها  و ماه‌ها گاهی مرتبط به جنبش‎های بومی اقلیت‌های جنسی و جنسیتی است و گاه مصادف است با حوادثی که در طول تاریخ فعالیت جنبش LGBT در جهان اهمیت دارند.

■ حقوق بشر، حقوق جنسی و آزادی‌های اجتماعی

حسین علیزاده – چهارچوب قانون جدید مجازات اسلامی که برابری نسبی با قانون قدیم مجازات اسلامی دارد، رابطه جنسی رضایتمندانه بین دو هم‌جنس، در کنار تمامی دیگر شکل‌های رابطه احساسی و فیزیکی خارج از محدوده ازدواج، جرم‌انگاری شده است.

■ حقوق همجنسگرایان در ایران؛ در گفت‌وگو با رها بحرینی

اسماعیل جلیلوند –  امروزه در بسیاری از کشورها قوانین به نحوی تنظیم شده‌اند که از اعمال تبعیض و خشونت علیه شهروندانی که در جامعه به دلایلی متفاوت اقلیت محسوب می‌شوند، جلوگیری کنند.

■ گفت‌وگو با شادی امین: لزبوفوبی و فمینیسم

سوده راد – هفدهم ماه مه روز جهانی مبارزه با هموفوبیاست. در این روز در بسیاری از کشورهای جهان لزبین‌ها، گی‌ها، بایسکسوال‌ها و ترانس سکسوال‌ها دور هم جمع می‌شوند تابه هموفوبی و همجنسگراهراسی اعتراض کنند.