سه‌شنبه ۶ اسفند (۲۵ فوریه) حوزه هنری کودک و نوجوان که یکی از زیرمجموعه‌های دستگاه فرهنگی – دولتی حوزه هنری است، یک‌سالگی‌اش را جشن گرفت. در این مراسم که در تالار مهر حوزه هنری در تهران برگزار شد، عده‌ای از مسئولان حوزه هنری، از جمله محسن مومنی شریف، رییس حوزه هنری، مهدی خاموشی، رییس سازمان تبلیغات اسلامی و همچنین محمد سرشار، رییس حوزه هنری تهران سخنرانی کردند.

مهدی خاموشی، رییس سازمان تبلیغات اسلامی در مراسم تالار مهر
مهدی خاموشی، رییس سازمان تبلیغات اسلامی در مراسم تالار مهر

سال گذشته حوزه هنری کودک و نوجوان بنیان گذاشته شد با این هدف که سیاست‌هایی برای تولید کالاهای مورد استفاده کودکان و نوجوانان تدوین و به بخش خصوصی ابلاغ کند.

مبنای پیدایش چنین مرکزی سخنانی است که آیت‌االله خامنه‌ای در شورای عالی انقلاب فرهنگی درباره «تهاجم فرهنگی» گفته است. رهبر جمهوری اسلامی در این سخنان نسبت به اسباب‌بازی‌ها و عروسک‌های مورد استفاده کودکان هشدار داده و گفته بود: «من چقدر سر قضیه‌ تولید اسباب‌بازى داخلى معنى‌دار و جذاب حرص خوردم با بعضى از مسئولین این کار که این کار را دنبال بکنند. (…) دوستان ما آمدند در یکى از دستگاه‌هاى فعال و مسئول، عروسک‌هاى خوبى درست کردند؛ خوب هم بود (…) ولى نگرفت. من به این‌ها گفتم که اشکال کار شما این است که شما آمدید به فلان نام، یک پسرى را، یک دخترى را آوردید در بازار، این عروسک شما را بچه‌ ما اصلاً نمى‌شناسد – ببینید،

خانواده «ثنا و ثمین و سینا»، از محصولات قاصدک
خانواده «ثنا و ثمین و سینا»، از محصولات قاصدک

پیوست فرهنگى که می‌گوییم این‌ها است – خب، یک عروسک است فقط، در حالى که مرد عنکبوتى را بچه‌ى ما می‌شناسد، بتمن را بچه‌ ما می‌شناسد. ده بیست فیلم درست کرده‌اند، این فیلم را آنجا دیده، بعد که می‌بیند‌‌ همان عروسکى که در فیلم داشت کار می‌کرد، در مغازه هست، به پدر و مادرش می‌گوید این را براى من بخرید؛ عروسک را می‌شناسد؛ این پیوست فرهنگى است‌. شما بایستى این عروسک را که ساختید، در کنار ساخت عروسک، ده بیست فیلم کودک درست می‌کردید براى اینکه این عروسک معرفى بشود پیش بچه‌ها؛ بعد که معرفى شد، آن‌وقت خودشان می‌خرند، ولى‌ وقتى معرفى نشد، بازار ندارد و ورشکست می‌شود؛ و ورشکست شد. یعنى یک چنین دقت‌هایى را بایست کرد. به‌هرحال این تهاجم فرهنگى به این شکل یک واقعیتى است.»

آیت‌االله خامنه‌ای به عروسک‌های باربی اسلامی با جانماز صورتی اشاره کرده است که در ایران اقبالی پیدا نکرد، اما در بازارهای عربستان عرضه شد. این عروسک‌ها «فولا» نام داشتند و در طرح‌های معلم و پزشک تولید شده بودند.

اکنون یک سال است که حوزه هنری کودک و نوجوان به وجود آمده که «تهاجم فرهنگی» مورد نظر آیت‌الله خامنه‌ای را با تدوین سیاست‌هایی برای بخش خصوصی که در زمینه تولید بازیچه و نوشت‌افزار فعالیت می‌کنند حنثی کند.

عروسک‌های مورد تأیید در جهت الگوسازی برای کودکان ایرانی
عروسک‌های مورد تأیید در جهت الگوسازی برای کودکان ایرانی

محسن مومنی شریف، رییس حوزه هنری هم به گفته‌های آیت‌الله خامنه‌ای در شورای عالی انقلاب فرهنگی ارجاع داد: «مقام معظم رهبری در دیدار با اعضای شورای انقلاب فرهنگی به تولید کالاهای فرهنگی، عروسکی، تولید بازی‌ها و تولیدات متنوع دیگری در زمینه ادبیات، رمان و فیلم‌نامه اشاره فرمودند و حوزه هنری خود را مخاطب اصلی این فرمایشات می‌داند.»

محمد سرشار، رییس حوزه هنری تهران در مراسم تالار مهر از سرویس تخت‌خواب و کمد کودک «شکرستان» که یکی دیگر از چنین محصولات تبلیغی است رونمایی کرد.

«شکرستان» یک مجموعه انیمیشن تلویزیونی و از محصولات حوزه هنری است که از سال ۱۳۸۷ توسط شبکه دو سیمای جمهوری اسلامی ایران پخش می‌شود. ابتدا قرار بود این مجموعه برای ۹۰ قسمت ۱۵ دقیقه‌ای تولید شود اما بعداً فصل‌های دیگری نیز برای آن تولید شد.

بر اساس شخصیت‌های «شکرستان» دفترچه‌هایی هم برای کودکان تولید شده است. از سال گذشته تاکنون ۱۳۷۱ هزار و ۴۷۴ عدد از این دفترچه‌ها فروخته شده.

به گفته رییس حوزه هنری تهران، دولت ۲۱ درصد از هزینه‌های تولید چنین کالاهایی را به عهده گرفته و حوزه هنری کودک و نوجوان با برخورداری از چنین اعتباراتی با ۱۲۰ شرکت برای تولید اسباب‌بازی و وسایل مورد نیاز کودکان همکاری می‌کند. یکی از محورهای این همکاری‌ها قهرمان‌سازی برای کودکان بر مبنای تبلیغات ایدئولوژیک است.

دفترچه‌های شکرستان
دفترچه‌های شکرستان

خانواده «ثنا و ثمین و سینا» یکی از این محصولات قهرمان محور است که روی نوشت‌افزار دانش‌آموزان نقش بسته و قرار بوده با «بتمن» رقابت کند. سینا گاهی لباس نظامی به تن دارد و گاهی هم برای ورزش باستانی به زورخانه می‌رود. این خانواده قرار است الگوی مورد نظر رهبری جمهوری اسلامی در خانواده اسلامی را بازتولید کند.

مهدی خاموشی، رییس سازمان تبلیغات اسلامی در مراسم تالار مهر در این‌باره گفت: «تمام این تولیدات می‌توانند یک بسته فرهنگی به جامعه ارائه کنند و ما نیز خود را موظف می‌دانیم که در مسیر تعالی فرهنگ اسلامی ایرانی با نگاه سبک زندگی منطبق بر داده‌های دینی خود حرکت کنیم.»

به گفته او بازیچه‌ها و وسایل تولید شده برای کودکان و نوجوانان باید به آنها «مسئولیت‌پذیری و تدین» بیاموزانند و «انقلاب اسلامی» و آرمان‌های کسانی مثل «امیر حسین فردی» را به نسل بعدی انتقال دهند.

امیر حسین فردی یک نویسنده اسلامی‌نویس و از بنیانگذاران حوزه هنری و مورد وثوق رهبری بود که در اعمال سانسور کتاب در ایران نقش مهمی داشت. او در اردیبهشت ماه سال جاری در اثر بیماری قلبی درگذشت.

مهدی خاموشی در تببین سیاست‌های تبلیغی حاکمیت در عرصه کودک و نوجوان گفت: «ما ضرورت داستان‌های تخیلی را نداریم، آنهایی که اسطوره ندارند تخیل را وارد می‌کنند اما می‌توانیم از اسطوره‌های خود بگوییم.»

محسن مومنی شریف هم هدف اصلی حوزه هنری کودک و نوجوان را دگرگونی سبک زندگی کودکان و نوجوانان خواند. او گفت با محصولاتی که برای کودکان و نوجوانان تولید می‌شود می‌توان سبک زندگی آنها را معنوی کرد و شاداب جلوه داد.