از فروردین تا آبان سال جاری، دستکم ۱۴ هزار و ۲۳۴ نفر بر اثر تصادفات کشته شدهاند. این در حالی است که طی همین بازه زمانی در سال گذشته آمار مرگومیر تلفات ناشی از رانندگی ۱۳ هزار و ۴۷۶ نفر گزارش شده بود. رقم امسال افزایشی ۵,۶ درصدی را در مقایسه با همین بازه زمانی در سال گذشته نشان میدهد.
بر اساس گزارشی که روزنامه اعتماد منتشر کرده است، از میان کشتهشدگان حوادث ترافیکی در این بازه زمانی، ۱۱ هزار و ۱۹۶ نفر مرد (۷۹ درصد) و سه هزار و ۳۸ نفر هم زن بودهاند (۲۱ درصد).
این ارقام همزمان آمار کشتهشدگان ناشی از تصادفات رانندگی را که در سامانه سازمان پزشکی قانونی ثبت شدهاند شامل میشود، هم کشتهشدگان ناشی از «حوادث خاص و غیرترافیکی» را.
«حوادث خاص» به حوادث رانندگی مربوط به تعقیب و گریز، خودکشی، قتل با اتومبیل، و بالاخص مرگ سوختبران یا پناهندگان در جریان تعقیب و گریز یا تیراندازی نیروهای نظامی اشاره دارد.
از نظر توزیع جغرافیایی، بیشترین آمار مرگومیر سوانح رانندگی در این دوره به ترتیب مربوط به استانهای فارس (۱۱۳۴ کشته)، تهران (۱۰۳۲ کشته) و سیستان و بلوچستان (۱۰۲۷ کشته) میشود.
استان هرمزگان نیز با ۶۰ کشته بیشترین آمار کشتهشده را در سطح «حوادث خاص» دارد.
کمترین آمار نیز به ترتیب مربوط به استانهای ایلام (۱۲۸ کشته)، کهگیلویه و بویراحمد (۱۷۱ کشته) و اردبیل (۱۸۸ کشته) است.
آذرماه سال جاری، رئیس پلیس راهور فراجا اعلام کرد:
در حال حاضر با ۸۵ میلیون نفر جمعیت بیش از ۵۲ میلیون نفر دارای گواهینامههای مختلف هستند. حدود ۴۰ میلیون وسیله نقلیه در کشور مورد استفاده قرار میگیرد و ۴۷ درصد این وسایل نقلیه در سن فرسودگی قرار دارند. سال گذشته ۳۵ میلیارد تردد در شهرها و ۷ میلیارد در جادهها داشتیم که میزان افزایش تردد در جادههای کشور حدود ۶ درصد بوده است. ۱۵ تا ۲۰ درصد مجروحان تصادفات رانندگی منجر به قطع نخاع میشود. تصادفات ۷ درصد به تولید ناخالص ملی لطمه میزند و ۹ تا ۱۱ درصد بودجه کشور را مصروف خود میکند.
در مهر ماه نیز حسن مؤمنی، رئیس پلیس راه کشور گفته بود که ۶۵ درصد جانباختگان تصادفهای رانندگی در گروه سنی ۲۱ تا ۶۰ سال هستند. از این تعداد ۲۲ درصد این افراد در گروه سنی ۲۱ تا ۳۰ سال قرار دارند.
افزون بر آمار کشتهشدگان، آمار مصدومان امسال نیز نسبت به همین بازه زمانی در سال گذشته، با رشد ۴,۴ درصدی به ۲۷۳ هزار و ۵۳۵ نفر رسیده است. هادیانفر پیشتر اعلام کرده بود که ۱۵ تا ۲۰ درصد مجروحان تصادفات رانندگی قطع نخاع میشوند.
مسئولان جمهوری اسلامی عموماً تصادفهای رانندگی را به عوامل فردی مانند سرعت بالا، «خوابآلودگی»، صحبتکردن راننده با تلفن همراه و مواردی از این قبیل نسبت میدهند.
این درک از علل سوانح رانندگی به جایی انجامید که چندی پیش عباسعلی بهدانیفرد، فرمانده انتظامی استان یزد، توزیع تخمه شور بین رانندگان برونشهری را به عنوان راهکار کاهش تصادفات معرفی کرد. او در مهر ماه سال جاری گفت: «امسال با هدف کاهش سوانح رانندگی در جادههای برونشهری این استان که اغلب به دلیل خوابآلودگی رخ میدهد، دو تُن تخمه شور در میان رانندگان این مسیرها توزیع شد.»
در مقابل، سامان بنیادی، کارشناس حملونقل گفت که سال جاری از سال گذشته هم شمار کشتهشدگان سوانح رانندگی در یزد بیشتر بوده و توزیع تخمه شور کاری نکرده است. او همچنین گزارش داد که ۵۱ درصد عامل تصادفها خودروهای بیکیفیت داخلی و ۲۰ درصد جادههای بیکیفیت ایران است و تنها ۲۹ درصد خطای انسانی از جمله خوابآلودگی است. به عبارت دیگر، ۷۱ درصد تصادفها به دلیل سوء مدیریت و ناتوانی دولت در فراهم کردن زیرساخت جادهای امن و تولید خودروهای امن رخ میدهد. از سوی دیگر، خوابآلودگی رانندگان به دلیل شرایط دشوار کاری آنهاست.