بنا به گزارش معاون رئیس سازمان ملی استاندارد ایران، کیفیت عمده بنزین‌های توزیع‌شده در ایران با استاندارد یورو ۴ همخوانی ندارد و موجب ایجاد آلودگی فزاینده در هوا و محیط زیست است.
وحید مرندی مقدم، معاون رئیس سازمان ملی استاندارد ایران، در یک نشست خبری که روز ۲۶ بهمن ماه برگزار شد از ارسال گزارش محرمانه کیفیت بنزین به هیئت دولت خبر داد که در این گزارش سازمان استاندارد وضعیت کیفیت بنزین توزیع‌شده در ایران را مناسب ارزیابی نمی‌کند.
سید ناصر سجادی، مدیر عامل شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی ایران، نیز در مورد وضعیت کیفیت بنزین توزیعی هشدار داده بود و گفته بود که ۷۰ درصد بنزین توزیعی فاقد استاندارد یورو ۴ است. به گزارش سجادی، روزانه ۱۸ تا ۲۰ میلیون لیتر بنزین یورو ۴ در کشور توزیع و عرضه می‌شود که این میزان با برنامه سابق دولت برای استانداردسازی بنزین همخوانی ندارد.
جمهوری اسلامی در راستای برنامه‌های بلندمدت این دولت برای حفاظت از محیط زیست و جلوگیری از آلودگی هوا، استانداردهای آلایندگی اروپا را برای تعیین حد مجاز آلایندگی سوخت‌های هیدروکربنی انتخاب کرده است. بر اساس این سیاست‌ها، سازمان‌های استاندارد ایران و شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی موظف شده‌اند که سیاست‌های دولت را در این زمینه اجرایی کرده و طی برنامه‌ای تا پایان سال ١٣٩٣ هم خودروها و هم بنزین توزیع شده در کشور را با استاندارد یورو ۴ تطابق دهند.
بیشتر بخوانید: «ایران از سال آینده بنزین وارد نمی‌کند»
استانداردهای آلایندگی سوخت در اروپا قسمتی از تعهدات اروپا به پیمان بین‌المللی کیتو است که بر اساس آن آلاینده‌های موجود در سوخت‌های هیدروکربنی باید به منظور کاهش میزان گازهای گلخانه‌ای کنترل شوند.
سوزاندن سوخت‌های هیدروکربنی در موتور خودروها انتشار اکسیدهای نیتروژن، هیدروکربن‌ها، هیدروکربن‌های بدون متان، مونوکسید کربن و ذرات معلق را در هوا افزایش می‌دهد که به غیر از آلودگی هوا در بلندمدت گازهای گلخانه‌ای را افزایش و موجب گرم شدن زمین می‌شوند؛ بحرانی که این روزها جهان با آن مواجه است. افزایش کیفیت سوخت هم زندگی ایرانی‌ها و هم زندگی دیگر شهروندان جهان را تحت تأثیر قرار خواهد داد.
وعده بنزین یورو ۴ که عملی نشده است
بر اساس مصوبه دولت حسن روحانی، وزارت نفت تا پایان سال ۹۳ موظف بوده است که بنزین یورو ۴ در هشت کلان‌شهر تهران، شیراز، تبریز، کرج، قم، اراک و مشهد توزیع کند. مدیر عامل شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی ایران می‌گوید که برنامه این بوده که تا اوایل سال ۹۴ همه هشت کلان‌شهر کشور به طور کامل زیرپوشش بنزین یورو ۴ قرار گیرد. این برنامه اجرایی نشده است.
هم اکنون توزیع بنزین یورو ۴ در شش کلان‌شهر اما با مقیاسی پایین‌تر از آنچه پیش‌بینی دولت بوده، صورت گرفته است. در شیراز و قم هنوز توزیع بنزین یورو ۴ آغاز نشده است.
مرندی مقدم، با این حال همچنان خوش‌بین است و می‌گوید که از ابتدای سال ۹۴ «باید برای توزیع بنزین یورو ۵ برنامه‌ریزی کنند». به گفته مقدم: «تبدیل بنزین یورو ۴ به یورو ۵ و ۶ به سختی تبدیل یورو ۲ به یورو ۴ نیست اما انتظار می‌رود وزارت نفت در سال ۹۴ مطابق با مصوبه دولت بنزین یورو ۴ را در کل کشور توزیع کرده و به سمت تولید یورو ۵ برود».
دولت تفاهم‌نامه‌ای با سازمان ملی استاندارد منعقد کرده که این نهاد کنترل بنزین توزیع‌شده از سوی وزارت نفت را به عهده بگیرد. این سازمان پیش از این آزمایشگاه‌های لازم برای تعیین آلایندگی‌های درون بنزین را نداشته اما اکنون به چنین آزمایشگاهی مجهز شده است.
سجادی، ابراز امیدواری کرده است که با بهره‌برداری از بخش بنزین‌سازی پالایشگاه «ستاره بندرعباس» تا پایان سال ۱۳۹۴، شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی بتواند تولید توزیع بنزین یورو ۴ را افزایش دهد. پالایشگاه‌های ایران تا کنون قادر به تولید بنزین با این استاندارد نبوده‌اند.
مدیر عامل شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی ایران افزود: «عملیات اجرایی پالایشگاه ستاره خلیج فارس از سال ۱۳۸۵ آغاز شد و همه تولیدات آن بر اساس استاندارد یورو چهار است و با ورود به مدار تولید کشور می‌تواند روزانه ۳۶ میلیون لیتر بنزین و ۱۴ میلیون لیتر گازوییل به ظرفیت تولید فرآورده‌های نفتی کشور بیفزاید.»
بیشتر بنزینی که با استاندارد یورو ۴ در ایران پخش می‌شود، وارداتی است. سازمان حفاظت محیط زیست پیش‌تر گفته بود که واردات بنزین با استاندارد یورو ۴ به کشور، از آلودگی هوا در کلان‌شهرهای ایران کاسته است.
بیشتر بخوانید: کمیسیون اصل نود: بنزین‌های وارداتی استاندارد نیست
با این حال برخی از نمایندگان مجلس بر سر لزوم توقف تولید بنزین در واحدهای پتروشیمی در ایران با نهادهای محیط زیستی اختلاف دارند. برخی از اعضای کمیسیون اصل نود مجلس می‌گویند بنزین‌های تولید پتروشیمی ایران استاندارد است و لزومی به واردات بنزین از خارج نیست. بیشتر تولیدات پالایشگاه‌های بنزین ایران با استاندارد یورو ۲ تولید می‌شوند.
در همین زمینه:
کمیسیون اصل نود مجلس: بنزین ایرانی سرطان‌زا نیست
گزارش محیط زیست به مجلس: بنزین پتروشیمی عامل اصلی سرطان