رهبران فرانسه و آلمان در حالی برای برقراری صلح در شرق اوکراین تلاش می‌کنند که جان کری برای حفظ منافع اوکراین به کی‌یف رفته و ناتو برای افزایش نیروهایش در مرزهای کشورهای بالکان با اوکراین جلسه اضطراری تشکیل داده است.
فرانسوا اولاند، رئیس‌جمهور فرانسه و آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان، پنجشنبه ۵ فوریه / ۱۶ بهمن ماه به کی‌یف سفرکردند و جمعه به مسکو خواهند رفت. هدف این سفر، گفت‌وگو برای برقراری صلح بین روسیه و اوکراین و به گفته اولاند به خاطر نگرانی از«گسترش جنگ در مرز اروپا»ست.
سفر اضطراری به کی‌یف و مسکو به موازات بحث کمک‌های نظامی آمریکا به اوکراین نزد فرمانده‌های نظامی، سیاست‌مداران و تحلیل‌گران انجام می‌شود. فرانسه و آلمان ارسال سلحه به اوکراین را خطری برای گسترش درگیری‌ها می‌بینند.
این سطح از دیپلماسی اروپایی در حالی در جریان است که جان کری، وزیر امور خارجه آمریکا خود در اوکراین است. کری اعلام کرده که اولویت اول آمریکا برای حل و فصل درگیری‌های شرق اوکراین، راه‌کار سیاسی است.
سفر اولاند و مرکل به موازات جلسه ناتو
رهبران اروپایی در حالی مفاد قرارداد صلح اوکراین و روسیه را آماده می‌کنند که ناتو با برگزاری یک جلسه اعلام کرده است که نیروهای خود را در کشورهای بالکان را به دلیل «خطر تهاجم روسیه» افزایش می‌دهد.
هم‌زمان، دبیر کل ناتو، ینس استولتنبرگ اعلام کرد که این نهاد مشغول افزایش نیروهای خود در «بزرگ‌ترین برنامه تقویت نیروی نظامی ناتو پس از پایان جنگ سرد» است.
علاوه بر این، نمایندگان کشورهای عضو ناتو روز پنجشنبه به پیشنهاد افزایش مراکز فرماندهی ناتو در لهستان، رومانی و بلغارستان رای مثبت دادند تا ناتو برای حرکت‌های تهاجمی احتمالی از جانب مسکو آماده باشد.
دبیر کل ناتو در گفت‌وگو با خبرنگاران پیش از آغاز جلسه روز پنجشنبه گفت، انتظار می‌رود ناتو نیروهای خود را از ۱۳ هزار به ۳۰ هزار نفر افزایش دهد. تهدید بالقوه نظامی از جانب روسیه و خطر اسلام‌گرایی افراطی از دلایل این افزایش نیرو مطرح شدند.
گمانه‌زنی‌ها برای آماده شدن ناتو در کمک نظامی به اوکراین در حالی ادامه دارد که در جلسه روز پنجشنبه ناتو با اعلام حمایت از اوکراین تاکید شد که این کمک‌ها نظامی نخواهند بود.
در جلسه روز پنجشنبه به غیر از وزیران دفاع کشورهای عضو ناتو، فرماندهان نظامی ناتو هم شرکت داشتند. ژنرال فیلیپ بریدلاو، سرفرماندهی ناتو در این جلسه گفت: «مهم است درک کنیم مردم اوکراین حق دارند از خود دفاع کنند.»
بریدلاو که فرمانده نیروی هوایی ایالات متحده نیز هست، توسعه ظرفیت‌های اوکراین برای دفاع از خود را پیشنهاد داده اما به فرستادن اسلحه به اوکراین اشاره‌ای نکرده است.
بیشتر بخوانید: احتمال ارسال سه میلیارد دلار سلاح آمریکایی به اوکراین
یک مقام ارشد وزارت دفاع آمریکا به تازگی گفته بود که بریدلاو، همراه با دیگر ژنرال‌های ایالات متحده، مسئله کمک دفاعی به اوکراین را از طریق فرستادن تسلیحات نظامی مطرح کرده‌اند. ایالات متحده و متحدان سازمان پیمان آتلانتیک شمالی تا کنون تنها کمک‌های غیر نظامی خود را به اوکراین فرستاده‌اند.
پیش از این، ناتو اعلام کرده بود که قصد ندارد برای مداخله در درگیری‌های شرق اوکراین وارد خاک این کشور شود.
نگرانی برای اتمی شدن جنگ روسیه و اوکراین
نگرانی‌های ناتو در مورد استراتژی تهاجمی روسیه به اوکراین و کاهش آستانه تحمل روسیه برای استفاده از سلاح‌های هسته‌ای افزایش یافته است. در جلسه روز پنجشنبه ناتو، پژوهشی نظامی ارائه شد که احتمال اتمی شدن جنگ شرق اوکراین را بررسی می‌کرد.
رویترز به نقل از یک دیپلمات که نخواسته نامش برده شود، از احتمال استفاده روسیه از سلاح‌های هسته‌ای نوشته است: «آنچه ما را نگران کرده، استراتژی روسیه برای مدرنیزه کردن نیروهای هسته‌ای این کشور، افزایش سطح آموزش این نیرو‌ها و ترکیب احتمالی بین استراتژی‌های جنگی متعارف و استفاده از نیروهای هسته‌ای است؛ از جمله احتمال یک جنگ هیبریدی.»
نگرانی‌های کشورهای غربی به دلیل افزایش توان دیدبانی روسیه از طریق هوا در نزدیکی مرزهای ناتو است. هفته گذشته دو بمب‌افکن روسیه که قابلیت حمل بمب‌های هسته‌ای را دارند در حال پرواز در حریم هوایی بالای کانال مانش دیده شدند.
مذاکرات صلح می‌تواند نتیجه دهد
به گفته اولاند، پیشنهاد او و مرکل برای صلح، «بر اساس حفظ تمامیت ارضی اوکراین است.» مشاور ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه، از طرح جدید آلمان و فرانسه استقبال کرد و گفت کرملین برای بحث سازنده آماده است. وزیر امور خارجه آمریکا نیز در کی‌یف از دولت اوکراین حمایت کرده و بر «دیپلماسی بین‌المللی» برای حل بحران شرق اوکراین تاکید ورزیده است.
پترو پروشنکو، رئیس جمهور اوکراین به گرمی از وزیر امور خارجه آمریکا استقبال کرد و حضور کری در اوکراین را یک «لحظه بسیار مهم در تاریخ» این کشور خواند. در یک کنفرانس خبری مشترک پس از گفتگو‌ها، کری و پروشنکو اعلام کردند که به دنبال راه حلی صلح‌آمیز برای پایان دادن به جنگ در شرق اوکراین هستند.
کری در این کنفرانس خبری هیچ اشاره‌ای به امکان ارسال کمک‌های نظامی به اوکراین نکرده اما بسته کمک مالی انساندوستانه ۱۶ میلیون و ۴۰۰ هزار دلاری را به اوکراین داده است.
با وجود اینکه مسئله کمک‌های نظامی در فضای سیاسی داخلی آمریکا مطرح شده است، بارک اوباما، آلمان و دیگر کشورهای اروپایی با ارسال اسلحه به اوکراین مخالف‌اند.
کشمکش بین جدایی‌طلبان هوادار روسیه و نیروهای دولت اوکراین از ماه ژانویه افزایش یافته است. تلاش‌های پیشین برای حفظ آتش‌بس بین طرفین، هر بار با درگیری میان این نیرو‌ها شکست خورده است.
بیش از ۵۳۰۰ نفر از آوریل ۲۰۱۴ تا کنون، در جنگ در شرق اوکراین کشته شده‌اند.
در همین زمینه:
نگرانی عفو بین‌الملل از کشتار غیر نظامیان در اوکراین