دو سال قبل و در بحث مربوط به احتمال مرگ پابلو نرودا بر اثر مسمومیت به‌دست رژیم آگوستو پینوشه، آرامگاه او  نبش قبر شد. اکنون آزمایش‌ها به پایان رسیده‌اند و نشانه‌ای از مرگ غیرطبیعی یافت نشده است. بدین ترتیب بقایای پیکر نرودا به گور باز می‌گردد.

پرتره پابلو نرودا اثر الخاندرو کابه‌زا نقاش جوان اسپانیایی
پرتره پابلو نرودا اثر الخاندرو کابه‌زا نقاش جوان اسپانیایی

بقایای جسد نرودا قرار است ۸ آوریل ۲۰۱۵  و درست دو سال پس از نبش قبر او، به گور باز گردد. دو سال پیش بلافاصله پس از نبش قبر نرودا در ایسلا نگرا، واقع در مرکز شیلی، یک گروه از پزشکان قانونی شیلی و بین‌المللی زیر نظارت قاضی ماریو کاروزا تحقیقات بر روی باقی‌مانده جسد وی را آغاز کردند.

مانوئل آرایا ۶۵ ساله، راننده و منشی سابق نرودا مدعی شده بود که در زمان بستری شدن نرودا در بیمارستان، به دستور ژنرال پینوشه به او مواد مهلک تزریق کرده‌اند. به همین دلیل این موضوع مورد بررسی قرار گرفت.

ناپدید شدن پرونده پزشکی نرودا و قصد این شاعر کمونیست برای تشکیل یک دولت در تبعید در مکزیک، گمان‌های دیگری در تأیید این نظر بودند.

حزب کمونیست شیلی نیز در دسامبر سال ۲۰۱۱ از این نظریه طرفداری کرده و خواستار نبش قبر نرودا شده بود.

بیشتر بخوانید: تلاش برای یافتن علت مرگ پابلو نرودا

بر اساس شواهد تاکنونی، نرودا در ۲۳ سپتامبر ۱۹۷۳ چند روز پس کودتای ژنرال پینوشه در شیلی، در سن ۶۹ سالگی بر اثر عوارض بیماری سرطان پروستات در گذشته است؛ عوارضی که به دلیل ناراحتی‌های عاطفی تشدید شده بودند.

قاضی ماریو کاروزا اعلام کرد که تمام اقدامات لازم به جز آزمایش‌ها بر روی پروتئین و «مطالعات پويش کل ژنومی» (WGAS) انجام شده‌اند و این مطالعات نیز به‌زودی تکمیل خواهند شد. «مطالعات پويش کل ژنومی» آزمونی جهت بررسی تنوع ژنتيکی در جمعيت‌ها و شناسايی نشانگرهای مرتبط با صفات (مانند فشار خون در انسان) است.

پابلو نرودا در کنار سالوادور آلنده
پابلو نرودا در کنار سالوادور آلنده

پیکر پابلو نرودا در آزمایشگاه‌هایی در شیلی، اسپانیا و آمریکا مورد مطالعه قرار گرفت اما نشانه‌ای از مسموم شدن او پیدا نشد.

پابلو نرودا شاعر چپ‌گرا در سال ۱۹۷۱ جایزه نوبل ادبیات را دریافت کرد. او از حامیان سالوادور آلنده سوسیالیست به شمار می‌رفت که حکومتش با کودتای پینوشه در روز ۱۱ سپتامبر ۱۹۷۳ سرنگون شد.

در ایران بیش از ۶۰ ترجمه از آثار پابلو نرودا منتشر شده است. این کتاب‌ها شامل مجموعه شعر‌هایی از این نویسنده، کتاب‌هایی در نقد و توصیف زندگی و سروده‌هایش و مجموعه مقاله‌هایی درباره او می‌شود.

از کتاب‌های شعر نرودا که به فارسی ترجمه شده‌اند، می‌توان به آثاری چون: «ما بسیاریم»، «نا آرام در آرامش»، «هوا را از من بگیر، خنده‌ات را نه»، «یادها و یادبودها»، «ابدیت یک بوسه»، «بانوی اقیانوس و صد غزل عاشقانه»، «دریا»، «کتاب سئوال‌ها»، «عاشقانه‌ها»، «دریا و ناقوس‌ها»،‌ «خاطرات من» و «بیست غزلواره و غم‌آوا» و «اسپانیا در قلب من» اشاره کرد.

همچنین از میان کتاب‌هایی که با مضمون نقد زندگی و آثار این نویسنده منتشر شده‌اند، می‌توان به آثاری چون: «پابلو نرودا» اثر جورج اسکاد، «پستچی نرودا» به قلم آنتونیو اسکارکمتا و «جادوی شعر در کلام نهفته است» نوشته کامران جمالی اشاره کرد.