کاروان مخالفان دولت پاکستان در راه اسلام‌آباد

نخست‌وزیر پاکستان به دلیل ناامیدی افکار عمومی از انجام وعده‌های اقتصادی و اجتماعی و شائبه تقلب در انتخابات پارلمانی زیر فشار شدید داخلی قرار دارد.

مخالفان و منتقدان دولت پاکستان، تظاهراتی متفاوت را در قالب یک کاروان عظیم سازماندهی کرده‌اند. ده‌ها هزار نفر با خودرو، اتوبوس و کامیون از شهر میلیونی لاهور به سمت اسلام‌‌آباد به راه افتاده‌اند تا مسیر ۳۷۰ کیلومتری این دو شهر را با شعار و اعلام مطالبات خود طی کنند.

اصلی‌ترین خواست تظاهرکنندگان، استعفای نواز شریف و برگزاری انتخابات پیش از موعد است. رهبران مخالفان دو تن از چهره‌های مطرح پاکستان هستند: عمران خان، قهرمان ورزش ملی پاکستان (کریکت) و طاهر القدری، روحانی پرطرفداری که پس از سال‌ها زندگی در کانادا به پاکستان بازگشته‌ است. این دو سیاست‌های اقتصادی، نحوه رویارویی با افراط‌گرایان و ناکارآیی دولت شریف در ارائه خدمات عمومی را به چالش می‌کشند.

برای بسیاری از پاکستانی‌ها، عمران خان یک اسطوره ورزشی محسوب می‌شود. او کاپیتان تیم ملی کریکت این کشور در زمان دستیابی به مقام قهرمانی جهان بوده و از چند سال پیش رهبری «حزب عدالت» را بر عهده دارد. این حزب در انتخابات پارلمانی ۲۰۱۳، دومین حزب نیرومند پاکستان شناخته شد.

طاهر القدری نیز در کانادا یک تشکیلات بین‌المللی خیریه راه‌اندازی کرده و به پاکستان بازگشته تا آن گونه که خودش می‌گوید «خیری نیز به سیاست برساند.» او رهبر حزب «تحریک عوامی» است و پیش‌تر گفته بود که در سالروز استقلال پاکستان (۲۳ مرداد) انقلاب خواهد کرد.

القدری در سخنان خود، فساد اقتصادی و تبعیض اجتماعی را محکوم می‌کند. در کشمکش‌ مربوط به محاصره خانه‌ او توسط نیروهای دولتی در ماه ژوئن، ده نفر از هواداران وی کشته شدند.

وعده رسیدگی به شائبه تقلب

قرار است این کاروان روز جمعه ۱۵ اوت به اسلام‌آباد برسد. نواز شریف، نخست وزیر پاکستان که کوشیده بود تا آخرین دقایق جلوی حرکت این کاروان را بگیرد، در نطقی خطاب به همه مردم وعده کرد که مطالبات مخالفان دولت را برآورده سازد و موضوع تقلب در انتخابات ۲۰۱۳ را پیگیری کند. او قانونی بودن تظاهرات و به راه افتادن کاروان یادشده را نیز در نطق خود به چالش کشید.

پاکستان از پدیده تروریسم، بیکاری و فقر رنج می‌برد. بسیاری از شهروندان این کشور اعتقاد دارند که نواز شریف، وعده بهبود زندگی آنها را پس از پیروزی در انتخابات ماه مه ۲۰۱۳ به فراموشی سپرد. به گفته مخالفان شریف، هیچ تغییری در وضعیت اقتصادی و اجتماعی جامعه ایجاد نشده و همه چیز مانند قبل است.

تاریخ پاکستان با دیکتاتوری نظامی عجین است. تاکنون کلیه دولت‌های غیرنظامی این کشور ضعیف مانده‌ و زود ساقط شده‌اند. ارتش سرنخ سیاست،های داخلی و امنیتی را در دست دارد و جای عمده‌ای در مناصب دولتی اشغال می‌کند.

نواز شریف به مخالفان خود وعده داده که موضوع تقلب در انتخابات را از طریق دستگاه قضایی پیگیری کند اما معترضان می‌گویند قضات پاکستان مستقل نیستند و به نفع شریف اعمال نفوذ خواهد کرد.

از سوی دیگر، ارتش پاکستان به دلیل تصمیم نواز شریف در محاکمه پرویز مشرف، رئیس جمهور پیشین این کشور، اختلافاتی جدی با وی دارد و در صدد است از فرصت کنونی برای اعمال فشار علیه نخست وزیر استفاده کند.

نواز شریف در حالی به تقلب در انتخابات پارلمانی متهم می‌شود که پیروزی حزب مسلم لیگ او در ماه مه ۲۰۱۳ بر آصف علی زرداری، موجب اولین جابه‌جایی یک دولت غیرنظامی با دولت غیرنظامی دیگر شد.

از زمان اعلام استقلال پاکستان در سال ۱۹۴۷، این نخستین مرتبه بود که یک دولت غیرنظامی، قدرت را از طریق انتخابات به دولت بعدی واگذار کرد. نیمی از این زمان را نظامیان بر پاکستان حکومت کرده‌اند و دولت‌های غیرنظامی بارها با کودتای نظامی سقوط کرده و رهبران سیاسی به قتل رسیده‌اند.