زهرا عبداللهی، رئیس دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت ایران، در گفت‌وگو با خبرگزاری دانشجویان ایران،ایسنا، اعلام کرد که سه استان کشور از نظر تغذیه‌ برای کودکان ناامن به شمار می‌روند.

به گفته او سیستان و بلوچستان، کهگیلویه و بویر احمد و هرمزگان، استان‌هایی هستند که در مطالعات دیگر از جمله مطالعه «امنیت غذایی» به عنوان استان‌های ناامن غذایی مطرح شده‌اند.

عبداللهی در توضیح وضعیت سوء تغذیه در کشور به تفکیک استان‌ها گفته است: «اگرچه در سطح کشوری کاهش قابل ملاحظه‌ای در وضعیت سوء تغذیه را شاهد هستیم، اما شاخص‌های کوتاه قدی و کم وزنی در برخی استان‌ها و مناطق محروم کشور تقریباً دو برابر متوسط کشوری است. به عنوان مثال در استان سیستان و بلوچستان کوتاه قدی حدود ۲۱ درصد یعنی سه برابر متوسط کشوری، در کهگیلویه و بویراحمد این عدد ۱۲ درصد و در هرمزگان ۱۱ درصد است.»

رئیس دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت ایران همچنین اعلام کرده که هرچند متوسط کشوری کم وزنی کودکان زیر پنج سال کشور، چهار درصد است، اما این رقم در هرمزگان ۱۲درصد و در سیستان و بلوچستان ۱۲.۹ درصد است.

زهرا عبداللهی گفته: «سوء تغذیه در کودکان زیر پنج سال مناطق محروم یکی از اولویت‌ها و مشکلات تغذیه‌ای شایع است که باید به آن پرداخته شود.»

فقر غذایی 3
شاخص‌های کوتاه قدی و کم وزنی در برخی استان‌ها و مناطق محروم کشور تقریباً دو برابر متوسط کشوری است.

او در تشریح وضعیت کنونی سوء‌تغذیه در ایران گفته است: «اصولاً سوء تغذیه در کودکان زیر پنج سال خود را نشان می‌دهد که البته مشکل تغذیه‌ای شایعی است. سوء تغذیه به صورت کم وزنی، کوتاه قدی و لاغری تعریف می‌شود.»

رئیس دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت، با اشاره به آخرین مطالعه کشوری انجام شده در سال ۱۳۸۹ گفته است: «نتایج این مطالعه کاهش قابل ملاحظه‌ای در روند سوء تغذیه کودکان در زمینه کم‌ وزنی، لاغری و کوتاه قدی را نشان می‌دهد. به عنوان مثال، بر اساس بررسی کشوری سال ۱۳۷۴ شاخص کوتاه قدی تغذیه‌ای در کودکان زیر پنج سال حدود ۲۰ درصد بود که این شاخص در بررسی سال ۱۳۸۹ به ۶.۸ درصد کاهش یافته است. همچنین سوء تغذیه به لحاظ کم وزنی در این کودکان در سال ۱۳۷۴ حدود ۱۶.۶ درصد بود که بر اساس مطالعه سال ۱۳۸۹ این رقم به ۴ درصد رسیده است؛ یعنی کاهش قابل ملاحظه بیش از ۵۰ درصدی در کم وزنی و کوتاه قدی کودکان زیر پنج سال کشور.»

ناامنی تغذیه‌ای و سیاست افزایش جمعیت

بنا بر اعلام زهرا عبداللهی قرار است سندی به عنوان «سند ملی تغذیه و امنیت غذایی» تنظیم شود.

او گفته است: «در این برنامه توجه خاصی به این استان‌های ناامن غذایی شده است. مداخلات و برنامه‌های خاصی در نظر گرفته شده که با درگیر کردن بخش‌های مربوط در ذیل شورای سلامت استان و کارگروه تخصصی سلامت و امنیت غذایی استان، کمیته‌ای شکل گیرد تا به این ترتیب وظایف تمام بخش‌ها در آن مشخص شود.»

او در توضیح نیاز همکاری بخش‌های مختلف برای حل این مشکل گفته است: «سوء‌تغذیه یک مشکل بین‌بخشی است؛ بخش‌هایی که در زمینه پروژه‌های اشتغال‌زایی، درآمدزایی و کمک به افزایش درآمد مردم کار می‌کنند نیز باید درگیر این موضوع شوند زیرا سوءتغذیه به دلیل عدم دسترسی اقتصادی خانوار در زمینه تامین غذاست.»

فقر غذایی
طی یک دهه گذشته چاقی و اضافه وزن نیز در ایران افزایش یافته است

بنا بر گزارش ایسنا، طراحی و اجرای برنامه‌ها و مداخلات برای کاهش سوء تغذیه کودکان معمولاً سه تا پنج سال زمان می‌طلبد تا بتوان نتیجه آن‌ها را مشاهده کرد. در صورت اجرای سند ملی تغذیه و امنیت غذایی، حداقل یک یا دو سال باید بگذرد تا نتیجه آن در وضعیت کم وزنی و کوتاه قدی کودکان مشخص شود.

افزایش دو برابری شیوع اضافه وزن و چاقی در کودکان کشور نیز هشدار دیگری محسوب می‌شود که توسط این مقام وزارت بهداشت مطرح شده است. به گفته زهرا عبدالهی، طی یک دهه گذشته چاقی و اضافه وزن نیز در ایران افزایش یافته؛ به طوری که شیوع اضافه وزن و چاقی در کودکان دو برابر شده است. بر این اساس، همزمان با مشکل کم وزنی کودکان در مناطق محروم، اضافه وزن و چاقی کودکان به ویژه در مناطق برخوردار مطرح است.

به گفته رئیس دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت، اضافه وزن و چاقی دوران کودکی را از عوامل خطر ابتلا به بیماری‌های غیرواگیر نظیر دیابت، بیماری‌های قلبی – عروقی، سرطان‌ها، چربی و فشار خون بالاست.

آمارهای هشداردهنده در مورد تعذیه و سلامت کودکان در حالی مطرح می‌شود که حکومت ایران در پی اجرای طرح‌های افزایش جمعیت است. سیاست‌های جمعیتی در ایران در پی سخنرانی معروف رهبر حکومت ایران در جمع گروهی از مردم شهر بجنورد تغییر کلی یافته است.

آیت‌الله علی خامنه‌ای، ۱۹مهرماه سال گذشته در سخنانی موضعگیری سال‎های قبل خود را در قبال کنترل جمعیت در ایران اشتباه خوانده و از خداوند خواسته بود او را به خاطر این سیاست ببخشد.

در حالی که زیرساخت‌های اقتصادی، آموزشی و محیط زیستی ایران تحمل افزایش جمعیت را ندارد و در شرایط فعلی هم مسائلی مانند سوء تغذیه کودکان وجود دارد، در مجلس ایران ۱۳۱نماینده به یک فوریت «طرح افزایش نرخ باروری و پیشگیری از کاهش رشد جمعیت» رأی موافق و تنها ۴۳ نفر رأی مخالف دادند. در این طرح پیش‌بینی شده است کسانی که از موارد ذکر شده در آن تخلف کنند، مطابق ماده ۶۲۴ قانون مجازات اسلامی با آنها رفتار می‌کنند.

به دنبال اجرای این طرح، وسائل پیشگیری از بارداری محدود شده‌اند، تبلیغ جلوگیری از بارداری ممنوع شده و عمل‌های مربوط به کنترل باروری با «احتمال مجازات» مواجه شده‌اند.