سازمان حفاظت محیط زیست ایران که امیدوار بود با واگذاری شبه جزیره آشوراده در دریای خزر به بخش گردشگری بتواند فصل جدیدی در استفاده از منابع طبیعی ایران آغاز کند، اکنون با اعتراضات فراوان و شکایت‌های حقوقی از سوی کارشناسان محیط زیست مواجه شده است.
در تازه‌ترین واکنش به این اقدام، دو تن از معاونان سابق سازمان حفاظت محیط زیست به سازمان بازرسی کل کشور شکایت کرده‌اند.
دلاور نجفی و محمد باقر صدوق، معاونان اسبق محیط طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست، در شکایت خود خواستار مداخله فوری سازمان بازرسی کل کشور در تفاهنامه امضاء شده میان سازمان حفاظت محیط زیست و سازمان میراث فرهنگی و گردشگری به منظور جلوگیری از تخریب زیستگاه طبیعی آشوراده شده‌اند.
پایگاه اینترنتی نشریه «همشهری» با اعلام خبر شکایت گزارش داده است که به اعتقاد اين دو مدير ارشد سابق سازمان حفاظت محيط‌زيست؛ اجرای اين تفاهم‌نامه مغاير با معيارهاي زيست‌محيطي بوده و باعث تخريب آشوراده و نابودی پناهگاه حيات‌وحش ميانكاله مي‌شود.
«تکرار تجربه تلخ گذشته»
پیش از ارسال این شکایت به سازمان بازرسی کل کشور، دلاور نجفی در نامه‌ای سرگشاده به معصومه ابتکار، رییس سازمان حفاظت محیط زیست، نوشته بود که در سال ۱۳۸۴ و در زمان ریاست ابتکار بر سازمان محیط زیست در دوره ریاست جمهوری محمد خاتمی، یک شرکت توانست با حمایت مسئولان دولتی مدعی مالکیت ۳۸۰ هکتار از اراضی آشوراده شود و بخشی از زمین‌ها را به قیمت متری تنها ۶۶ تومان به دست آورد.
به گفته معاون سابق این سازمان، با پیگیری‌‌های فراوان در سال ۱۳۸۶، جزیره آشوراده از دست شرکت مذکور خارج و مجددا به دامان سازمان حفاظت محیط زیست بازگشت. با این‌حال نجفی در نامه خود به ابتکار نوشته است اینک تجربه تلخ سال ۱۳۸۴ در حال تکرار است.
در بخش دیگری از این نامه خطاب به معصومه ابتکار آمده است: «آیا جزیره آشوراده ارزش زیست محیطی خود را از دست داده است؟ آیا از لیست مناطق چهار‌گانه حذف گردیده است و یا اینکه فشار و رانت همزمان، شما را به عقب‌نشینی واداشته است ؟ مگر نه اینکه بیش از ۷۵ درصد عرصه جزیره بر اساس نتایج مطالعات، زون (منطقه) حفاظت شده است؟ آنگونه که گفته می‌شود و تبلیغ می‌گردد، بناست آنجا تبدیل به جزیره کیش دیگری بشود! آیا در آن صورت چیزی از ایستگاه زمستان‌گذرانی پرندگان مهاجر باقی می‌ماند؟ آیا باز می‌توان آشوراده را پناهگاه حیات وحش نامید؟»
همچنین ۱۶ تشكل زيست‌محيطي و ۴۵۷ فعال محیط زیست در نامه‌ای كه حاوی چهار پرسش عمده است، به رییس سازمان حفاظت محيط‌زيست نسبت به تغيير كاربری شبه‌جزيره آشوراده اعتراض كرد‌ه‌اند.
ابتکار در پاسخ به اعتراض‌های وارده از سوی فعالان محیط زیست اعلام کرده است در تفاهم‌نامه بین این سازمان و سازمان میراث فرهنگی و گردشگری، هيچ‌گونه واگذاری اراضی صورت نگرفته و امر واگذاری نه تنها از طرف این سازمان بلكه از طرف هيچ سازمان ديگری نيز امكان‌پذير نبوده و مغاير با قانون است.
«طرح ۳۸۰ هکتاری گردشگری»
به گفته معصومه ابتکار، سازمان محیط زیست فقط اجازه اجرای طرح گردشگری را با لحاظ و نظارت بر اعمال همه ملاحظات زيست‌محيطي داده است و در اين تفاهم‌نامه هيچ‌گونه چگ سفيدی به اشخاص حقیقی و حقوقی داده نشده بلکه خواسته شده تا قبل از شروع و اجرای هر گونه عمليات، سازمان محیط زیست آن را مورد تأييد قرار دهد.
با این‌حال روزنامه شهروند، روز شنبه ۲۹ آذر، سندی را منتشر کرده است که مطابق آن بخش خشکی جزیره آشوراده توسط طرحی که از سوی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری نوشته شده، به هفت زون (منطقه) تقسیم خواهد شد که دو زون از این مجموعه، برای تبدیل شدن به مناطق نمونه گردشگری اختصاص پیدا کرده است.
بر اساس این طرح، منطقه نمونه گردشگری آشوراده که شامل ٣٨٠ هکتار اراضی تحت مدیریت سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور است، به دو بخش ٢٨٠ و ١٠٠ هکتاری تقسیم می‌شود.
تنها در فاز نخست طرح گردشگری آشوراده قرار است ٢٣ پروژه اجرا شود. مجموعه ورودی، اقامتگاه مرکزی (هتل)، سفره‌خانه‌های سنتی و رستوران، مسیر سلامت، دوچرخه سواری و پیاده روی، کمپینگ اقامت موقت، کمپینگ ساحلی، بازارچه‌های سنتی، مرکز تفریحی – ورزش‌های آبی، مجموعه ورزشی و اکوتوریسم، اقامتگاه‌های طبیعت‌گردی، واحد اداری، بازارچه صنایع دستی، باغ پرندگان، موزه آبزیان، پارک علم و فناوری، مجموعه فرهنگی و ورزش‌های آبی و …، مجموعه پروژه‌هایی هستند که قرار است در فاز نخست اجرایی شوند و برای گردشگران جذابیت ایجاد کرده و آرامش را از آشوراده دور کنند.
فعالان محیط زیست می‌‌گویند با اجرای این پروژه‌‌ها در بخش بزرگی از این منطقه حفاظت شده، دیگر چیزی از ارزش‌های طبیعی آن باقی نخواهد ماند.
در همین زمینه
دردسرهای موافقتنامه گردشگری در آشوراده برای سازمان محیط زیست