پوتين: يانوکوويچ تنها رئيس‌جمهور قانونی اوکراين است

ولاديمير پوتين، رئيس‌جمهور روسيه سرانجام پس از چند روز سکوت و چند ساعت پس از اعلام آمريکا مبنی بر تحريم روسيه، درباره اوکراين سخن گفت. پوتين منکر دخالت روسيه در اوکراين شد و تحولات اخير این کشور  را “کودتا” عليه ويکتور يانوکوويچ، “تنها رئيس‌جمهور قانونی” اين کشور خواند.

ولاديمير پوتين در کنفرانس خبری خود گفت نيروهای نظامی حاضر در کريمه، نه روس بلکه نیروهای محلی هستند که برای دفاع از خود پایگاه،‌های اوکراین را محاصره کرده‌اند.

در حالی که اوکراینی‌ها و غربی‌ها از یک عملیات بزرگ نظامی در اوکراین واهمه دارند، رهبر روسيه اعلام کرد که اعزام نیروی کمکی روس به اين منطقه “در حال حاضر ضروری نیست.”

با اين حال پوتين عنوان کرد که روسيه حق دفاع از شهروندانش”به هر روش ممکن” را برای خود حفوظ می‌داند. او گفت: “امکان اعزام نيرو همچنان باقی است.”

۶۰ درصد ساکنان کريمه را روس‌ها تشکيل می‌دهند.

رئيس‌جمهور روسيه در مورد قدرت جديد سياسی در اوکراين گفت “تنها رئيس‌جمهور قانونی” در اين کشور ويکتور يانوکوويچ است. پوتين گفت: «تنها ارزیابی از اوضاع جاری در اوکراین این است که کودتایی ضد قانون اساسی برای تصرف قدرت به زور اسلحه رخ داده است.»

وی کشورهای غربی را متهم کرد که معترضان اوکراين را “آموزش” داده‌اند تا “واحدهای مبارزه” تشکيل دهند.

اظهارات رهبر کرملین، که از سوی جامعه جهانی منزوی شده، درست چند ساعت پس از آن بيان می‌شود که ایالات متحده فشار خود بر روسیه را با قطع تمام همکاری‌های نظامی با مسکو و تهدید تحریم‌های بیشتر افزایش داد.

باراک اوباما، رئيس‌جمهور آمريکا گفت: “پیام ما به روس‌ها اين است؛ اگر آن‌ها به مسیر فعلی خود ادامه دهند، طیف وسیعی از اقدامات اقتصادی و دیپلماتیک را برای منزوی کردن روسیه بررسی خواهيم کرد.”

چندين نماينده کنگره آمريکا خواهان پشتيبانی اين کشور از دولت اوکراين شده‌ و از قصد خود برای اتخاذ اقدامات فوری کمک‌های اقتصادی به اوکراین خیر داده‌اند که می‌تواند شامل تضمین وام تا یک میلیارد دلار شود.

سرگئی لاوروف، وزير امور خارجه روسيه که در سفر تونس به سر می‌برد، اعلام کرد که تهديد به تحريم عليه روسيه بر مواضع این کشور در مورد اوکراين تأثيری نخواهد گذاشت.

این در حالی است که اتحادیه اروپا هماهنگ با واشنگتن در صدد محدودیت‌ در صدور ویزا یا بلوکه کردن دارایی مقامات روسی است.

روز سه‌شنبه ۴ مارس، مانوور نظامی روسیه در غرب این کشور و در نزدیکی مرزهای اوکراین پس از یک هفته و به دستور پوتین پایان گرفت. این رزمایش با شرکت ۱۴۰ هزار نفر از نفرات ارتش روسیه، تعدادی هواپیما و ناوجنگی و در پی سرنگونی یانوکوویچ از قدرت شروع شده بود.

سخنگوی پوتین عنوان کرده که رئیس جمهور روسیه پس از اطمینان از موفقیت آمیز بودن این مانوور دستور بازگشت نظامیان به پایگاه‌هایشان را صادر کرده است. ولادیمیر پوتین روز دوشنبه شخصا از محل ماموریت ارتش بازدید کرده بود.

اما نیروهای نظامی روسیه هم‌چنان در کریمه حضور دارند و آمریکا در واکنش به این مداخله، در صدد تحریم و منزوی کردن روسیه است. واشنگتن در نخستین گام‌ها، قرار ملاقات‌های دوجانبه و همکاری‌های مشترک نظامی با مسکو را معلق کرده است. به نقل از محافل پنتاگون، دیدارهای مقامات نظامی دو کشور و رزمایش کشتی‌ها و نشست‌‌های مشورتی از پیش تعیین شده عجالتا قطع می‌شوند. سخنگوی پنتاگون از روسیه خواست نیروهای خود از کریمه را به پایگاه‌هایشان باز گرداند.

رسانه‌ها از احتمال تحرک کشتی‌های جنگی آمریکا در دریای سیاه نوشته‌اند اما وزارت دفاع آمریکا می‌گوید نیروی دریایی این کشور سرگرم تمرین‌های معمول خود است. تنها کشتی نیروی دریایی آمریکا در دریای سیاه، ناو “یواس‌اس تیلور” است که در ماه فوریه در بندر سامسون در ترکیه پهلو گرفت.

واشنگتن مذاکراتی را نیز که قرار بود به قصد تقویت مناسبات تجاری فیمابین انجام گیرند، متوقف ساخته است. باراک اوباما گفته اگر شرایط کنونی در کریمه ادامه یابند، تدابیر اقتصادی و دیپلماتیک دیگری برای به انزوا کشاندن روسیه اندیشیده خواهند شد.

وزارت خارجه آمریکا سرگرم بررسی طرحی برای گسترده‌تر کردن تحریم روسیه است که از جمله شامل مسدود کردن دارایی‌های مقامات روس و محدودیت در صدور ویزا برای آنهاست. بانک‌ها و موسسات مالی روسی نیز در چشم‌انداز چنین تدابیری قرار دارند.

پیشروی نظامی در کریمه به تقاضای یانوکوویچ

شورای امنیت سازمان ملل عصر دوشنبه (۳ مارس/۱۲ اسفند) در ارتباط با بحران اوکراین تشکیل جلسه داد. متنی در این نشست از  ویتالی چورکین، نماینده روسیه در سازمان ملل خوانده شد که طبق آن، ویکتوریاناکوویج از روسیه درخواست کمک نظامی و قانونی کرده است. یانوکوویچ در این نامه گفته که اقلیت روس اوکراین به دلیل زبان‌شان و به دلایل سیاسی در معرض خطر قرار دارند. یانوکوویچ هم‌چنین تاکید کرده که اوکراین با خطر ترور و خشونت تحت نفوذ غرب روبروست.

ویتالی چورگین گفت که دستور تشکیل بریگادهای مردمی در کریمه برای دفاع از جان اقلیت‌های قومی و مقابله با جریانات تروریستی بوده است.

سامانتا پاور، نماینده امریکا در سازمان ملل گفت  اقدام نظامی، ماموریتی برای حراست از حقوق بشر محسوب نمی‌شود. او خطاب به چورکین گفت: «هرکس حرف‌های شما را بشنود فکر می‌کند روسیه بازوی نظامی کمیساریای حقوق بشر سازمان ملل است.»

نماینده اوکراین در سازمان ملل عنوان کرد که روسیه از ۲۴ فوریه دستکم ۱۶ هزار سرباز را در کریمه مستقر کرده و ده کشتی جنگی نیز راه ورود کریمه به دریای سیاه را  مسدود ساخته‌اند.

ترافیک جلسه بر سر بحران اوکراین

روز سه‌شنبه ۴ مارس، ملاقات‌های متعددی در مورد بحران کریمه انجام خواهند شد. شورای ناتو به تقاضای لهستان تشکیل جلسه می‌دهد و کاترین اشتون در مادرید با سرگئی لاوروف وزیر خارجه روسیه دیدار می‌کند.

جان کری در کی‌یف به دیدار مقامات دولت موقت اوکراین و روسای پارلمان خواهد شتافت. هیئتی از صندوق جهانی پول نیز در همین روز وارد کی‌یف می‌شود و تا ۱۴ مارس در اوکراین می‌ماند. دولت انتقالی اوکراین نیاز به دستکم ۱۵ میلیارد دلار کمک مالی برای سال جاری دارد.

اتحادیه اروپا نیز تهدید کرده که روسیه را در صورت خارج نکردن نیروهایش از کریمه تحریم می‌کند. قرار است وزیران خارجه اتحادیه روز پنجشنبه ۶ مارس در این باره تصمیم‌گیری کنند. در نشست مقدماتی این اتحادیه در روز ۳ مارس، از روسیه خواسته شد که هرچه زودتر نیروهایش را از کریمه خارج کند و به تمامیت ارضی اوکراین احترام بگذارد.

وزیر خارجه آلمان در این نشست، بحران اوکراین را شدیدترین بحرانی دانست که اروپا پس از سقوط دیوار برلین تجربه کرده است. اشتاین‌مایر گفت، ۲۵ سال پیش از برچیده شدن بلوک‌ غرب و شرق، خطر شکاف جدیدی در اروپا جدی شده است.

وزیران خارجه اتحادیه اروپا نیز می‌خواهند درصورت پایدار ماندن شرایط کنونی و عدم عقب‌نشینی سربازان روس از کریمه، در مناسبات خود با روسیه تجدیدنظر کنند و گفتگوهای مربوط به صدور روادید یا بستن قراردادی جدید با روسیه را به حال تعلیق درآورند. ممنوعیت سفر مقامات روسی یا مصادره دارایی‌های بانکی آنان از جمله تدابیر تنبیهی دیگر خواهد بود.