صبح روز پانزدهم جنگ اسرائیل و غزه، نهایتا و با فشارهای بینالمللی و پادرمیانی متحدان تلآویو، گذرگاه مرزی رفح به صورت محدود باز شد تا ۲۰ کامیون حامل کمکهای حیاتی به غزه وارد شود. غزه در دو هفته گذشته در محاصره کامل بوده است و سازمان بهداشت جهانی، مقامهای سازمان ملل و نهادهای امدادرسان وضعیت انسانی در آنجا را فاجعهبار توصیف کردهاند.
طبق توافقی میان ایالات متحده، اسرائیل و مصر، امروز اجازه عبور ۲۰ کامیون حامل کمکهای دولت مصر داده شده است. سفارت آمریکا در اسرائیل در شبکه اجتماعی اکس (توییتر سابق) نوشت که ممکن است اجازه خروج به شهروندان خارجی محاصرهشده در غزه هم داده شود.
دبیرکل سازمان ملل متحد، آنتونیو گوترش، در تلاشی برای باز کردن یک مسیر بشردوستانه به غزه روز جمعه به صحرای سینا رفت و گفت که انتظار میرود که کمکها «در یکی دو روز آینده» تحویل شود. گذرگاه مرزی رفح در مرز مصر و غزه قرار بود روز جمعه باز شود.
بایدن هم روز جمعه گفته بود که معتقد است کامیونهای حامل کمکهای بشردوستانه باید «طی ۲۴ تا ۴۸ ساعت آینده» وارد غزه شوند. ریشی سوناک، نخست وزیر بریتانیا نیز به طور جداگانه همان جمعه گفت گذرگاه مرزی رفح باید «فوراً» بازگشایی شود.
در آستانه سومین هفته از جنگ اسرائیل در غزه، کاخ سفید از اظهارات جو بایدن که «اسرائیل باید حمله زمینی احتمالی به غزه را تا زمانی که گروگانهای بیشتری از آن خارج شوند به تعویق بیاندازد»، عقب نشینی کرد و گفت که رئیسجمهور آمریکا به طور کامل سؤال خبرنگار را نشنیده است و پاسخ مربوط به آن سؤال نیست.
رویترز گزارش داد که اواخر روز جمعه خبرنگاران در حالی که بایدن در حال بالا رفتن از پلهها برای سوار شدن به هواپیمایش بود، از او سؤالاتی پرسیدند. یکی از سؤالات این بود که آیا اسرائیل باید حمله به غزه را تا زمانی که گروگانهای بیشتری خارج شوند به تأخیر بیندازد، که بایدن پاسخ داد: «بله». اما بن لابولت، مدیر ارتباطات کاخ سفید، بعداً گفت: «بایدن فکر میکرد سؤال این است که آیا میخواهید گروگانهای بیشتری آزاد شوند؟»
دو گروگان آمریکایی تقریباً دو هفته پس از اسارت در غزه، آزاد شدند به خانواده خود پیوستند. جودیت تای رانان ۵۹ ساله و دخترش ناتالی ۱۷ ساله روز جمعه در مرز نوار غزه به نیروهای اسرائیلی تحویل داده شدند و اولین اسیران خارجی بودند که آزادی آنها توسط دو طرف تأیید شده است.
رویترز به نقل از یک منبع آگاه از مذاکرات گفت که آزادی آنها «اولین گام بود و گفتگوها برای آزادی افراد بیشتر ادامه دارد». بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر رژیم اسرائیل گفت که این کشور از تلاش برای بازگرداندن همه اسرا دست نخواهد کشید.
ابوعبیده، سخنگوی حماس، گفت که گروگانها در واکنش به تلاشهای میانجیگری قطر، «به دلایل بشردوستانه و برای اثبات به مردم آمریکا و جهان که ادعاهای [جو] بایدن و دولت فاشیستی او دروغ و بیاساس است، آزاد شدند».
سخنگوی ارتش اسرائیل در بحبوحه گزارشهایی مبنی بر اینکه دولتهای آمریکا و اروپا بر اسرائیل فشار آوردهاند تا تهاجم زمینی خود به غزه را به تعویق بیاندازد، گفت: «هیچ وقفهای» در تلاش کشورش برای نابودی حماس وجود ندارد.
مقاماهای امنیتی اسرائیل آمادگی خود را برای آغاز یک حمله زمینی به غزه اعلام کردهاند که به گفته آنها بسیار جامعتر و خشنتر از هر درگیری قبلی با حماس خواهد بود.
رسانههای فلسطینی گزارش دادند که هواپیماهای اسرائیلی بامداد روز شنبه به شش خانه در شمال غزه حمله کردند که در نتیجه آن حداقل هشت فلسطینی کشته و ۴۵ نفر زخمی شدند. به گزارش خبرگزاری رویترز، اسقف ارتدکس اورشلیم، فرقه اصلی مسیحیان فلسطینی، گفت که نیروهای اسرائیلی کلیسای سنت پورفیریوس در شهر غزه را که صدها مسیحی و مسلمان به آنجا پناه آورده بودند، مورد حمله قرار دادند.
جو بایدن روز جمعه گفت که حمله حماس به اسرائیل در ۷ اکتبر با هدف ایجاد اختلال در عادی سازی بالقوه روابط بین اسرائیل و عربستان سعودی بود. رئیس جمهور آمریکا گفت: «یکی از دلایلی که حماس علیه اسرائیل اقدام کرد… آنها میدانستند که من در شرف مذاکره مستقیم با سعودیها (برای اعلام عادی شدن روابط اسرائیل و سعودی) هستم».
رئیس سازمان بهداشت جهانی گزارشهایی مبنی بر صدور دستور تخلیه بیمارستانی در غزه را «ناراحتکننده» توصیف کرده است. تدروس آدهانوم گبریسوس، رئیس سازمان بهداشت جهانی در شبکه اجتماعی اکس نوشت که «انتقال ایمن بیماران برای بیمارستانهای پرجمعیت غیرممکن است. بیمارستانهای غزه باید اجازه داشته باشند وظایف خود را در نجات جان انسانها انجام دهند و باید محافظت شود.»
در سوی دیگر سرزمینهای فلسطینی، تنشها در کرانه باختری بین فلسطینیها و نیروهای اسرائیلی شعله ور شده است. وزارت بهداشت فلسطین اعلام کرد ۱۳ نفر از جمله پنج کودک در حمله اسرائیل به اردوگاه آوارگان نور الشمس کشته شدند.
همزمان ایالات متحده و اتحادیه اروپا اعلام کردند که از وخامت بحران انسانی در غزه نگران هستند. جو بایدن در صحبتهای روز جمعهاش گفت که «جلوگیری از تشدید تنش در منطقه بسیار مهم است. ما خواستار آزادی فوری همه گروگانها هستیم و بر دیدگاه عمومی خود تأکید میکنیم که راه حل دو دولتی همچنان راه مناسبی برای رسیدن به صلح پایدار است. »
هلال احمر فلسطین اعلام کرد که عملیات این سازمان در بیمارستان قدس در شهر غزه پس از دستور ارتش اسرائیل برای تخلیه بیمارستان با «تهدید قریبالوقوع» مواجه شده است. هلال احمر فلسطین روز جمعه در یک «اعلام فوری» نوشت که این بیمارستان «پناهگاهی برای بیش از ۴۰۰ بیمار و حدود ۱۲۰۰۰ غیرنظامی آواره است».
دفتر نخستوزیری بریتانیا گفت که سوناک و عبدالفتاح السیسی، رئیس جمهور مصر، در جریان گفتگوهای روز جمعه خود در قاهره توافق کردند که رهبران جهان باید «هر کاری ممکن را برای جلوگیری از سرایت درگیری» در خاورمیانه انجام دهند.
اسرائیل کیبوتصهای خود را در نزدیکی غزه و لبنان تخلیه کرده و اعلام کرده است که قصد دارد شهرکی با بیش از ۲۰ هزار ساکن در نزدیکی مرز لبنان تخلیه کند.
مراسم یادبود عصام عبدالله، خبرنگار تصویری رویترز که هفته گذشته هنگام فیلمبرداری از حملات موشکی اسرائیل به مرز اسرائیل و لبنان کشته شد، روز جمعه در بیروت برگزار شد.