خودداری حسین علیزاده از پذیرش نشان «شوالیه»

حسين عليزاده، آهنگساز، نوازنده تار و سه تار و پيشکسوت موسيقی اصيل ايرانی از دريافت «شواليه هنر و ادبيات فرانسه» انصراف داد.

به گزارش خبرگزاری دانشجويان ايران، ايسنا، عليزاده در نامه‌ای سرگشاده که امروز منتشر شده، نوشت: «اگر سفير سياسی و فرهنگی کشور فرانسه، هديه ملت با فرهنگ فرانسه را به سينه هنرمندان بزرگ ما نصب می‌کند، آن را ارج می‌نهيم و ما نيز ستايش می‌کنيم ستارگان پر افتخار تاريخ خود را.»

با اين حال او در اين نامه ضمن قدردانی از مسئولين کشور و سفارت فرانسه، اعلام کرده «به احترام مردم هنر پرور و هنر دوست ايران، به نام حسين عليزاده قناعت کرده و تا آخر عمر به آن پيشوند و يا پسوندی» نخواهد افزود.

علیزاده در بخشی دیگر از این نامه نوشته «افتخار واژه‌ای‌ است که مردم به هنرمند هدیه می‌دهند.»

نشان «شواليه هنر و ادبيات فرانسه» از سال ۱۹۵۷ میلادی به ‌خاطر خلاقيت هنری يا ادبی، همچنین به‌ سبب مشارکت در بازنمايی هنر و ادب در فرانسه و در جهان به هنرمندان اهدا می‌شود. این نشان یکی از عالی‌ترین‌ نشان‌های ملی لیاقت در فرانسه است که سالانه به افراد زیادی اهدا می‌شود.

عليزاده در انتهای اين نامه به بزرگان ايران و جهان که تاکنون نشان شواليه را دريافت کرده‌اند، تبريک گفته و ادامه داده که «خود را بی‌نياز از دريافت هر نشانی» می‌داند.

پیش از این یکشنبه، ۲۵ آبان (۱۶ نوامبر)، در سفارت فرانسه در مراسمی نشان شوالیه به محمود دولت‌آبادی، نویسنده رمان‌های «جای خالی سلوچ» و «کلیدر» اهدا شد. حسین نوش‌آبادی، سخنگوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، به این رویداد واکنش نشان داد و گفت: «سیاست‌های فرهنگی کشور ما از سیاست‌های بین‌المللی خیلی پیروی نمی‌کند. در بخش خصوصی، هنرمندانی که در بخش‌های غیردولتی فعال هستند، می‌توانند با کشورهایی که با ما در روابط دیپلماتیک‌اند، ارتباط برقرار کنند، اما اگر رابطه‌ ما با آن کشور سرد و کم‌رنگ شد یا بنا به دلایلی، با آن‌ها کاهش فعالیت داشتیم، شرایط متفاوت است.»

نامه علی رهبری به علیزاده

يک هفته پيش علی رهبری، رهبر ارکستر ساکن اتريش، در نامه‌ای از حسين عليزاده خواسته بود تا از دريافت نشان شواليه انصراف دهد.

رهبری گفته بود از آنجايی که سفارت فرانسه اين نشان را به‌سرعت کم‌نظيری بين ايرانيان پخش می‌کند، احتمال می‌رود که اين نشان از «بزرگی اسم حسين عليزاده» به مرور زمان به مراتب «کوچک‌تر» جلوه کند. ايشان می‌توانند مانند ده‌ها شخصيت بزرگ فرانسوی ازجمله بزرگ‌ترين آهنگساز فرانسوی قرن بيستم موريس راول يا دو نويسنده و فيلسوف بزرگ فرانسوی٬ ژان پل سارتر و آلبرت کامو (برنده جايزه نوبل) يا هنرپيشه معروف خانم کترين دونو از دريافت اين نشان صرف‌نظر بکنند.»

شوالیه‌های سرشناس ایرانی

تاکنون شماری از هنرمندان، پژوهشگران و فعالان ايرانی از جمله شهرام ناظری خواننده سبک سنتی، کامبيز درم‌بخش کارتونيست، رضا دقتی عکاس مقیم فرانسه، شيرين عبادی حقوقدان ايرانی و برنده جايزه صلح نوبل، عباس کيارستمی کارگردان سينما، پری صابری کارگردان تئاتر، جلال ستاری اسطوره‌شناس، محمدعلی سپانلو شاعر، نويسنده و منتقد ادبی، ايران تيمورتاش دختر وزير دربار رضاشاه پهلوی، يدالله رويايی شاعر، محسن مخملباف کارگردان سينما، اصغر فرهادی کارگردان سينما و ليلا حاتمی هنرپيشه سينما نشان‌های لژيون دونور فرانسه را دريافت کرده‌اند.

اهدای نشان شواليه به شخصيت‌های فرهنگی و هنری در ايران عموماً مورد انتقاد محافظه‌کاران قرار می‌گيرد.

از جمله خبرگزاری فارس، روز دوشنبه پنجم آبان با درج خبر اهدای اين نشان به کامبيز درم‌بخش، آن را سناريوی جديد «شواليه‌سازی از سوی سفارت فرانسه در تهران» خواند و از آن انتقاد کرد.