ورود انبوه سموم قاچاق به ایران و مصرف آن در محصولات کشاورزی سلامت انسان و محیط زیست را به شدت به خطر انداخته است.
در حالی که وزارت بهداشت نسبت به ورود این سموم از راه‌های غیر قانونی هشدار داده است، نمایندگان مجلس از ناتوانی دولت در کنترل این کالاهای بسیار خطرناک و قاچاق انتقاد کرده‌اند.
توجه رسانه‌‌ها به قاچاق سموم خطرناک کشاورزی زمانی جلب شد که سید حسن هاشمی، وزیر بهداشت ایران، اعلام کرد که بخش عمده‌ای از سموم کشاورزی از راه غیر قانونی وارد ایران می‌شود و از سوی دیگر بر فروشگاه‌ها و داروخانه‌های مجاز عرصه سم نیز نظارت کافی وجود ندارد.
این سموم به‌طور گسترده در محصولاتی مانند خیار، گوجه فرنگی، پیاز، کاهو، برنج و سیب درختی مصرف می‌شود و می‌تواند عوارض بسیار جدی و ماندگار بر انسان و محیط زیست برجای بگذارد.
وزیر بهداشت ایران در جلسه‌ای مشترک با وزیر جهاد و کشاورزی تاکید کرده است عمده سموم پرخطری که در کشاورزی استفاده می شود از مسیرهای غیر قانونی وارد می شوند که باید دستگاه های نظارتی توجه بیشتری داشته باشند.
به گفته وزیر بهداشت، شوراهایی مانند شورای نظارت بر مصرف سموم و شورای کدگذاری محصولات غذایی «بی خاصیت» شده‌اند و کارآیی خود را از دست داده‌اند بنابراین لازم است این شوراها مجدادا فعال شوند.
«۵۰ درصد سموم کشاورزی قاچاق است»
هشدار وزیر بهداشت را با آمارهای اعلام شده توسط «سازمان غذا و دارو» باید جدی‌تر گرفت. آمارهایی که به تازگی اعلام شده‌اند، خبر از فاجعه‌ای جدی در عرصه سلامت و محیط زیست ایران می‌دهند.
به گفته رئیس «سازمان غذا و دارو» و معاون وزیر بهداشت، فقط ۵۰ درصد سموم مصرفی در کشور تحت نظر جهاد کشاورزی است و مابقی به صورت قاچاق وارد و عرضه می‌شود و مکان‌هایی وجود دارد که سموم غیرمجاز را عرضه می‌کنند.
رسول دیناروند تاکید کرده است تنها زمانی محصولات کشاورزی قابل ردیابی هستند که شناسنامه‌دار شوند. مساله‌ای که در ایران هنوز به آن توجه نشده است.
به گفته دیناروند سموم به انواع پرخطر و کم‌خطر تقسیم می‌شود که باید سموم پرخطر حذف شود، اما متاسفانه در برخی فرآورده‌ها و محصولات کشاورزی از سموم پرخطری استفاده می‌شود که به صورت قاچاق وارد کشور می‌شود.
تعجب مجلس از عدم نظارت دولت بر قاچاق سم
اظهارات جدید مقامات مختلف وزارت بهداشت در زمینه ورود و استفاده انبوده از سموم خطرناک قاچاق، باعث انتقاد نمایندگان مجلس از عدم نظارت دولت بر این امر شده است.
عباس رجایی، رئیس کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی مجلس، طرح چنین مساله‌ای از زبان وزیر بهداشت و درمان را پرسش برانگیز خواند و گفت: «این سئوال برای ما وجود دارد که این سموم چگونه و از کدام مرزها وارد می شود و بهتراست دولتی ها به جای انتقاد راه‌های ورود آن را شناسایی و متوقف کند، چرا که مسایل مربوط به واردات، در اختیار دولت است».
به گزارش خبرگزاری «خانه ملت» این نماینده مجلس تاکید کرد واردات سموم کشاورزی باید از راه های گمرکی کشور و تحت نظارت سازمان حفظ نباتات صورت پذیرد و اصولا استفاده از سموم پر خطر، طبق دستورالعمل کنوانسیون بین المللی ممنوع است.
او همچنین تاکید کرد محصولات کشاورزی باید دوره خطرپذیری را به اتمام رسانده و پس از آن وارد بازار شوند تا میزان سم به حداقل برسد.
«فروش سم باید با نسخه باشد»
وزارت کشاورزی نیز که یک پای ماجرای استفاده از سموم در محصولات است، خواهان نظارت بیشتر بر فروش و استفاده از سم در محصولات کشاورزی شده است.
محمود حجتی وزیر جهاد کشاورزی روز ۳۱ خرداد تاکید کرد فروش سم تنها باید با نسخه گیاه پزشکی انجام شود.
به گفته وزیر جهاد کشاورزی، باید نسخه پیچی سم را نظام مند و فروش سم به کشاورزان را منوط به داشتن نسخه گیاه پزشک کنیم تا بتوانیم با همکاری دستگاه‌های قضایی موضوع استفاده از سموم کشاورزی را ساماندهی کنیم.
وزارت جهاد کشاورزی تاکید دارد که فروش سموم کشاورزی مانند داروهای انسانی و دامی، باید بر اساس توصیه و نسخه متخصصان و توسط مراکز فروش مجاز سموم دارای پروانه بهره برداری از سازمان نظام مهندسی کشاورزی و منابع طبیعی استان انجام شود.
با این حال گزارش‌های رسمی نشان می‌دهد در کنار فروش سم در جایگاه‌های مجاز، عرضه سموم قاچاق و خطرناک همچنان در بین کشاورزان رواج دارد و از این راه سود زیادی عاید فروشندگان غیر قانونی می‌شود.
بوروکراسی و انحصار حاکم بر واردات سموم از علل اصلی بروز پدیده قاچاق آنهاست.
کاله / 26 June 2014