Opinion-small2

در روزهای گذشته شایعات زیادی درباره عقب‌نشینی حزب‌الله لبنان از سوریه در رسانه‌های منطقه منتشر شد به‌طوری که خبرگزاری “تسنیم”، نزدیک به محافل امنیتی و نظامی ایران، مجبور شد این اخبار را از طریق مصاحبه با نبیل قاووق معاون رئیس شورای اجرائی حزب‌الله تکذیب کند.

اما علی رغم این تکذیب، رویدادهای جبهه جنگ سوریه و آنچه ممکن است در آینده نزدیک رخ دهد، چندان بر وفق مراد حزب‌الله لبنان نیست.

حزب الله لبنان
برآورد می‌شود حدود ۵۰۰ نیروی زبده حزب‌الله لبنان در سوریه کشته شده باشند

در حال حاضر نیروی هوائی امریکا آماده می‌شود تا به مقرهای «دولت اسلامی» در سوریه حمله کند، موضوعی که می‌تواند برای حزب‌الله و بشار اسد نگران‌کننده باشد. در روزهای اخیر ولید معلم وزیر خارجه سوریه نگرانی خود را از انجام چنین عملیاتی بدون هماهنگی با دولت سوریه اعلام کرد. جمهوری اسلامی نیز به این نگرانی ولید معلم پیوست و علی لاریجانی از امریکا خواست درباره حمله هوائی به مناطقی از سوریه، با ایران مشورت کند.

این نگرانی دلایل بسیار مبرهنی دارد و در پوشش مبارزه با «داعش» ابراز می‌شود. موضوعی که نمی‌تواند مخالفت چین و روسیه را در سازمان ملل برانگیزد و عاملی برای ایجاد یک ائتلاف بین‌المللی در کنار امریکا در جنگ خود بر ضد تروریسم می‌شود.

ترس جمهوری اسلامی و حزب‌الله لبنان این است که علاوه بر مقرهای داعش در سوریه، نیروهای حزب‌الله نیز مورد هجوم جنگنده‌های امریکائی قرار گیرند.

ترس جمهوری اسلامی و حزب‌الله لبنان این است که علاوه بر مقرهای داعش در سوریه، نیروهای حزب‌الله نیز مورد هجوم جنگنده‌های امریکائی قرار گیرند. طبعا زمانی که آسمان سوریه تحت کنترل نیروی هوائی آمریکا قرار می‌گیرد، پوشش هوائی دولت سوریه برای حزب‌الله از بین می‌رود. اگر چنین حالتی پیش بیاید، آنگاه حزب‌الله هم در زمین و هم از آسمان احساس امنیت نخواهد داشت.

آنها مطمئن هستند که آمریکائی‌ها در حمله به سوریه با بشار اسد هماهنگی نخواهند کرد و موضعگیری اخیر دولت‌مردان آمریکائی درباره این حمله و سپس موضع‌گیری سازمان ملل درباره هم‌تراز بودن رژیم بشار اسد و دولت اسلامی داعش، راه هر گونه همکاری بین امریکا و رژیم بشار اسد را می‌بندد.

موضوع دیگر که ایران و دولت سوریه را نگران می‌کند، این است که چه کسی وارث این حمله در مناطق تحت اشغال دولت اسلامی «داعش» خواهد شد. واضح است که آمریکا برای بازپس گیری این مناطق و تحویل آنها به بشار اسد، به جنگ سوریه نیامده است. در اولین گام حمله به مقرهای داعش، مخالفان بشار اسد در آن مناطق تقویت خواهند شد و راه‌های جدیدی برای حمله به نیروهای دولتی در برابر آنها باز می‌شود. با چنین اوضاعی، عقب‌نشینی نیروهای حزب‌الله از سوریه منطقی‌ترین راه به نظر می‌رسد و حداقل گفته می‌شود که این یک عقب‌نشینی تاکتیکی و موقت خواهد بود.

تلفات حزب‌الله در سوریه

در حال حاضر بیش از ده هزار شبه‌نظامی حزب‌الله در نبرد بشار اسد بر ضد مردم سوریه مشارکت دارند. این رقم حدود ۴۰ درصد کل نیروهای حزب‌الله را شامل می‌شود که تعداد عمده آنها در مناطق حمص، دمشق و کوهستان قلمون توزیع شده‌اند. اگرچه حزب‌الله تلاش می‌کند میزان تلفات خود را در جنگ سوریه مخفی کند، اما برآورد می‌شود که حدود ۵۰۰ نفر از نیروهای زبده آن که در میان آنها فرماندهان معروفی چون محمود حایک و فوزی ایوب قرار دارند، در جنگ سوریه کشته شده باشند.

یک عرصه اختلافات دولت اسد و حزب‌الله به چگونگی آرایش نیروها در جبهه‌های جنگ بر می‌گردد. حزب‌الله اعتقاد دارد که از آنها در خطوط مقدم استفاده می‌‌شود در حالی که نیروهای ارتش فقط از طریق هوا یا در پشت جبهه به عملیات لجستیکی مشغولند.

همچنین تلفات زخمی‌های حزب‌الله به هزار و پانصد نفر می‌رسد و در مجموع تعداد کشته‌ها و زخمی‌های آن به دو هزار نفر یعنی ۲۰ درصد نیروهای اعزامی این تشکل مسلح لبنانی ‌می‌شود.  ارزیابی‌های فرماندهان حزب‌الله که به‌طور روزانه انجام می‌گیرد نشان می‌دهد که این رقم از تلفات، بسیار بالا است و از تعداد کشته‌های آنها در تمام جنگ‌های خود با اسرائیل بیشتر است. ضمن اینکه ورود به جنگ سوریه، موقعیت حزب‌الله در جهان عرب و ملت‌های مسلمان را بسیار تضعیف کرده و در کنار تعداد کشته‌ها، روحیه شبه‌نظامیان آن را به قهقرا برده است.

آنها اکنون هیچ امیدی به پیروزی بشار اسد در این جنگ ندارند و با خروج لشکر عراقی ابوالفضل عباس و بازگشت آن به عراق و توقف ارسال نیرو از سوی جمهوری اسلامی، خود را درجای بیهوده‌ای می‌یابند و چنین فکر می‌کنند که استمرار این وضع به معنای نابودی بیشتر آنها خواهد بود.

اختلافات حزب‌الله با بشار اسد

رسانه‌های ایران و حزب‌الله لبنان این موضوع را مخفی نمی‌کنند که بدون آنها تاکنون رژیم بشار اسد سقوط کرده بود. هم مسئولان حزب‌الله و هم فرماندهان سپاه، بارها به این نکته اشاره کرده‌‌اند. اما در آن سوی قضیه، رهبر مستبد سوریه از چنین رویکردی به شدت ناراحت بود و با آغاز تبلیغات انتخابات ریاست جمهوری، برنامه گسترده‌ای برای خنثی کردن این برداشت پیش برد.

حزب الله اسد
یکی از زمینه‌های اختلاف حزب‌الله با اسد مربوط به انتخابات سوریه بود

این رویاروئی رسانه‌ای به قربانی شدن سه نفر از گزارشگران تلویزیون «المنار» منتهی شد. محمد منتش و دو نفر دیگر از خبرنگاران تلویزیون «المنار» در آوریل گذشته در شهرک معلولا کشته شدند. داستانی که استخبارات سوریه برای این موضوع سرهم کرد، این بود که ۵ نفر از جهادی‌ها در منطقه معلولا کمین کرده بودند و در نهایت این حادثه به کشته شدن خبرنگاران المنار منجر شد. محمد منتش از زمان پیروزی‌های حزب‌الله در شهر قصیر، برای تلویزیون المنار در این زمینه گزارش می‌فرستاد اما قبل از مرگ به خانواده خود گفته بود که افرادی به رهبری یک افسر اطلاعاتی ارتش سوریه آنها را از چنین گزارش‌هایی به نفع حزب‌الله منع کرده و خواسته بودند که پیروزی‌ها فقط به نام ارتش سوریه و با رهبری بشار اسد ذکر شوند.

 تعداد کشته‌ها و مجروحان حزب‌الله در سوریه بالغ بر ۲۰ درصد نیروهای اعزامی است. ارزیابی‌های فرماندهان حزب‌الله که به‌طور روزانه انجام می‌گیرد نشان می‌دهد که این رقم از تعداد کشته‌های آنها در تمام جنگ‌هایشان با اسرائیل بیشتر است.

این ممنوعیت‌ها بعدها به تهدید تبدیل شد و چند روز قبل از حادثه معلولا به رد و بدل شدن دشنام‌های تند میان گروه رسانه‌ای المنار و افسران اطلاعاتی سوریه منجر شد. بعد از کشته شدن این سه خبرنگار، دولت سوریه مجبور شد اعتراف کند که در شلیک به سوی افراد جهادی، به اشتباه کادر رسانه‌ای حزب الله را هدف قرار داده است.

موضوع دوم اختلافات در آستانه انتخابات ریاست جمهوری رقم خورد. بشار اسد مایل بود که بعد از آزادی شهر قصیر و منطقه قلمون، ساکنان این شهرها به مناطق خود برگردند و یک فیلم تبلیغاتی در این زمینه ساخته شود. این نواحی در اختیار نیروهای حزب‌الله بود و اندک بازسازی صورت گرفته در آن با پول‌های جمهوری اسلامی انجام شده بود؛ بنابراین لازم بود جمهوری اسلامی چنین امری را صادر کند. در نهایت حزب‌الله به دفتر مشاوره انتخاباتی بشار اسد اجازه این کار را نداد.

موضوع سوم اختلافات به چگونگی آرایش نیروها در جبهه‌های جنگ بر می‌گردد.حزب‌الله اعتقاد دارد که ارتش سوریه از آنها در خطوط مقدم استفاده می‌کند در حالی که نیروهای ارتش فقط از طریق هوا یا در پشت جبهه به عملیات لجستیکی مشغولند. وجود دائم حزب‌الله در خطوط مقدم و برخی شکاف‌های پشتیبانی، فرماندهان این حزب را بسیار عصبانی کرده بود به ویژه که با بالا رفتن تلفات آنها، این موضوع به رهبری سیاسی نیز کشیده شد. تصمیم رهبری سیاسی درباره بقاء یا خروج نیروهای حزب‌الله از سوریه بدون هماهنگی با ایران صورت نخواهد گرفت، اما شرایط جدید جبهه در سوریه هم بر حزب‌الله و هم بر ایران واقعیت‌های جدیدی را تحمیل می‌کند.

وضع سیاسی داخل لبنان نیز فشار سختی در این روزها بر حزب‌الله وارد می‌کند.در هفته گذشته نیروهای داعش به منطقه مرزی «عرسال» رسیدند و با توجه به اینکه حزب‌الله بدون توجه به مواضع دیگر احزاب سیاسی و بدون داشتن وفاق ملی به سوریه رفته است، اکنون بیشتر گروه های سیاسی درباره عواقب وخیم دخالت حزب‌الله در سوریه به این حزب هشدار می‌دهند.

وضعیت سیاسی فعلی لبنان اسیر دخالت‌های حزب‌الله در سوریه شده است و لبنان یکی از دوره‌های خطرناک سیاسی خود را سپری می‌کند؛ کشوری که نه رئیس جمهور دارد و نه دولتی مشخص. شاید بازگشت سعد حریری به بیروت این پیام را برای حزب‌الله داشته باشد که زمان اتخاذ تصمیمات منطقی فرا رسیده است.