در هفته‌های گذشته، آلودگی هوا در شهرهای بزرگ ایران افزایشی چشمگیر داشت. بررسی‌های دو گروه پژوهشی مستقل نشان می‌دهد که سوخت پر گوگرد عامل اصلی تشدید آلودگی هوا در شهرهای ایران بوده است.
در سال‌های اخیر بحث درباره سوزاندن مازوت به عنوان عامل اصلی آلودگی هوا بالا گرفته است. در حالی‌که سازمان محیط زیست و شرکت پخش و پالایش فراورده‌های نفتی ایران سوزاندن مازوت و سوخت‌های با گوگرد بالا را تکذیب کرده‌اند، دو پژوهش غیردولتی و مستقلی که به‌تازگی انجام شده نشان می‌دهد که نیروگاه‌های کشور در تابستان و پاییز مقدار زیادی سوخت سنگین سوزانده‌اند. در برخی موارد مصرف این سوخت‌ها افزایش نیز داشته است.
۲۰ نیروگاه کشور سوخت سنگین سوزانده‌اند
به گزارش روزنامه اعتماد، بررسی‌ای که گروهی از متخصصان تغییرات اقلیمی از دانشگاه تهران و هیوستون آمریكا با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای انجام داده‌اند ابعاد مازوت‌سوزی و گازوییل‌سوزی در ایران را نشان می‌دهد.
این پژوهش نشان می‌دهد که ۲۰ نیروگاه کشور در فصل پاییز و تابستان مصرف سوخت‌های سنگین (گازوئیل و مازوت) داشته‌اند.
بر اساس این پیمایش، نیروگاه‌های سهند تبریز، شیراز، خرم‌آباد، خلیج‌فارس، هرمزگان، قم و كرمان، منتظر قائم فردیس کرج، طرشت، پرند، «شهدای پاكدشت»، رودشور، «شهید رجایی» قزوین، رامین اهواز، «شهید مفتح» همدان و «شهید سلیمی» نكا، اسلام‌آباد و «شهید منتظری» و چهلستون اصفهان و شازند اراک احتمالاً در چندین نوبت در تابستان و پاییز از سوخت‌های سنگین حاوی گوگرد استفاده كرده‌اند.
سوزاندن دی‌اکسید گوگرد در برخی موارد افزایش داشته است
به گزارش اعتماد، شرکت غیردولتی «تیزنگر» نیز پژوهشی درباره نوع سوخت مورد استفاده در نیروگاه‌های تهران انجام داده است.
طبق نتایج گزارش اول تیزنگر، در نیروگاه سیكل تركیبی «شهدای پاكدشت» دماوند استفاده از سوخت حاوی دی‌اکسید گوگرد از مهر امسال افزایش پیدا كرده است.
در گزارش دیگری از این شركت، استفاده از سوخت با دی اكسید گوگرد هم در نیروگاه منتظر قائم تایید شده است.
گزارش سوم تیزنگر استفاده از سوخت با دی اكسید گوگرد را در نیروگاه «شهید رجایی» قزوین نشان می‌دهد. طبق این بررسی، از آبان ماه میزان استفاده از این نوع سوخت در این نیروگاه افزایش داشته است.
این گزارش اطلاعات مهم دیگری هم درباره استفاده از این سوخت در شهرك‌های صنعتی و معادن سنگ و شن دارد كه نشان می‌دهد این مراكز در ردیف اول مصرف سوخت مازوت و گازوییل قرار دارند.
در بازه زمانی یكم تا سیزدهم آذر امسال در اكثر نقاط استان‌های البرز و تهران، از مناطق شرق تهران تا ساوجبلاغ و طالقان و نظرآباد، از این سوخت‌ها استفاده می‌كردند.
تکذیب مسئولان محیط زیست و پخش‌وپالایش
اعتماد به نقل از علی سلاجقه، رئیس سازمان حفاظت محیط زیست نوشته که «به عنوان امین مردم اعلام می‌كنم كه مازوت‌سوزی در هیچ یك از پالایشگاه‌هایی كه نزدیك كلانشهر‌ها و مراكز جمعیتی قرار دارند، انجام نمی‌شود.»
با این‌حال، علاوه بر پژوهش‌های مستقل، شورای شهر تهران نیز این ادعا را رد می‌کند. در میانه‌های آذر امسال، مهدی پیرهادی، عضو شورای شهر با اشاره به گزارش کمیسیون اصل ۹۰ مجلس اعلام کرد که وزارت نفت استانداردهای لازم را در استفاده از سوخت مازوت به كار نگرفته و بنزین، نفت سفید و گازوییل‌های مصرفی استاندارد كافی را ندارند.
پیشتر نیز در اوایل آذر ماه، سوده نجفی، عضو شورای شهر تهران در جلسه علنی شورای شهر تهران مازوت‌سوزی را عامل اصلی آلودگی هوا اعلام کرده بود.
در سوی دیگر، شركت پخش و پالایش فرآورده‌های نفتی در پاسخ به «اعتماد»، با وجود پژوهش‌های صورت‌گرفته، مدعی شده كه «هیچ سندی» تا امروز درباره استفاده از مازوت در نیروگاه‌های تهران یا توزیع فرآورده‌های نفتی غیراستاندارد در این كلانشهر وجود ندارد.
آلودگی هوا بحرانی جدی به ویژه در شهرهای بزرگ ایران است که عواقبی اساسی در حوزه سلامت عمومی داشته است. مهدی پیرهادی، رئیس کمیسیون محیط زیست شورای اسلامی شهر تهران اوایل آذر امسال اعلام کرد که در سال ۱۴۰۰ آلودگی هوا جان ۶۳۹۸ نفر را گرفت و افزود: «قطعاً این عدد در سال ۱۴۰۱ بیشتر می‌شود.»