قدیمیترین مورد تأییدشده ابتلا به سندروم داون، یافت شد: اسلکت کودکی که در حدود ۱۵۰۰ سال پیش، طی مقاطع اولیه قرون وسطی، در فرانسه درگذشته بود. بهگفته باستانشناسان، نحوه دفن این کودک نشان از این دارد که در قرون وسطی، سندرم داون الزاماً عارضه ننگآوری محسوب نمیشده است.
در قرون وسطی، سندرم داون الزاماً عارضه ننگآوری محسوب نمیشده است.
سندرم داون، عارضهای ژنتیکی است که باعث کندی روند رشد فرد، و بروز معلولیت ذهنی میشود. افراد مبتلا به سندروم داون، بهجای دو نسخه از کروموزوم شماره ۲۱، واجد سه نسخه این کروموزوماند. هرچند که بروز این عارضه در قرن نوزدهم به ثبت رسیده، ولی احتمالاً قدمت آن به بلندای عمر بشر میرسد. با اینهمه، شواهد باستانشناختی معدودی از آن در اختیار است.
نمونه اخیر، از گورستانی متعلق به قرون ۵ و ۶ میلادی، در مجاورت کلیسایی در شهر شلون سو سئون واقع در شرق فرانسه یافت شده است. در حفاریهای صورتپذیرفته در این محوطه، بقایای بالغ بر ۹۴ انسان استخراج شده است، از جمله اسکلت یک کودک خردسال با جمجمهای پهن، کوتاه، و نازک، و قاعدهای مسطح. بهگفته مایته ریوولات، از باستانشناسان دانشگاه بوردوی فرانسه که بهاتفاق همکاران خود اقدام به بررسی این اسکلت کردهاند، این ویژگیها، بین افراد مبتلا به سندروم داون، شایع است.
جان استارباک نیز، از باستانشناسان دانشگاه ایندیاناپولیس، در خصوص گزارش این یافته، میگوید: “فکر کنم این مقاله، مورد قانعکنندهای از تشخیص سندروم داون است”. او بهتازگی مجسمهی ۱۵۰۰ سالهای متعلق به فرهنگ تولتهکای مکزیک را بررسی کرده، که بهگفته وی، یک فرد مبتلا به سندروم داون را نشان میدهد.
در مقابل، گروه ریوولات نحوه دفن آن کودک مبتلا به سندروم داون را بررسی کرد؛ امری که بررسی آن در خصوص سایر موارد کهن این عارضه، مقدور نبود. کودک از پشت، و در جهت شرقی-غربی در گور قرار گرفته، بهطوریکه سرش به سمت غرب قرار دارد – مثل سایر مردگان این قبرستان.
سندرم داون، عارضهای ژنتیکی است که باعث کندی روند رشد فرد، و بروز معلولیت ذهنی میشود.
بهگفته ریوولات، این نشان میدهد که با جسد این کودک، رفتار متمایزی نسبت به سایر مردگان صورت نپذیرفته بوده؛ که این خود نشان میدهد هنگامی که مبتلایان به این عارضه زنده بودهاند هم افراد بدنامی [در جامعهشان] تلقی نمیشدهاند.
مدعای مشابهی در جریان یک بررسی باستانشناختی در سال ۲۰۱۱ هم مطرح شده بود، که مربوط به خاکسپاری مردی مبتلا به کوتولهگی میشد که در حدود ۱۵۰۰ سال پیش در اسرائیل ِ کنونی دفن شده بود. جسد این فرد هم به طریق مشابهی با سایر اجساد آن ناحیه دفن شده بود، و باستانشناسان همین را به منزله نشانهای گرفتند از اینکه با این فرد نیز همچون سایر اعضای جامعه برخورد میشده است.
با اینحال، استارباک این داعیه را قانعکننده نمییابد، و میگوید: “استنباط ارزشهای فرهنگی و رفتاری از روی گورها یا بقایای اسکلتی، کار بسیار سختی میتواند باشد”.
منبع: NewScientist
توضیح تصویر:
۱- سندوم داون، از یک نسخهٔ اضافی از کروموزوم شمارهٔ ۲۱ ناشی میشود.
۲- خصوصیات اصلی اسکلت ۱۵۰۰سالهٔ این کودک، حکایت از ابتلای وی به سندروم داون دارد.