نصیر دهقان، عضو جمعیت مبارزه با استعمال دخانیات ایران تخمین زده است که «سالانه ۱۰ هزار میلیارد تومان برای خرید سیگار و درمان بیماریهای ناشی از آن» در کشور هزینه میشود.
نصیر دهقان بر اساس آمار حاصل از شمار افراد سیگاری، میزان مصرف روزانه سیگار آنها و قیمت فعلی سیگار، همچنین اینکه سالانه دو برابر هزینه خرید سیگار در کشور، صرف درمان بیماریهای ناشی از مصرف این ماده دخانی میشود، به رقمی معادل سالانه ۱۰ هزار میلیارد تومان رسیده است.
پیش از این، عابد فتاحی، عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس نیز گفته بود که بخش زیادی از بودجه سلامت کشور که ۱۰۰ هزار میلیارد ریال است، صرف درمان بیماریهای ناشی از سیگار میشود. سرطان لب، زبان، گلو، مشکلات تنفسی و بیماریهای مربوط به ریه و مثانه ازجمله بیماریهایی هستند که به علت مصرف سیگار به وجود میآیند.
بر اساس گزارش فراکسیون مبارزه با دخانیات مجلس، سالانه هفتهزار نفر در کشور بر اثر مصرف دخانیات جان خود را از دست میدهند.
سال گذشته محمدرضا مسجدی، دبیر کل جمعیت مبارزه با استعمال دخانیات، گفته بود: «دخانیات یک صنعت است و هدف آن تولید، برطرف کردن نیاز و سودآوری است. بنابراین زمانی که از انحصار دولت خارج شود سلامت دیگر حرف اول را نخواهد زد.»
به گفته مسجدی، «سودی که کل دخانیات به دست میآورد اگر به طور فرض ۵۰۰ میلیارد تومان باشد حتی یک بیستم رقمی که خرج بیماریهای ناشی از آن میشود نخواهد بود».
مصائب ترک سیگار
آمارهای موجود نشان میدهد شرکت دخانیات ایران از سال ۱۳۸۰ تا سال ۱۳۹۲ بالغ بر سه هزار میلیارد تومان فروش داشته است.
علاوه بر این برخی برآوردها نیز حاکی است که بین ۲۵ تا ۳۰ درصد از نیاز سیگار در جامعه ایران از طریق سیگارهای قاچاق تأمین میشود.
در شرایط اشباع بازار از انواع سیگار و افزایش شمار متقاضیان آن، «تشدید انواع و اقسام بیماری ها در پی مصرف این ماده دخانی»، تنها مشکل حاد موجود نیست. یکی دیگر از مشکلات، روند «ترک سیگار» است که یکی از دشوارترینِ ترک اعتیادها در جهان به شمار می رود.
بر اساس برآورد نصیر دهقان، عضو جمعیت مبارزه با استعمال دخانیات ایران، «طبق آمار حدود ۲۰ میلیون نفر در کشور سیگار میکشند که از این تعداد بین ۸.۵ تا ۱۰ میلیون نفر به عنوان افراد معتاد به مصرف نیکوتین شناخته شدهاند».
افرادی که روزانه کمتر از پنج نخ سیگار میکشند، به عنوان معتادان به مصرف نیکوتین به شمار نمیآیند.
معتادان نیکوتین به طور متوسط روزانه بین هشت تا ۱۰ نخ سیگار مصرف میکنند، ولی در بین آنها افرادی نیز هستند که بین ۴۰ تا ۸۰ نخ سیگار در طول روز استفاده میکنند.
به گفته این کارشناس، نتایج تحقیقات نشان میدهد که هر نخ سیگار هشت دقیقه از عمر انسان را کاهش میدهد و در هر شش ثانیه، یک نفر در جهان در اثر استعمال دخانیات جان خود را از دست میدهد.
عضو انجمن بین المللی تحقیقات تنباکو و سیگار با اشاره به اهمیت موضوع ترک سیگار درباره افرادی که برای ترک سیگار به مراکز درمانی مراجعه میکنند گفت که «آنان در سه گروه آماده (۲۰ درصد)، مردد (۴۰ درصد) و غیرآماده (۴۰ درصد) تقسیمبندی میشوند» و «نقش حامیان و اطرافیان آنان در مسیر سوق دادن آنها از مرحله پیش آمادگی به مرحله آمادگی و رفع تردید بسیار مهم است».
«کم حوصلگی»، «اضطراب»، «افسردگی»، «پرخاشگری»، «نوسان فشار خون» و «کم خوابی» ازجمله شایعترین علایم ترک سیگار هستند.
در ایران سالانه حدود ۱۰ میلیون نفر سیگار مصرف میکنند، اما با وجود شمار گسترده مصرفکنندگان، عرضه این کالا در ایران، قانونمند نیست و در انحصار دولت قرار ندارد. از اینرو وزارت بازرگانی نظارتی ویژه بر تولید، عرضه و واردات آن ندارد و انواعی از سیگار در ایران بدون برچسب تائید و کنترل بهداشتی به فروش میرسد.
حسن هاشمی وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی ایران اسفندماه سال ۱۳۹۲، استعمال دخانیات در اماکن عمومی را ممنوع اعلام کرد و خواهان نظارت جدی بر این ضابطه شد. خواستی که اجرای آن با وجود سود کلان حاصل از تولید این ماده دخانی در ایران به دشواری ممکن خواهد بود.