پارلمان اتحادیه اروپا در روز پنجشنبه ۱۹ اکتبر/ ۲۷ مهر به صورت رسمی اعلام کرد جایزه ساخاروف را که «ارزشمندترین» جایزه حقوق بشری اروپا محسوب می‌شود، به ژینا (مهسا) امینی و جنبش زن، زندگی، آزادی اهدا می‌کند.
مراسم رسمی اهدا جایزه روز ۱۳ دسامبر در پارلمان اتحادیه اروپا در شهر استراسبورگ برگزار خواهد شد.
روبرتور متسولا، رئیس پارلمان اتحادیه اروپا هنگام اعلام این خبر، گفت:
قتل مهسا امینی «نشانگر یک نقطه عطف» در ایران بود و این قتل «سبب ایجاد یک جنبش به رهبری زنان که تاریخ‌ساز خواهد می‌شود، شد».
او در بخش دیگری از سخنانش گفت: «پارلمان اروپا از اینکه که در کنار مردم شجاعی است که در ایران به مبارزه برای برابری، عزت و آزادی ادامه می‌دهند، افتخار می‌کند. ما در کنار کسانی هستیم که، حتی در زندان، به تلاش برای حفظ جنبش زن، زندگی و آزادی ادامه می‌دهند.»
ژینا (مهسا) امینی دختر جوان کُرد در شهریور ۱۴۰۱ پس از بازداشت به دست پلیس گشت ارشاد، به قتل رسید. دولت ایران تا به حال قتل او را انکار کرده است. این قتل اما شعله اعتراض‌های گسترده علیه تحمیل حجاب اجباری، نابرابری جنسیتی و ستم بر زنان شد که سراسر ایران را در برگرفت. در جریان این اعتراض‌ها هزاران تن بازداشت شدند، بیش از ۶۰۰ تن به ضرب گلوله یا باتون ماموران حکومتی به قتل رسیدند و چهار تن از بازداشت شدگان هم اعدام شدند.
جایزه ساخاروف که به نام آندره ساخاروف، مخالف دولت اتحاد جماهیر شوروی نامگذاری شده است، مهمترین جایزه حقوق بشری اتحادیه اروپا به شمار می‌رود. این جایزه پیش از این در سال ۲۰۱۲ به جعفر پناهی و نسرین ستوده هم اهدا شده بود.
در سال ۲۰۲۲ نیز پارلمان اتحادیه اروپا این جایزه را به اولگ سنتنسوف، کارگردان و فیلمنامه‌نویس اوکراینی اهدا کرد.
جایزه ساخاروف از سال ۱۹۸۸ تاکنون هر سال توسط پارلمان اروپا به یک یا چند فعال حقوق بشر و دمکراسی اهدا می‌شود. پیش از این کسانی چون نلسون ماندلا، زندانی نامدار دوران آپارتاید در آفریقای جنوبی و رئیس جمهور پیشین این کشور، الکساندر دوبچک، رهبر جمهوری سوسیالیستی چکسلواکی در رویدادهای «بهار پراگ» در سال ۱۹۶۸، تسلیمه نسرین، نویسنده و فمینیست بنگلادشی و ملاله یوسف‌زی، دختر نوجوان پاکستانی که هدف گلوله طالبان قرار گرفت، جایزه ساخاروف را دریافت کرده‌اند.