درحالی‌که کمتر از یک روز به پایان ضرب‌الاجل پایان مذاکرات هسته‌ای زمان باقی مانده است، مقامات غربی می‌گویند تیم مذاکره‌کننده ایران با اینکه در برخی از نقاط اختلاف قول همکاری داده بودند، اکنون عقب‌نشینی کرده‌اند.

NUCLEAR

وزرای امور خارجه ایران و کشورهای گروه ۱+۵ روز دوشنبه ۳۰ مارس /۱۰ فروردین در یک تلاش نهایی برای به دست آوردن توافق هسته‌ای، با یکدیگر دیدار کردند. اکنون اما منابع غربی به شرط ناشناس ماندن گفته‌اند که ایران از دادن امتیازهایی پیش از این قولش را داده بود، پشیمان شده است.

عراقچی: هیچ سندی در کار نیست

در آخرین تحولات سید عباس عراقچی، معاون وزیر امور خارجه ایران به خبرنگاران حاضر در لوزان گفته است که «هیچ قرارداد مکتوبی» آماده یا نوشته نشده است. عراقچی در ساعت ۱۷ به وقت محلی گفته است که مذاکرات با این حال ادامه دارد. عراقچی می‌گوید که مذاکرات تا شب دوشنبه ۱۰ فروردین به احتمال زیاد به نتیجه‌ای نخواهد رسید.

او همچنین گفته است: «از فردا ممکن است به این نتیجه برسیم که رسیدن به راه حل عملی نیست و مذاکرات باید مسیر دیگری را طی کند.»

عراقچی همچین به خبرنگاران گفته است که امیدوار است که مذاکرات فردا یا حتی پس فردا هم ادامه یابند. ضرب‌الاجل مشخص شده توسط خود ایران و گروه ۱+۵ برای پایان مذاکرات ساعت ۰۰: ۲۴ روز ۳۱ مارس / ۱۱ فروردین به وقت لوزان است.

عضو ارشد تیم مذاکره کننده ایران در پاسخ به این سئوال که چقدر به توافق نزدیک شده‌اید، گفت: «نمی‌توان به شکل قاطع در این خصوص نظر داد. پیشرفت‌های خوبی در دوره‌های گذشته مذاکراتی داشتیم. در این دور هنوز نمی‌توان گفت پیشرفت قابل ملاحظه‌ای صورت گرفته است.»

بیشتر بخوانید: آغاز مذاکرات تعیین‌کننده؛ «ایران از تعهدات پیشین عقب‌نشینی کرد»

عراقچی همچنین تایید کرده است که تمامی وزرای خارجه ایالات متحده آمریکا، بریتانیا، آلمان، فرانسه و چین روز سه‌شنبه ۱۱ فروردین برای مذاکرات در لوزان هستند. روسیه مذاکرات را ترک کرده است اما قرار بر این است که اگر توافق حاصل شد، وزیر امور خارجه روسیه به سوئیس بازگردد.

SWITZERLAND-US-UK-EU-GERMANY-RUSSIA-FRANCE-IRAN-NUCLEAR-TALKS

وزرای خارجه ایران و گروه ۵+۱ صبح روز دوشنبه به مدت یک ساعت ملاقات و دیدار کردند، قرار بود برای نهایی کردن یک توافق‌نامه، وزرا مجدد در بعدازظهر روز دوشنبه ملاقات کنند. این قرار اکنون بدون هیچ توضیحی لغو شده است.

قرار بر این است که اگر جلسه جمع‌بندی شکل بگیرد و توافقی بین ایران و گروه ۱+۵ امضاء شود، این امضای نهایی در ژنو و در مقر سازمان ملل باشد.

ایران «جا زده» است؟

یک دیپلمات عضو گروه ۵+۱ که به شرط ناشناس ماندن با رویترز صحبت کرده، گفته است که چارچوب فعالیت‌های هسته‌ای ایران در ۱۰ سال اول به صورت پیشنهادی تنظیم شده است اما آنچه پس از ۱۰ سال اتفاق خواهد افتاد همچنان در هاله‌ای ابهام باقی مانده. این دیپلمات گفته است: «نمی‌توانم بگویم نتیجه نهایی چه خواهد بود.»

بیشترین میزان اختلاف بر محدودیت‌های «برنامه تحقیق و توسعه هسته‌ای» ایران، ذخایر اورانیوم با غلظت ۲۰ درصد، تعداد سانترافیوژهای فعال و غنی‌سازی اورانیوم زیر پنج درصد است. همچنین ایران با گروه ۵+۱ بر سر زمان‌بندی لغو تحریم‌های سازمان ملل اختلاف دارد.

وزیر امور خارجه آلمان فرانک اشتاین‌مایر روز دوشنبه گفت: «برخی پیشرفت‌ها حاصل شده است اما برخی از موانع نیز در آخرین ساعات به وجود آمده‌اند.»

دیپلمات غربی دیگری که در جلسات حضور دارد و به‌شرط ناشناس ماندن با گاردین گفت‌وگو کرده، گفت: «اختلاف اصلی بر سر تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل است.» او در ادامه گفت به نظر می‌آید که «قطعنامه‌های شورای امنیت» برای ایرانی‌ها «معنای خاصی» دارند.

عباس عراقچی هم شب یکشنبه در کنفرانس خبری زنده خود که از صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران پخش شد تأکید کرد که تیم مذاکره‌کننده ایران لغو تمام شش قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل علیه ایران را خواستار است.

قرار بر این بود که وزرای گروه ۱+۵، رئیس سیاست خارجی اتحادیه اروپا و تیم مذاکره‌کننده ایران بعد از ظهر روز دوشنبه ۱۰ فروردین جلسه داشته باشند. این جلسه لغو شد و به جای آن آلمان، چین، فرانسه و آمریکا با دیگر نمایندگان اتحادیه اروپا جلسه داشتند.
قرار بر این بود که وزرای گروه ۱+۵، رئیس سیاست خارجی اتحادیه اروپا و تیم مذاکره‌کننده ایران بعد از ظهر روز دوشنبه ۱۰ فروردین جلسه داشته باشند. این جلسه لغو شد و به جای آن آلمان، چین، فرانسه و آمریکا با دیگر نمایندگان اتحادیه اروپا جلسه داشتند.

وب‌سایت آیت‌الله خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی ایران، روز دوشنبه ۱۰ فروردین ماه به مناسبت دور جدید مذاکرات هسته‌ای، بخشی از فیلم سخنرانی او در حرم رضوی (در تاریخ اول فروردین ۱۳۹۴) را که در مورد مسئله مذاکرات هسته‌ای بوده، بازنشر کرده است. بخش‌هایی که از سخنرانی خامنه‌ای انتخاب‌شده به تحریم‌ها اشاره دارد و موضع رهبر جمهوری اسلامی را مشخص می‌کند: «رفع تحریم‌ها جزو موضوعات مذاکرات است؛ نه نتیجه مذاکرات.»

در این سخنرانی خامنه‌ای به روش گام‌به‌گام در زمان‌بندی لغو تحریم‌ها معترض است و می‌گوید که این حرف آمریکایی که می‌گویند «ما قرارداد با ایران می‌بندیم، بعد نگاه می‌کنیم ببینیم اگر به قرارداد عمل کردند تحریم‌ها را برمی‌داریم»، «حرف غلط و غیر قابل قبولی است». در این سخنرانی خامنه‌ای می‌گوید که این روش از برداشتن تحریم‌ها را قبول ندارد: «رفع تحریم جزء توافق است نه چیزی مترتّب بر توافق.»

وزیر خارجه روسیه مذاکرات را ترک کرد

سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه که شب یکشنبه ۹ فروردین به مذاکرات پیوسته بود، اکنون لوزان را ترک کرده است. بنا بوده تمامی وزرا برای امضای توافقنامه در لوزان باقی بمانند. لاوروف گفته است که اگر مذاکرات پیش برود، فردا مجدد به لوزان بازخواهد گشت.

وزیر امور خارجه روسیه در این دور از مذاکرات تنها در چهار جلسه شرکت کرد. روز یکشنبه او پیش از جلسه اختصاصی‌اش با جان کری، وزیر امور خارجه آمریکا، ابتدا در هتلی دیگر که مقر اقامت مقامات چینی است با وانگ یی، وزیر خارجه چین دیدار کرد.

سپس در جلسه کلی همه وزرای خارجه ۱+۵ در شب یکشنبه و جلسه صبح دوشنبه این وزرا با ایران شرکت کرد.

اختلاف‌ها: ذخایر اورانیوم و زمان‌بندی لغو تحریم‌ها

مقامات غربی که در حاشیه مذاکرات روز ۹ فروردین‌ماه با خبرنگاران حاضر در لوزان صحبت می‌کردند، گفته بودند که قرار است تمام ذخایر اورانیوم ۲۰ درصدی ایران به روسیه منتقل شود اما عباس عراقچی، عضو ارشد تیم مذاکره‌کننده ایران در مصاحبه تلویزیونی خود با شبکه دو صدا و سیما، تمام این خبرها را «شایعه» خواند و گفت ایران ذخایر اورانیوم خود را به هیچ کشوری منتقل نخواهد کرد.

بیشتر بخوانید: لحظه به لحظه با لوزان: مذاکرات هسته‌ای روز یکشنبه

همچنین خبرگزاری فرانسه و خبرنگار بی‌بی‌سی ورلد در لوزان به ترتیب خبر از «توافقی موقت» و «توافقی گام‌به‌گام» دادند که هردو این خبرها توسط تیم مذاکره‌کننده ایران تکذیب شد.

عراقچی در کنفرانس خبری زنده‌ای که برگزار کرد گفت توافق تأیید نشده است. او از جانب تیم مذاکره‌کننده گفت که تمامی شش قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل علیه ایران باید لغو شوند و این درخواست ایران است.

عراقچی به خبرنگار شبکه دو صدا و سیما گفت: «هنوز هیچ توافقی حاصل نشده است. این شایعات و فضاسازی‌ها با اهداف سیاسی است. قطعاً توافق دو مرحله‌ای نداریم.»

خبرگزاری رویترز هم روز یکشنبه گزارش داد که ایران با کاهش سانترافیوژهای فعال به ۶۰۰۰ دستگاه و انتقال اورانیوم ۲۰ درصدی به روسیه موافق است.

همچنین ساعت ۱۶ روز یکشنبه به وقت لوزان خبرگزاری فرانسه به نقل از یک دیپلمات غربی مدعی شد که ایران «کم‌وبیش» توافق کرده که تعداد سانتریفیوژهای خود را به دو سوم تعداد کنونی کاهش داده و بخش اعظمی از ذخایر هسته‌ای خود را به خارج از کشور منتقل کند.

به گزارش خبرنگار اعزامی «تسنیم» به لوزان و به نقل از یکی از مقامات ایرانی حاضر در لوزان، خبر خبرگزاری فرانسه حقیقت ندارد. مذاکره‌کننده ارشد ایرانی به خبرنگار تسنیم گفته است: «طرف‌های ذی‌ربط بجای این فضاسازی‌ها باید دست از زیاده‌خواهی‌های خود بردارند و تصمیم راهبردی خود را اتخاذ کنند که توافق می‌خواهند یا فشار.»

ایران در آغاز سال گذشته درخواست داشت که حداقل ۱۰ هزار سانترافیوژ در این کشور فعال بمانند (تعدادی که هم اکنون فعال است) اما در ماه نوابر مذاکره‌کننده‌های ایالات متحده گفتند که به‌هیچ‌وجه با این تعداد موافقت نخواهند کرد. در حال حاضر، ایران برای ۶۵۰۰ تا ۷۰۰۰ دستگاه سانترافیوژ فعال، مشغول چانه‌زنی است.

بیشتر بخوانید: ظریف می‌گوید توافق ۲صفحه‌ای ببر کاغذی‌ست، هر کسی می‌تواند بکُشدش