کارنامهی دولت حسن روحانی در صد روز اول خود در پیوند با رسانهها به هیچ وجه درخشان نیست. چند نمونه س آن توقیف روزنامهی بهار، جلوگیری از انتشار روزنامهی هم میهن و بازداشت نویسندهی مقالهی بهار، سید علی اصغر غروی است.
اگر بپذیریم که یکی از وظایف رسانهها پرسشگری است، باید سؤال کرد که چرا روزنامهی بهار برای درج مقاله ای به نام «امام: پیشوای سیاسی یا الگوی ایمانی» در شمارهی اول آبان ابتدا خود را توقیف میکند. این مقاله در مورد واقعهی تاریخی غدیر خم بر مسئلهی خلافت و زعامت سیاسی امیرالمؤمنین پرسشگری میکند. یعنی قبل از اینکه دستگاه قضایی به تکاپو بیفتد، مدیر مسئول روزنامه، سعید پورعزیزی طی یادداشتی موضع روزنامه را با مقالهی درج شده، یادآوری کرد و با عذرخواهی اعلام کرد که روزنامهی بهار دو هفته منتشر نمیشود. توقیف خود خواسته از پدیده های نادر در جهان است که نمونهی آن را در جمهوری اسلامی میتوان مشاهده کرد.
سعید پورعزیزی مدیرمسئول روزنامهی بهار نوشته است:«…از این رو روزنامهی بهار در راستای تلطیف فضای جامعه و به دست آوردن دل مؤمنین راستین و واقعی اقدام به عدم انتشار موقت و چند روزه کرده و از تمام خوانندگانش مجدداً پوزش میخواهد».
مدیر مسئول تصور میکرد با توقیف خود خواستهی موقت فضا قدری آرام میگیرد. اما با افزایش انتقادهای اصولگرایان و شماری از مراجع تقلید، روزنامهی بهار ششم آبان توقیف و پنج روز بعد مدیرمسئول آن به شعبهی چهار دادسرای فرهنگ و رسانه زندان اوین احضار شد. اما جنجال به اینجا خاتمه نیافت. نویسندهی مقاله سید علی اصغر غروی نیز ۱۹ آبان ماه در اصفهان بازداشت شد. البته مدیر مسئول روزنامهی بهار با وثیقه ۲۰۰ میلیون تومانی آزاد گشت.
خبرها دربارهی عدم انتشار مجدد روزنامه «هممیهن» متناقض است. علی جنتی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی میگوید، نمیداند چرا از نشر روزنامه اصلاح طلب هم میهن جلوگیری شده با اینکه مهلتی که برای توقیف روزنامهی هم میهن صادر شده بود پایان یافته است.
مدیرمسئول و صاحب امتیاز روزنامهی «هممیهن» شهردار سابق تهران، غلامحسین کرباسچی است. او از حامیان مهدی کروبی در انتخابات ۸۸ بود. این روزنامه در آستانهی انتخابات مجلس ششم در سال ۷۸ انتشار خود را آغاز کرد و دو بار، در سالهای ۷۹ و ۸۶ توقیف شد. قرار بود این روزنامه به سردبیری محمد قوچانی، روزنامه نگار نزدیک به اصلاح طلبان منتشر شود.
اما چرا نشر مقاله ای در مورد واقعهی تاریخی غدیر خم و پرسشگری در مورد مسئله خلافت و امامت علی ابن علی طالب که یکی از نقاط افتراق شیعیان و سنیهاست و اساساً موضوع جدیدی نیست، این قدر حساسیت ایجاد کرده است. نویسنده مقاله، سید علی اصغرغروی، از اعضای شورای مرکزی و رئیس شاخهی اصفهان نهضت آزادی ایران است. او تاکنون شش بار دستگیر شده و دارای مدرک دکترا در رشتهی فلسفه اسلامی از دانشگاه سن ژوزف بیروت است. سید علی اصغر غروی پسر آیت الله غروی است که مخالف حکم سنگسار و ارتداد بود. آیت الله غروی استدلال میکند که حکومت بنا بر آنچه در قرآن و سیرهی پیامبر آمده به کلی امری دنیوی است و خداوند نظام خاصی را برای حکومت معین نکرده است. او نظریهی ولایت فقیه را هم نمیپذیرد.
سید علی اصغر غروی در بخشی از مقالهی خود در بهار مینویسد: «تمام اعتراض وی (امیرالمومنین علیهالسلام) معطوف به نگرش حذفی بوده است، یعنی اینکه خلیفه یا هر کس دیگری دامنهی اختیار مردم را تنگ کند مثلا خلیفه، خلیفهی بعد از خود را نصب کند یا به گونهای عمل کند که نتیجهی برآیند آرا انتخاب فرد خاصی باشد».
آنچه دستگاه قضایی ایران را نگران کرده است، به چالش گری خلافت و امامت توأمان و بی توجهی به آرای مردم است. همچنین، مقاله خلافت را از امامت مجزا کرده و آن را امری آسمانی نمیداند. با این استدلال میتوان ولایت فقیه را که امری الهی است به پرسش گرفت.
باید توجه کرد که سید علی اصغر غروی صراحتاً حکومت اسلامی را در این مقاله به چالش نمیکشد بلکه خلافت را امری دنیوی و نه آسمانی میداند و در نتیجه به طور غیر مستقیم ولایت فقیه را زیر سؤال میبرد. در نقد این نظریه، بسیاری از پژوهشگران دینی شیعه بر این باورند که حکومت اسلامی با دو ویژگی علم و عصمت معصومین یعنی ۱۲ امام به پایان میرسد. بنابراین خلافت امروز پس از آن دوره، اساساً امری دنیوی است و تفسیری را که خمینی به نام ولایت فقیه بر آن افزوده بی پایه و اساس میدانند.
زمانه با حسن شریعتمداری، پژوهشگر و فعال سیاسی و مجتبی واحدی، سر دبیر سابق روزنامهی آفتاب یزد در مورد کارنامهی رسانه ای دولت روحانی و همچنین چالش مقالهی روزنامهی بهار در مورد خلافت و امامت به گفتوگو نشسته است.
[podcast]http://www.zamahang.com/podcast/2010/20131118_Shariatmadari_Vahedi_Rouhani_NewsPapaer_Bahar_PanteaBahrami.mp3[/podcast]