گفتمان همجنسگرایی در ورزش حرفه‌ای و در قلمرو جغرافیای سیاسی در حال گسترش است. اقلیت‌های جنسی اما همانقدر که در بخشی از دنیا به حقوق بیشتر می‌رسند، در قسمتی دیگر متحمل فشار می‌شوند.
گفت‌وگو در مورد حقوق اقلیت‌های جنسی ابعاد جدیدی از گفتمان حقوق بشر را آشکار ساخته و این همان راهی است که قبلا جنبش زنان طی کرده است.
وقتی توماس هیتسلزپرگر، بازیکن سابق تیم ملی فوتبال آلمان گرایش همجنس‌خواهانه خود را آشکار کرد، این را هم گفت که می‌خواهد بحث همجنسگرایی نزد ورزشکاران حرفه‌ای را به جریان بیندازد.
بحث دگرباشان جنسی مدت‌هاست محدود به اروپای غربی و آمریکای شمالی نیست، بلکه مقیاسی جهانی یافته است. گفتمان همجنسگرایی نه تنها در ورزش حرفه‌ای عرصه جدیدی یافته، که در قلمرو جغرافیای سیاسی نیز در حال گسترش است، اما به موازات چنین پیشرفتی، معادله نگران‌کننده‌ای هم دیده می‌شود. یعنی اقلیت‌های جنسی به همان نسبت که در بخشی از دنیا به حقوق بیشتری دست می‌یابند، در قسمتی دیگر متحمل سرکوب و فشار می‌شوند.
یک نمونه این مدعا در نیجریه است. وقتی در جولای ۲۰۱۳، قانون حقوق برابر زوج‌های همجنسگرا با زوج‌های دگرجنسگرا در بریتانیا به امضا رسید، پارلمان نیجریه لایحه‌ای سخت‌گیرانه علیه اقلیت‌های جنسی تصویب کرد که از هفته آخر ژانویه ۲۰۱۴ به جریان افتاد. چنانچه توماس هیتسلزپرگر نیجریایی بود، طبق این مصوبه به ۱۴ سال زندان محکوم می‌شد و دوستان و همکاران و اعضای خانواده‌اش نیز در صورت لو ندادن او به پلیس، بازخواست قضائی می‌شدند.
قانون اخیر در نیجریه، به قصد تشدید مرزبندی با غرب تصویب شده تا مبادا شهروندان این کشور به “ویروس رذایل منحط” فرهنگ غربی آلوده شوند. وگرنه فعالیتی در نیجریه با تقاضای برابر حقوقی اقلیت‌های جنسی صورت نگرفته است.
در حال حاضر “رفتار همجنسگرایانه” در ۷۶ کشور جهان ممنوع است. در هفت کشور مانند ایران و عربستان، خطر اعدام در کمین همجنسگرایان قرار دارد. قانونی شدن ازدواج و برابری حقوق زوج‌های همجنسگرا در پانزده کشور، با واکنش ده کشور از جمله روسیه، نیجریه و اوگاندا همراه شده است. آنها یا قوانین همجنسگراستیز خود را شدت بخشیده‌اند یا همجنسگرایی را از اساس مجرمانه اعلام کرده‌اند.
جهانی‌شدن و گفتمان اقلیت‌های جنسی
بحث و گفت‌وگو در مورد حقوق اقلیت‌های جنسی ابعاد جدیدی از گفتمان حقوق بشر را آشکار ساخته و این همان راهی است که قبلاً جنبش زنان یا جنبش حقوق شهروندی طی کرده‌اند. پدیده جدید در این میان، شتاب گسترش جغرافیایی این مبحث در دوران جهانی‌شدن است.
مواجهه دولت روسیه با همجنسگرایان، دوجنسگرایان و تراجنسیتی‌ها در حاشیه المپیک سوچی نشان می‌دهد که گفتمان سکسوالیته به وسیع‌ترین مرزبندی ایدئولوژیک قرن بیست‌ویکم تبدیل شده است.
اینک مباحثه درباره سکسوالیته تبدیل به گفتمانی جهانی شده است و موضوعات مورد بحث نیز شکلی فراتر از کلیشه‌های رابطه جنسی و هویت جنسی محدود به زن و مرد گرفته‌اند.
مواجهه دولت روسیه با همجنسگرایان، دوجنسگرایان و ترانس‌ها که پیش از المپیک زمستانی سوچی شروع شده، نشان‌می‌دهد که این گفتمان به وسیع‌ترین مرزبندی ایدئولوژیک قرن بیست‌ویکم تبدیل شده است.
دوران استعمار و جنگ سرد سپری شده‌اند. انسان‌ها طبیعتاً باز هم به‌خاطر سرزمین و دسترسی به منابع نبرد خواهند کرد و برای آزادی‌های سیاسی هم خواهند جنگید، اما اندیشه‌هایی که در جهان کنونی ایجاد شکاف میکنند، ما را وارد قلمروهای جدیدی میکنند که ناشناخته‌اند و نقشه راهنمایی ندارند.
گذر از گفتمان تقابل فرهنگ‌ها
در اواخر قرن بیستم در ایالات متحده آمریکا اصطلاح “تقابل فرهنگ‌ها” برای توضیح بسیاری از مشکلات جهانی خلق شد. گرایشات متفاوت جنسی اما در عصر ما منجر به چنین تقابلی نمی‌شود. کافی است به اختلاف‌نظرها پیرامون سکسوالیته در کشورهای عمیقاً متفاوت از یکدیگر نگاه کنیم تا روشن شود که تفاوت دیدگاه‌ها در مصر، فرانسه یا ایالات متحده را نمی‌توان به این یا آن فرهنگ منتسب کرد. این امر نشان و روح زمان ما را دارد و گفتمانی جهانی است.
در جهان کنونی، کسانی هستند که بر مجموعه‌ای از ارزش‌های عام مبتنی بر “حقوق بشر” تکیه میکنند. مخالفان این گروه اما بر حق خود در دفاع از اصالت فرهنگی در برابر”سیلاب مهار نشدنی جهانی‌شدن” تاکید دارند. گروهی نیز برای حفظ نفوذ و قدرت خود بر “ارزش‌های سنتی” تکیه می‌کند. طنز قضیه البته در این است که اغلب این افراد، بازیگران بین‌المللی هستند که خوراک ایدئولوژیک هواداران خود را چه در عربستان، چه در آمریکا علیه فرهنگ گلوبال، به کمک همان ابزارهای گلوبال فراهم میکنند.
جنبش برابری حقوقی جنسی، خود عاملی برای ترویج جهانی‌شدن است. میلیون‌ها شهروند اروپای شرقی، آفریقایی، فرانسوی و آمریکایی هم با رد چنین حقی، فرصت می‌یابند تا علاقه خود به موازین تهدید شده‌ای چون “زادگاه، ملت، سنت و محیط امن خانواده” را بیان کنند. البته بخشی از این مخالفت‌ها به نارضایتی از بی‌عدالتی‌های اجتماعی و اقتصادی دوران ما باز می‌گردد.
پیشروی در غرب، عقب‌گرد در شرق
کافی است به اختلاف نظرها پیرامون سکسوالیته در کشورهای متمایز از یکدیگر نگاه کنیم تا روشن شود که تفاوت دیدگاه‌ها در مصر، فرانسه یا ایالات متحده را نمی‌توان به این یا آن فرهنگ منتسب کرد.
در چنین حال و هوایی، شجاعت افرادی مانند توماس هیتسلزپرگر قابل ستایش است. اما این امر هم باید در بستر خود سنجیده شود. به طور نمونه در برلین یا لندن، بوئنوس‌آیرس یا ژوهانسبورگ می‌شود گفت: «این آقا گی است، ولی خب مگر چه شده؟» اما در مسکو یا لاگوس، قاهره یا کینگستون “کامینگ آوت” یا “آشکارسازی” هیتسلزپرگر، به عنوان تائیدی مجدد بر انحطاط فرهنگ غربی دیده خواهد شد.
طبق مصوبه تازه مجلس اوگاندا، همجنسگرایان طرد و تقبیح خواهند شد و مجازاتی تا حبس ابد در انتظارشان خواهد بود. نمایندگان پارلمان اوگاندا این قانون را “وتو کردن شیطان” خوانده‌اند. رابطه دو همجنس در هند، این بزرگترین دمکراسی دنیا می‌تواند تا ۱۰ سال زندان به همراه داشته باشد. چنین عقب‌گردی در هند، ناشی از شکایت و تلاش محافظه‌کاران سیاسی و مذهبی به دیوان‌عالی این کشور بوده است.
در اوج بحث‌های مربوط به پیوستن اوکراین به اتحادیه اروپا، بیلبوردهایی تبلیغاتی با حمایت مالی روسیه در سراسر کی‌یف ظاهر شدند. روی این بیلبوردها تصاویر آدمک‌هایی همجنس دیده می‌شد که دست در دست هم داشتند. زیر این پوسترها نوشته شده بود: «پیوستن به اتحادیه اروپا مانند ازدواج با همجنس است.»
پیروزی در پهنه برابری حقوق همجنسگرایان، دوجنسگرایان و ترانس‌ها فقط در اروپای غربی به دست آمده است. حال برای المپیک زمستانی سوچی و در پس دیوار آهنین، حمایت‌کننده‌ها به بعضی از ورزشکاران تیم روسیه اخطار داده‌اند در صورت بروز کمترین نشانه‌های همجنسگرایانه، حمایت‌های‌مالی خود را قطع میکنند.
منبع: دی‌تسایت
***** بر همجنسگرايان.دلم ميخواد پرچمشونو به آتيش بكشم.
امين / 11 February 2014