بهگفته معاون وزیر امور خارجه ایران سفری که قرار بود محمدجواد ظریف به عربستان بکند با سخنان تند سعود الفيصل، وزیر خارجه عربستان درباره سوریه، «فشار افکار عمومی» و همچنین مسأله کاهش بهای نفت بههم خورد.
حسين اميرعبداللهيان، معاون وزیر امور خارجه ایران که با شبکه العالم گفتوگو میکرد درباره اختلافات ايران و عربستان گفت: «طی چند ماه گذشته در گفتوگوهای ديپلماتيک با عربستان شاهد پيشرفتهايی بوديم ولی عربستان در برخی مسائل رفتارهايی از خود نشان داده است که خواست جمهوری اسلامی ايران نيست و اينگونه رفتارها باعث نگرانی در منطقه میشود.»
وی گفت پس از ديدار شهریورماه محمدجواد ظریف و سعود الفیصل، وزیران خارجه ايران و عربستان در نيويورک که بهگفته وی «برای کشورهای منطقه نيز دارای آثار و پيامدهای سازندهای بود»، وزارت خارجه ایران دعوتنامهای کتبی از وزير خارجه عربستان برای سفر ظريف به رياض با هدف بررسی مسائل منطقهای و بينالمللی دريافت کرد و مقدمات سفر ظريف به عربستان داشت فراهم میشد که سخنان «تند و غيرمنتظره» وزير امور خارجه عربستان مانع آغاز اين سفر شد.
اميرعبداللهيان گفت: «اظهارات غيرقابل قبول سعود الفيصل درباره سوريه باعث شد که ما در داخل کشور تحت فشار افکار عمومی قرار بگيريم.»
وزیر امور خارجه عربستان مهرماه سال جاری در اظهارنظری درباره سوریه گفت رژيم سوريه نه تنها در گشودن درهای کشور به روی سربازان خارجی و کشتار مردم آن مقصر است، بلکه سوريه را به لانهای امن برای دهشتافکنان تبديل کرده، و منطقه و جهان را بهخطر انداخته است.
سعود الفیصل گفت بشار اسد قابل اطمینان نیست و به دليل عدم مشروعيت نمیتواند بخشی از راه حل بحران اين کشور باشد.
نخستین بار در تیرماه سال جاری روزنامه «الحيات» خبر آمادهسازی سفر محمد جواد ظريف به رياض را منتشر کرد اما بهنقل از منابع آگاه ایرانی نوشت زمان این سفر مشخص نشده است.
روزنامه بریتانیایی «تايمز» نیز پیش از آن اعلام کرده بود که ايران بهمنظور انجام گفتوگوهای سری درباره تشکيل دولت عراق بدون حضور نوری المالکی، نخستوزير وقت اين کشور، دو نماينده به عربستان سعودی فرستاده است.
سفارت جمهوری اسلامی ايران در رياض خبر منتشره مبنی بر اعزام هيأتی از ايران به عربستان سعودی و مذاکره در مورد مسائل داخلی عراق را رد کرد.
حسين اميرعبداللهيان، در بخش دیگری از سخنان خود در گفتوگو با العالم عامل دیگری را که باعث شد ديدار ظریف و الفیصل همچنان به تأخير بيفتد، کاهش قيمت نفت دانست.
امیر عبداللهیان گفت: «ما اخباری میشنويم که برخی کشورهای منطقه از طريق تبانی با کشورهای خارج منطقه در مقطع کنونی اين قيمت نفت را ايجاد کردهاند و ما از عربستان انتظار داريم که نقش اصلی خود را در مسأله قيمت نفت برای کمک به کشورهای منطقه ايفا کند.»
مقامات ایران کاهش شدید قیمت نفت در جهان را که به اقتصاد این کشور آسیبهای فراوانی میرساند نتیجه توطئه عربستان و آمریکا میدانند.
معاون وزیر امور خارجه ایران افزود جمهوری اسلامی در چارچوب اوپک مذاکراتی را با مسئولان عربستانی در دستور کار دارد و در مذاکره با مقامات کشورهای منطقه اين پيام را به مسئولان عربستان فرستاده که «بايد سياست درستی را که به نفع منطقه باشد، اتخاذ کنند».
کاهش قیمت نفت و رسیدن آن به ۵۸ دلار برای هر بشکه نفت، ایران را دچار زیان اقتصادی جدی کرده است. پیشبینیها نشان میدهد که تا پایان سال ۹۳ این زیان بیش از ۸ میلیارد دلار خواهد بود که نشاندهنده افت ۲۵ درصدی درآمدهای نفتی ایران است.
ایران و عربستان را دو رقیب اصلی در میان مسلمانان منطقه میدانند. عربستان به تقویت نیروهای بنیادگرای سنی در منطقه و ایران به حمایت از نیروهای شیعه بهویژه در عراق، سوریه، لبنان و فلسطین متهم میشوند.