در حالی که خوزستان همچنان با مساله ریزگردها درگیر است، در ایلام نیز بر اثر هجوم ریزگردها میدان دید به کمتر از ۱۰ متر کاهش یافته است. در کرمانشاه نیز وضعیت هوا هشدار آمیز است. سازمان محیط زیست می‌گوید دولت بسته اقدامات اجرایی برای مقابله با این پدیده را تهیه کرده، اما نمایندگان مجلس این سازمان را به کم‌کاری متهم کرده و گفته‌اند باید سازمانی ملی برای مهار ریزگردها تشکیل شود.
علی محمد احمدی، نماینده مردم دهلران در مجلس، روز پنجشنبه ۲۳ بهمن خبر داد که ریزگردها مناطق جنوب استان ایلام و شهرهای دهلران، دره شهر، آبدانان و مهران را به شدت تحت تاثیر قرار داده و فاصله دید افقی در این مناطق به کمتر از ۱۰ متر کاهش پیدا کرده است.
او با انتقاد از عدم توجه به مسائل ایلام گفت، پوشش اخبار مرتبط با ریزگرد به نحوی است که گویی تنها خوزستان با این مشکل بزرگ زیست‌محیطی مواجه است در حالی که مردم غرب کشور و به ویژه استان ایلام نیز به شدت با این مساله درگیر هستند.
این نماینده مجلس به ایرنا گفته است به دلیل شرایط جنگی در عراق و سوریه، بیم آن می‌رود که ریزگردهایی که از این مناطق به سوی ایران می‌آیند، آلودگی‌های دیگر نیز با خود همراه بیاورند. او با انتقاد از سازمان حفاظت محیط زیست گفت که مسئولان این سازمان به راحتی از کنار مساله ریزگردها عبور کرده‌اند، در حالی که شواهد نشان می‌دهد استان‌های دیگر نیز در آینده با این مشکل مواجه خواهند شد.
بحران ریزگردها و اعتراض مردم در خوزستان، دولت را به واکنش واداشته است. رهبر ایران نیز از دولت خواسته است به وضعیت خوزستان رسیدگی کند. هیئت دولت چندین جلسه بحث و بررسی در مورد مشکل ریزگردها داشته است.
بسته اقدامات اجرایی در پرده ابهام
رییس سازمان حفاظت محیط زیست گزارش داده که بسته اقدامات اجرایی برای مقابله با ریزگردها در هیئت دولت تهیه شده است.
به گفته معصومه ابتکار، این مجموعه از اقدامات روز یکشنبه ۲۶ بهمن در جلسه هیئت دولت به بحث گذاشته خواهد شد و متعاقب آن هیاتی متشکل از معاونان و نمایندگان دستگاه‌های اجرایی به همراه رییس سازمان محیط زیست به اهواز خواهند رفت.
با این حال ابتکار هیچ اشاره‌ای به این که این بسته اقدامات اجرایی شامل چه تدابیر ویژه‌ای است نکرده است. او تنها گفته است در جلسه‌ای با حضور معاون اول رییس جمهور و وزرا و مسئولان ذیربط، گزارشی بر اساس عکس‌ها و کامنت‌های منتشر شده توسط مردم در شبکه‌های اجتماعی به وزرا ارائه کرده است.
سفر نکردن ابتکار در روزهای بحرانی اخیر به خوزستان، با موجی از انتقادها همراه شده است. ابتکار تکذیب کرده است که سفر خود را به اهواز به دلیل شدت گرد و غبار به تاخیر انداخته. او می‌گوید برنامه سفرش به خوزستان از قبل برای هفته‌های آینده برنامه‌ریزی شده بود.
با این حال سیدشریف حسینی نماینده مردم اهواز می‌گوید معصومه ابتکار باید استعفا دهد. او روز پنجشنبه گفت ابتکار می‌توانست به خاطر مردم استان خوزستان و به خاطر تمام کسانی که در اینجا تنفس برای آنها مشکل است، به صورت زمینی و حتی با قطار به خوزستان بیاید اما گویا رنج سفر برای او خیلی مشکل است. او از ابتکار خواسته است «از ریاست سازمان محیط زیست استعفا دهد و در منزل برای خانواده خود غذا بپزد».
«دولت اگر نمی‌‌تواند، بسیج وارد کارزار گرد و غبار می‌شود»
خودداری معصومه ابتکار از اعلام موارد در نظر گرفته شده در «بسته اقدامات اجرایی» دولت در حالی است که اعتراض‌ها به این سازمان در سطوح مختلفی بالا گرفته است و به جز مردم خوزستان و استان‌های غربی کشور، اصول‌گرایان نیز دولت روحانی را به بی‌عملی متهم می‌کنند.
محمدرضا نقدی، رییس سازمان بسیج مستضعفین، اعلام کرده این سازمان آمادگی دارد ۵۰ هزار نفر بسیجی را برای حل مشکل ریزگردها به خوزستان اعزام کند.
در روزهای اخیر البته اعتراض‌های مردمی نیز در خوزستان بالا گرفته بود. نقدی می‌گوید این ۵۰ هزار بسیجی می‌توانند در خوزستان نهال بکارند و در بیابان‌ها مالچ بپاشند. او چیزی از ارتباط اعزام ۵۰ هزار بسیجی با مهار اعتراض‌های احتمالی در خوزستان نگفته است.
بیشتر بخوانید: تجمع اهالی اهواز در اعتراض به آلودگی هوا
محمد سعید انصاری، نایب رییس کمیسیون انرژی مجلس، روز ۲۳ بهمن به خبرگزاری فارس گفت دولت باید از حضور بسیج در خوزستان استقبال کند چون به گفته او «بسیج نشان داده هرجا رود منشاء خیر و برکت است». به گفته این نماینده مجلس باید نهضت بزرگ درختکاری و سیراب کردن مجدد تالاب هورالعظیم به راه بیفتد.
تاکید بر درختکاری در حالی است که ایران همچنان با مشکل کمبود آب و خشکسالی مواجه است و مشخص نیست چه طور می‌توان آب لازم برای پروژ‌های بزرگ درختکاری در جنوب را مهیا کرد.
اسماعیل جلیلی، نماینده مسجد سلیمان نیز با انتقاد شدید از دولت گفته است شرایط امروز خوزستان نتیجه بی‌تدبیری سازمان حفاظت محیط زیست است. او می‌گوید نمایندگان خوزستان از دولت خواسته‌اند اعتباری ویژه برای مقابله با این مشکل اختصاص یابد.
جلیلی ضمن انتقاد از اقدامات وزارت نیرو و نفت گفته: «قدامات وزارت نیرو در انحراف آب از سرچشمه‌های رودها باعث شده تا ما امروز شاهد زمین‌های بایر در استان و بلند شدن گرد و غبار به آسمان باشیم. وضعیتی که وزارت نفت نیز در بهره‌برداری از چاه‌ها و یا واحدهای تولیدی به وجود آورده و برای جبران خسارت‌های وارده هیچ اقدام عملی را انجام نداده،در تشدید این بحران موثر است.»
وزیر بهداشت: تیم ویژه بررسی علمی ریزگردها در خوزستان تشکیل شود
در حالی که رییس سازمان حفاظت محیط زیست هنوز به اهواز سفر نکرده، حسن قاضی زاده هاشمی، وزیر بهداشت روز ۲۲ بهمن به خوزستان رفت و از نقاط مختلف این استان بازدید کرد.
او پس از بازدید از هورالعظیم و چند کانون داخلی ریزگردها در خوزستان گفت باید تیم ویژه برای بررسی علمی موضوع انتشار ریزگردها در استان خوزستان تشکیل یابد تا ساز و کار مقابله با این پدیده به صورت علمی فراهم شود.
او با این حال تاکید کرده به جز تحقیق علمی در این زمینه باید اقدامات کوتاه مدت و آنی از جمله نصب سیستم اعلام بروز گرد و غبار، برقراری تسهیلات و امکانات حمل ونقل برون استانی برای مردم، توسعه خدمات درمانی و توزیع ماسک نیز انجام شود.
مسئولان ایرانی هنوز به طور دقیق نمی‌دانند منشاء ریزگردها از کجاست. سه منشاء مختلف در مورد ریزگردها ذکر می‌شود: صحرای آفریقا، کشورهای همجوار مانند عراق و سوریه، و همچنین دشت‌‌ها و تالاب‌های خشک شده داخلی.
بیشتر بخوانید: خاستگاه ریزگرد و گریزگاه آن
وزیر بهداشت در حوزه برنامه‌های کوتاه‌مدت با تاکید بر ضرورت تجهیز سازمان هواشناسی به دستگاه های هشداردهنده سریع گفته است که باید اعتبارات تجهیز آنها تامین شود تا مردم زودتر مطلع شوند و منجر به گرفتاری و مختل شدن زندگی آنها نشود.
«سازمان ملی مبارزه با ریزگردها تاسیس شود»
در همین حال نائب رئیس مجمع نمایندگان استان خوزستان می‌گوید در سال گذشته و از ابتدای سال جاری از رئیس جمهور و سازمان محیط زیست در خواست شد که نسبت به تاسیس «سازمان ملی مبارزه با ریزگردها» اقدام کنند، زیرا این موضوع ملی شده و بخش قابل توجهی از کشور درگیر این معضل است، اما هیچ توجهی از سوی مسئولان دراین خصوص صورت نگرفت.
به گزارش خبرگزاری «خانه ملت»، محمد باقر شریعتی گفت رییس سازمان حفاظت محیط زیست نبود بودجه را مهم‌ترین عامل عدم پیگیری حل مشکل ریزگردها عنوان کرد، اما باید تاکید که این موضوع پذیرفتنی نیست.
شریعتی تاکید کرده است که اگر از سوی دولت بودجه قابل توجهی برای مقابله با ریزگردها در نظرگرفته نشده باشد، این موضوع نشان از ضعف ساختاری سازمان محیط زیست در عدم توجیه دولت نسبت به اهمیت موضوع ریزگردها دارد. او گفته: «باید تاکید کرد که این وضعیت بحرانی ملی است؛ زیرا نفس کشیدن برای ۵ میلیون هم وطن در “کربلای ایران” سخت شده است.»
به گفته این نماینده مجلس، یکی دیگر از عوامل تشدید ریزگردها، انتقال‌های بی‌رویه آب از سرشاخه کارون است و درحال حاضر بدون توجه به خشکسالی‌های شدید نه تنها مطالعه و اجرای انتقال آب هنوز ادامه دارد، بلکه علاوه بر طرح‌های موجود، طرح انتقال‌های دیگری نیز پیشنهاد می‌شود، غافل از اینکه دیگر نمی‌توان توجیهات دیروز را با شرایط امروز پیوند زد.
هشدار در کرمانشاه، تداوم ریزگرد در اهواز
در حالی که بحث بر سر اقدامات عملی برای کاهش زیان‌های ریزگردها ادامه دارد، از ایستگاه‌های سنجش آلودگی هوا در کرمانشاه گزارش رسیده که هوای این منطقه نیز ناسالم است و در وضعیت هشدار قرار دارد.
ایسنا، روز پنجشنبه از کرمانشاه گزارش داد که طی ۲۴ ساعت گذشته، غلظت گرد و غبار موجود در هوای کرمانشاه ۲۷۳/۵ میکروگرم بر مترمکعب بود که شاخص آلودگی (PSI) آن ۱۷۴ بوده و بیانگر وضعیت هشدار است.
سعید دزفولی‌نژاد، مسئول ایستگاه‌های سنجش آلودگی هوا در کرمانشاه گفته است: «با اشاره به توده عظیم گرد و غباری که امروز از عراق وارد کشور شد و بر اساس پیش‌بینی‌های هواشناسی، وجود گرد و غبار در کرمانشاه تا روز جمعه ادامه دارد اما به دلیل به دلیل بارش‌هایی که از ساعات اولیه روز پنجشنبه انجام شده، گرد و غبار در کرمانشاه به حالت بحرانی نمی‌رسد.»
از چهارشنبه، ۲۲ بهمن، بر اثر وزش باد شدید با سرعت بیش از ۶۰ کیلومتر، دوباره پدیده گردو غبار در اهواز نیز شدت گرفت و شعاع دید به ۱۰۰ متر کاهش یافت. کوروش بهادری، مدیرکل هواشناسی خوزستان گفته که جریانات باد موجب برخاستن گرد و غبار از سمت شهرستان‌های ماهشهر و هندیجان در جنوب و جنوب شرق خوزستان شده است.