هیتلر؛ جنایتکار خودشیفته

دیکتاتوری که میلیون‌ها نفر را به کشتن داد و سرانجام خودکشی کرد، خودپرست و خودبزرگ‌بین هم بود. یک جلوه‌ این خودشیفتگی، در علاقه رهبر به انتشار عکس‌هایش تجلی می‌کرد.

هیتلر از اواخر دهه ۱۹۲۰ میلادی دستور داده بود تا عکس‌هایش تنها زیر نظر خودش و آجودانش منتشر شوند. از سال ۱۹۳۵ روزانه عکس‌هایی از او منتشر می‌شد که خود «پیشوا» آنها را دستکاری می‌کرد. بخش‌هایی که مناسب حال پیروانش نبودند، حذف می‌شدند.

آنها که سه ماه بعد از انتخاب هیتلر به عنوان صدر اعظم ،«وزارت تبلیغات و ارشاد مردم» را بنا نهادند، تلاش بسیاری به خرج می‌دادند تا تصویر عمومی «پیشوا» و بقیه رهبران حزبی و مجموعه تحرکات آنها را تا جزئی‌ترین سطوح، کنترل و مدیریت کنند.

هاینریش هوفمان از پیروان هیتلر در مونیخ که بعد از به قدرت رسیدن او عنوان «گزارشگر تصویری رایش» یافته بود، با بقیه همکاران آتلیه عکاسی‌اش، می‌کوشید  تصویر عمومی دیکتاتور را به همراه دیگر رهبران نازی، با ابهتی ارباب‌منشانه بازتاب دهد. اوا براون که بعدها معشوقه هیتلر شد، در همین آتلیه کارمی‌کرد.

عکاس دیگری به نام هوگو یگر، بر تصویربرداری رنگی از هیتلر متمرکز شده بود. او حوالی پایان جنگ، ۲ هزار اسلاید را که داخل شیشه‌های ترشی گذاشته بود، در حیاط خانه‌اش چال کرد و این اسلایدها را سال ۱۹۷۰ به مجله آمریکایی«لایف» فروخت.

انتشار عکس‌های هیتلر در دوران آلمان نازی تابع مقررات سختی بود. مثلا هیچکس اجازه نداشت که تصویر او را با عینک مطالعه منتشر کند. پیروان هیتلر مجاز نبودند تصویر «پیشوا» را با شلوار کوتاه چرمی (لباس محلی مردان ایالت بایرن) ببینند. اگر قرار بود عکسی از رهبر با سگش منتشر شود، اجازه نبود که بورلی (نژاد اسکاتلندی) در تصویر باشد، اما عکس با “بلوندی” که از نژاد ژرمن شپرد بود، منعی نداشت.

فولکر اولریش، تاریخ‌شناس آلمانی، در کتاب زیست‌نگاری هیتلر،  تصویری از مردی با عقده حقارت جدی به دست داده که بخش‌های واقعی شخصیتش را مخفی‌ می‌ساخت و نقش‌های خود ساخته‌اش را با مهارت یک هنرپیشه ایفا می‌کرد.

جنایتکارها هم روزی طفل معصوم بودند. آدولف هیتلر روز ۲۰ آوریل ۱۸۸۹ در «برانائو ام این» اتریش متولد شد. پدرش کارمند کمرگ و مادرش زنی ۲۳ سال جوانتر از پدر بود. پس از مرگ پدر، مادر مسئولیت خانواده را به عهده گرفت و آنها به شهر لینس رفتند، جایی که هیتلر دوران جوانی‌اش را سپری کرد بی آن‌که دبیرستان را تمام کند.

هیتلر (سمت راست) همراه با دیگر سربازان اهل بایرن در فرانسه. بعد از تلاش ناموفق برای راهیابی به آکادمی هنر وین و گذرانی بی‌ثبات به عنوان نقاش کارت پستال، وقوع جنگ جهانی اول گشایشی خوشایند برای هیتلر بود. او داوطلبانه به ارتش بایرن پیوست اما به عنوان سرباز واحد مخابرات بختی بیشتر از سرجوخه شدن نداشت.  فرمانده بزرگ میدان جنگ؛ ادعای بی‌اساسی بیش نبود.

آژیتاسیون. این “هنرمند” نامتعارف و ورشکسته، ابتدا به عنوان خطیب شهرتی به هم زد؛ سخنانی با محتوای ناسیونالیستی که در زیرزمین پاتوق‌ها و میخانه‌های مونیخ صورت می‌گرفتند. عکس بالا او را در حال رفتن به یکی از این سخنرانی‌ها در سال ۱۹۲۳نشان می‌دهد.

هیتلر در سال ۱۹۲۳ به دلیل کودتایی ناموفق به ۵ سال زندان و جریمه نقدی محکوم شد. او با اینکه برخلاف مقررات زندان ،کتاب نبرد من را طی مدت بازداشت نوشت، پس از سپری کردن ۹ ماه آزاد شد. رودلف هس (نفر دوم از سمت راست) در میان ملاقات‌کنندگان است. هس در دوران دیکتاتوری نازی‌ها به مقام معاونت پیشوا رسید.

هیتلر به طور معمول، طولانی و با صدای بلند نطق می‌کرد. این عکس که توسط عکاس اختصاصی‌اش هاینریش هوفمان گرفته شده، او را در حال تمرین سخنرانی نشان می‌دهد. بعدها او زیر نظر پاول دورینت (خواننده اپرا) دوره‌هایی را در باره صداسازی و فن بیان گذراند. البته این کار در خفا انجام می‌شد، زیرا «پیشوا» نیازمند کمکی نبود…

هیتلر در حال سان دیدن از نیروهای «اس آ» (شبه‌نظامیان حزب نازی) در اکتبر ۱۹۳۰. چند هفته پیش از آن حزب نازی با کسب ۱۸،۳ درصد آرا بعد از سوسیال‌دمکرات‌ها به جایگاه دوم در انتخابات مجلس دست یافته بود.

۱۵مارس ۱۹۳۸ هیتلر در میدان قهرمانان وین، پیوستن اتریش به آلمان را جشن می‌گیرد. صدها هزار نفر با شور و هیجان به استقبال او آمدند. اما بعد از پایان جنگ اغلب اتریشی‌ها، خود و کشورشان را قربانیان بی‌گناه اعمال هیتلر می‌دانستند.

ژست توریستی در پاریس. در این عکس (ژوئن ۱۹۴۰)، معمار محبوبش آلبرت اشپیر (سمت راست) و آرنو بکا، مجسمه‌ساز دیده می‌شوند. تابستان ۱۹۴۰ محبوبیت هیتلر در آلمان به اوج رسیده بود.

تنها سگ‌های آلمانی مجاز به دیده شدن در کنار «پیشوا» بودند: هیتلر دقیقا تعیین کرده بود که چه عکس‌هایی از او اجازه انتشار دارند. عکس‌هایی که سگ اسکاتلندی معشوقه‌اش اوا براون در آنها حاضر بود، اجازه انتشار نداشتند، اما انتشار عکس سگ گله آلمانی محبوبش «بلوندی» منعی نداشت. در عکس (۱۴ ژوئن ۱۹۴۲) او به همراه اوا براون در اوبر سالزبرگ دیده می‌شود.

هیتلر خود را فرمانده نظامی خارق‌العاده‌ای می‌دانست. فرماندهانی که با نظرات او مخالفت می‌کردند برکنار می‌شدند. در این عکس (مارس ۱۹۴۵) او در میان گروهی از فرماندهان ستاد وایکسل دیده می‌شود.

آخرین داوطلبان. هیتلر در روز ۲۰ مارس ۱۹۴۵ در باغ ساختمان جدید نخست‌وزیری از گروه «جوانان هیتلری» تجلیل کرد. این جوانان کم سن و سال آخرین قربانیان دفاع از رژیم نازی بودند.

مخروبه‌ای به نام آلمان. ۲۱ آوریل ۱۹۴۵ یک روز پس از تولد ۵۶ سالگی‌اش و ۹ روز پیش از خودکشی، هیتلر به همراه آجودانش یولیوس شاوب از ساختمان جدید نخست‌وزیری بازدید می‌کند که شدیدا از بمباران‌های متفقین آسیب دیده است. به نظر هیتلر، باختن جنگ توسط آلمانی‌ها نشان بی‌لیاقتی آنها بود، بنابراین باید همه به همراه او سقوط می‌کردند.

عکس‌ها: آرشیو فدرال آلمان

بیشتر بخوانید:  هیتلر و زوایای شخصیت او